De ondergewaardeerde 2020

December heeft bij Ondergewaardeerde Liedjes twee tradities: de Snob 2000 en de jaar-battle. Oftewel: wat was nu eigenlijk het meest ondergewaardeerde liedjes van…?

Doen we eigenlijk elk jaar, behalve in 2016, toen hadden we blijkbaar iets beters te doen.

2012: Robin Block – Jump From The Fence
2013: The Wonder Years – Passing Through A Screen Door
2014: The War On Drugs – Eyes To The Wind
2015: David Bowie – Blackstar
2017: Mooon – Mary You Wanna
2018: Lana Del Rey – Mariners Apartment Complex
2019: Rammstein – Deutschland

Kortom: best wel een erelijstje. Welke track mogen we daar dit jaar aan toevoegen?

En voor de liefhebbers kan je HIER ook nog stemmen op de P75 (van 2020) bij Pinguin.

Keuze Peter van Cappelle: Blackbird – New Year’s Morning

Door een coronacrisis een andere lading

Al ruim twee jaar werden haar singles Lost In The Middle en Tell Your Mama met name door Rob Stenders opgepikt, maar pas afgelopen jaar verscheen het debuutalbum van Merel Koman alias Blackbird. Helaas precies op het moment dat Nederland in de eerste gedeeltelijke lockdown ging, en poppodia moesten sluiten. Hoewel de nummers op het album niets met Corona te maken hebben is voor mij één nummer sinds het moment van uitkomen onlosmakelijk verbonden met deze periode die iedereen overviel.

De tekst van het nummer New Year’s Morning spreekt eigenlijk voor zich. Why am I feeling blue, waking up next to you? Een nieuw jaar is aangebroken, maar een relatie loopt ten einde. Naast het uitdoven van de liefde geeft het nummer precies de sfeer weer van een brakke ochtend op nieuwjaarsdag. Een kater van de avond ervoor, en opeens is alle gezelligheid van de feestdagen weer voorbij.

Voor mij kreeg het nummer echter een andere lading. Donderdag 12 maart 2020. Langzaam sloeg de sfeer steeds meer om. Maatregelen werden langzaam iets strenger. Op mijn werk werd met klem verzocht thuis te blijven als je verkouden was. Ik reed die middag na een werkdag naar huis toen ik op de radio de persconferentie hoorde waarin Mark Rutte aankondigde dat Nederland in een gedeelde lockdown ging. Thuiswerken zou de norm worden. Ik had dus voorlopig voor het laatst mijn werk bezocht, want vanaf de week daarop moest ook ik thuiswerken. Een grote omschakeling voor mij. Een ingrijpende verandering waarvoor ik tijd nodig had om dat te kunnen plaatsen. Evenals dat de volgende dag mensen als beesten in supermarkten gingen hamsteren.

Ik begreep er niets van en was erdoor in de war. De volgende dag luisterde ik muziek ter afleiding. Het nieuwe album van Blackbird verscheen die dag. Ik hoor haar zingen: A new day yet we’re the same. Maar het is niet meer hetzelfde. De wereld is in korte tijd veranderd in een bizarre thriller waarvan ik nog altijd hoop dat er een einde aan zal komen. En als dat einde eindelijk in zicht komt en we kunnen weer terug naar normaal dan zal waarschijnlijk dit nummer mij nog altijd terug laten denken aan het begin van deze bizarre tijd in 2020.

Keuze Alex van der Meer: Coriky – Clean Kill

Precisie

Coriky is een band uit Washington D.C. Op drums hoor je Amy Farina, op basgitaar Joe Lally, en op gitaar Ian MacKay. Alle drie de bandleden zingen. Dit jaar kwam het debuutalbum uit van de band, waarvan Clean Kill de openingstrack is. Ondanks het feit dat we spreken van een debuut van een band dragen de individuele bandleden al heel wat muziekhistorie met zich mee. Met name een vorige band van de heren Lally en MacKay heeft een haast mythische naam, Fugazi.

Dit jaar was er op een gegeven moment bij mij een sterke behoefte aan een band als Fugazi. Niet alleen qua muziek, de sound van deze post hardcore punk band past heel goed bij verwarrende een frustrerende tijden, maar met name ook vanwege het feit dat Fugazi als geen andere band staat voor bewust zijn van je omgeving, en voor gelijkheid en strijden voor rechtvaardigheid. Het is voor mij niet verwonderlijk dat ik me dagenlang heb ondergedompeld in de historie en de muziek van de band. Het resultaat was uiteindelijk een blog op deze site, maar eigenlijk had ik geen zin om het daar bij te laten. Serieus zat ik toen te overwegen direct weer over de band te bloggen. Coriky kwam precies rond die tijd om de hoek kijken en ik realiseerde me dat dit dus exact de nieuwe muziek was waar ik naar snakte. Het was het volgende hoofdstuk.

Het geluid van Coriky kun je tot op zekere hoogte vergelijken met dat van Fugazi. Wellicht voelt het zelfs bijna als een voortzetting, al zijn er ook uiteraard verschillen. Duidelijk vind ik dat er nu ook jazz-invloeden zijn te horen, en dat werkt verrassend sterk. Het nummer Clean Kill is verder met name ingetogen luid. Erupties voelen cool en beheerst; het effect is een hecatombe zonder bloedvergieten. Je hebt het niet eens in de gaten dat het nummer je blijft volgen en je met precisie in je hart weet te raken. Wellicht dat er nummers en albums zijn verschenen dit jaar die direct echte keiharde killers konden worden genoemd, maar Clean Kill werkt onderhuids en heeft een meer langdurig effect. Hier ga ik nog heel vaak naar luisteren in de komende jaren.

Keuze Tricky Dicky: King Princess – Ohio

Bitch

Mosterd na de maaltijd? Ik schrijf dit omdat ik gedurende jaar al blog over wat mij zo opvalt en dus zijn in 2020 Gong Wah, The Reuters, Ledfoot & Ronni Le Tekrø, Jagd, Electric Feat, Deleo en niet in de laatste plaats The Pilgrims de revue al gepasseerd. Maar als een goochelaar heb ik nog een extra kaart in mijn mouw.

Vorig jaar oktober kwam het debuutalbum van Mikaela Mullaney Straus (beter bekend als King Princess) uit: Cheap Queen. Min of meer vernoemd naar haarzelf, want zoals ze zelf zegt: Emotionally I’m lesbian, but culturally a gay man. Not really a woman, I’ve never been a woman. I’m a drag queen. Ze had al twee EP-tjes uitgegeven en een hit gescoord met 1950. Niet dat ik dat wist, want ik had na drie liedjes op Spotify genoeg gehoord. Saaie pop en R&B, waarbij de liedjes allemaal op elkaar leken. Waarom hebben veel van de hedendaagse zangeressen van die rare uithalen, piepjes en lang gerekte woorden?

In februari kwam de Deluxe Edition met vijf bonus tracks uit. Wederom, het viel mij niet op want een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen. King Princess was voor mij een afgesloten hoofdstuk. Totdat Pinguin Radio ineens Ohio van deze bonus ceedee ging draaien. Niet dat ik dat in eerste instantie in de gaten had, want toen ik het voor het eerst hoorde was ik zwaar onder de indruk. Wat een geweldige track, met qua opbouw een kleine knipoog naar Purple Rain. Mijn mond viel dan ook open toen ik erachter kwam dat King Princess de zangeres was. Wat bezielde haar om deze track op te nemen; het is helemaal out of character.

Ohio valt dus totaal uit de toon van haar album en de andere bonustracks. Ruw en hard en met geweldig gitaarwerk. Haar stem past hier uitstekend bij en elke keer wanneer ik het hoorde ontdekte ik iets nieuws. Tot op de dag van vandaag verveelt het niet en dan ben je in mijn boekje een heel goed lied. Niet verbazingwekkend werd het geen hit, anders dan in de Graadmeter van Pinguin radio.

In de eerste alinea heb ik een (rood gearceerd) linkje geplaatst naar haar hit 1950. Beluister dit eerste even en luister dan naar Ohio. Mijn advies is dat ze die flauwe R&B-pop vergeet en zich gaat richten op Indie-rock. Ze heeft alles in haar om – in de meest positieve zin van het woord – een echte Rockbitch te worden.

Keuze Freek Janssen: Porridge Radio – Born Confused

Doe mij een tegenbeweging

Ze zeggen dat popmuziek elke pakweg vijf jaar een tegenbeweging kent. Na de zoetgevooisde liefdesballads van de eerste helft van de jaren vijftig volgde een periode van ongepolijste rock ‘n roll. Na de singer-songwriter-troubadour-rage in de eerste helft van de seventies brak de hel los met de punk. De MTV-glamrock van eind jaren tachtig werd afgestraft door de ruwe, donkere, depressieve rock van Seattle.

Doe mij nu een tegenbeweging. Eentje die niet makkelijk in het gehoor ligt, die schuurt en wringt. Zonder autotune.

Er lopen genoeg kandidaten rond om deze contrarevolutie te leiden. Het is Kurt Vile, Courtney Barnett, Kate Tempest en Lucy Dacus de laatste jaren allemaal niet gelukt. Porridge Radio is ook lang niet mainstream-fähig genoeg om het tij te keren, helaas. Dan hier maar een eervolle vermelding.

Keuze Stefan Koopmanschap: Snow Coats – Pool Girl

Waard om minimaal 10 keer op repeat te luisteren

In veel aspecten is 2020 echt een kutjaar geweest. Ik kon gelukkig vlak voor de eerste lockdown nog een concert van Torres in de kleine zaal van Paradiso meepikken, maar daarna was het afgelopen met de concerten en festivals, inclusief de door mij zo geliefde Here Comes The Summer en Into The Great Wide Open festivals. Het hele leven ging even op slot. Nou ja, niet het hele leven. Want het mooie is natuurlijk dat muziek in de opgenomen vorm gewoon door kan gaan. Sterker nog, er waren artiesten die nog helemaal niet van plan waren om de studio in te gaan die nu ineens met nieuwe muziek kwam.

Voor mij was het ook muzikaal geen verkeerd jaar. Ik ging bij Kink de late zaterdagavond doen, recentelijk ook nog eens uitgebreid naar de vrijdagavond. En ik ging in de zomervakantie invallen als presentator van de legendarische en magistrale Outlaw 41 ‘hitlijst’; later mocht ik de presentatie daarvan zelfs definitief overnemen, en nu is het iedere zondagmiddag van 15:00 – 18:00 te horen op het Kink Indie themakanaal, het kanaal met vooral de allernieuwste muziek. Als zodanig moet ik zeggen dat ik meer dan ooit in aanraking ben gekomen met nieuwe muziek, en dat vind ik bijzonder prettig.

Als ik dan even naar het muzikale jaar 2020 kijk met die bril op, dan zie ik ineens heel veel goeie muziek. Zo hadden we bijvoorbeeld The Murder Capital, het magistrale Ohio van King Princess (waar Richard al over schreef), het prachtige Care van Beabadoobee en ook de soundtrack van mijn zomer, Alfie Templeman met Happiness in Liquid Form. En even twijfelde ik om voor deze battle, waarbij ik toch het liedje van 2020 moet kiezen, om die van Alfie Templeman te nemen. Maar nee, er was 1 liedje die mij nog blijer maakte, die kwam op een EP met 4 tracks op vinyl, waarbij grappig genoeg alle 4 de tracks op kant A stonden en kant B helemaal leeg was. En het is ook nog muziek van eigen bodem. Ik heb het over Snow Coats met hun Pool Girl.

De hele Pool Girl EP is het overigens waard om minimaal tien keer op repeat te luisteren, maar als je er een liedje uit moet nemen om te beluisteren dan is het wel de titeltrack Pool Girl. Met het risico om ‘wij van WC Eend’ te klinken mag ik toch wel zeggen dat het bij KINK wel op waarde werd geschat, Pool Girl stond op de nummer 0, de hoogste positie van de Outlaw 41. Maar verder hoorde je het helaas nauwelijks ergens. En dan is jammer, want het is zo’n fijn liedje! Met ook nog eens een leuke videoclip erbij. Absoluut de track van 2020 wat mij betreft.

Keuze Remco Smith: Sorry – Perfect

Excuses

Daar sta je dan, als snob. Leukste liedje 2020? Blinding Lights van The Weeknd. Leukste plaat? Future Nostalgia van Dua Lipa: vrolijkmakend, pakkende liedjes. En arrangementen die doen denken aan Off The Wall van Michael Jackson of Justified van Justin Timberlake. Zo’n liedje als Hallucinate. Of Levitating. Manman, gewoon ontzettend goed gedaan. Op fijne popmuziek hoef je niet te spugen. Maar tja. ondergewaardeerd is het ook weer niet hè.

Voor mijn bijdrage over het beste liedje van 2020 passen dan ook excuses. Ik kies deze keer niet voor het leukste liedje van 2020 maar voor het leukste ondergewaardeerde liedje. Daar doe ik die keuze dan ook weer mee tekort maar zo past dit blog wel weer in 2020. Zo’n jaar waarin door onvoorziene omstandigheden allerlei plannen moesten worden omgegooid. Omstandigheden waardoor de mensen in de omgeving niet altijd alle aandacht hebben gehad die zij wel verdienden. Zo’n ik-schiet-tekort-jaar.

Sorry heeft met 925 één van de leukste Indie-platen van 2020 gemaakt. Spannend, sexy, scherp. Het klinkt nieuw terwijl toch allerlei associaties je door het hoofd schieten. Zeker bij beluistering van de hele plaat: referenties als The XX, Garbage, dEUS dringen zich op. Indie zoals Indie bedoeld is: beetje introvert, soms een beetje Shoegaze en ook onweerstaanbaar. 925 is één van de leukste platen van 2020 en Perfect is daarvan een geweldig visitekaartje. Niet de allerleukste muziek van 2020, maar wel de allerleukste ondergewaardeerde muziek.

Keuze Erwin Herkelman: Ist Ist – You’re Mine

Soundtrack van een jaar vol ontdekkingen

Deels uit frustratie omdat ik in popquizzen liedjes niet herkende die anderen schijnbaar moeiteloos wisten, deels ter voorbereiding op de wekelijkse popquiz van de zender maar vóóral uit nieuwsgierigheid, zette ik in het begin van de coronacrisis steeds vaker alternatieve radiozender Kink op tijdens het thuiswerken.

En zo maakte ik kennis met een kant van de muziekwereld die ik al die jaren angstvallig buiten de deur had gehouden. In de uren dat ik luisterde, passeerden veel alternatieve klassiekers de revue, maar ook regelmatig nieuw materiaal. En daar zaten leuke platen tussen. Sommigen zelfs zó leuk dat die prompt in mijn lijstje met oude en nieuwe klassiekers belandden.

Een van de platen waarbij de volumeknop steevast omhoog ging was You’re Mine van Ist Ist. Een band die in 2014 werd opgericht in Greater Manchester met een sound die wel héél erg doet denken aan Joy Division. Niet dat ik beide oeuvres nu van binnen en buiten kende, maar in dit nummer hoorde ik als newbie óók wel de overeenkomsten.

Nog steeds als het voorbij komt geniet ik weer met volle teugen van het hoge tempo, het snelle gitaarspel en de duistere stem van de zanger. Wat dat betreft is het bijzonder jammer dat het na een dikke 2½ minuut alweer voorbij is. Het is een hele toffe combinatie van elementen waarvan ik me héél goed kan voorstellen dat die geweldig klinkt over die festivalweides die wij zo hebben moeten missen dit jaar.

Keuze Jan-Dick den Das: Black Foxxes – Jungle Skies

Schoonheid is een angstige geest

Uit Exeter komen ze: Black Foxxes, zanger en gitarist Mark Holley heeft het bandje ooit opgericht. Een trio waarvan de bassist en drummer inmiddels alweer zijn vervangen. Holley staat door omstandigheden niet altijd even vrolijk in het leven, ziekte van Crohn en een angststoornis. In ieder geval ingrediënten voor intense muziek.

En tsja, dan 2020 en het ondergewaardeerde nummer, waarom ik er aan mee doe is me eigenlijk een raadsel. Keuzes maken en dan toch weer bedenken is dat nummer eigenlijk niet mooier of beter. Wikken en wegen,  maar de knoop is doorgehakt en uiteindelijk toch uitgekomen bij de eerder genoemde Black Foxxes. In 2020 een album uitgebracht waarop een nummer staat wat je manisch, dreigend en intens zou kunnen noemen. Een nummer waar Mark Holley bezingt hoe hij zijn raadselachtige geest probeert te onderdrukken. En zo’n nummer past eigenlijk heel mooi bij de tijd waarin we leven. Een tijd waar veel mensen zijn teruggeworpen op hun zelf, familieleden, collega’s en vrienden missen. En niet iedereen kan dat evengoed of zijn de omstandigheden waarin je verkeert ook niet altijd helpend.

Mark Holley, het is eerder gezegd bezingt het allemaal intens en met een soort van dreigende, licht bombastische achtergrond en om uiteindelijk weer ruimte te ervaren. Ik vind het prachtig gedaan, het nummer Jungle Skies is wat mij betreft het nummer van 2020.

Suppress my enigmatic mind
Drown this sun with jungle skies
My night become my mornings

Een stem op Jungle Skies alleen al omdat Black Foxxes een stem geeft aan hen die wat minder luchtig in het leven staan. Beauty is an anxious mind en dat gaat zeker op Jungle Skies en Black Foxxes.

Keuze Der Webmeister: Cardi B ft. Megan Thee Stallion – WAP

Dé zomerhit van 2020

Het is bijna ondoenlijk om het muziekjaar 2020 te behandelen zonder WAP daarbij te betrekken. En als u niet weet wat WAP is, dan bent u sinds afgelopen zomer simpelweg klinisch dood. Want WAP was overal dit jaar, soms méér nog dan Corona.

WAP was dit jaar dé zomerhit van rapper Cardi B., met een hoofdrol voor collega rapper Megan Thee Stallion, uiterst minimaal begeleid door veel bas en weinig drums, en een sample uit deze track. Op het eerste gehoor mag WAP klinken als een plat, obsceen, maar wie goed luistert ontwaart een manifest van krachtige, feministisch statements, en een sekspositieve boodschap. Ik besef dat ik me op het gladde ijs van mansplaining begeef, maar ik waag het er toch maar op. Wat dit nummer zo radicaal anders maakt is dat vrouwen hier niet de intentie hebben om mannen te verleiden en daarmee het stereotiep van de onderdanige vrouw te bevestigen.

De video is een kakafonie van kleuren, en toont, net als de tekst, een hyperbolische nabootsing van mannelijk gedrag. Bovenal toont het uiterst zelfverzekerde vrouwen, tegen het dominante aan. In zowel songtekst als video staat de vrouw helemaal centraal, en de vrouwelijke seksauliteit, hun verlangens en opwinding. De vrouw bepaalt wat zij wil, en wat er gebeurt. Zij wordt niet genomen, zij neemt. Waar mannen dus altijd al over zongen, in feite.

Cardi B zegt daarover zelf: Ik ben een vrouw en ik doe wat ik wil. Ik laat zien dat een vrouw precies hetzelfde kan doen en bereiken als een man.

Keuze Mersad Rebronja: My Morning Jacket – Feel You

Zweven op een wolk

Wat is het beste nummer van 2020? Eigenlijk weet ik het niet, want niet elk nummer dat in 2020 is uitgebracht heb ik kunnen beluisteren. Maar ik heb wel genoeg kunnen luisteren om vast te stellen dat er veel mooi spul is gemaakt dit jaar. Welk nummer kies je daar dan uit? Daarvoor heb ik me volledig door mijn gevoel laten leiden. En die zoektocht heeft mij doen uitkomen bij Feel You van My Morning Jacket.

My Morning Jacket werd in 1998 opgericht door leadvocalist en gitarist Jim James, samen met zijn neef Johnny Quaid, Tom Blankenship (bas) en J. Glenn (drums). Jim James en Tom Blankenship maken nog steeds deel uit van de band en ze worden tegenwoordig vergezeld door Patrick Hallahan, Bo Koster en Carl Broemel. Ten tijde van de oprichting was de band een van dé nieuwe acts binnen de alt-country scene. Het geluid van de band is heel veelzijdig geworden en tot hun werk behoort inmiddels Indierock, folk, blues en ook funk en progrock. Vaak wordt het geluid van de band vermengd met psychedelische invloeden.

Feel You is geschreven door Jim James en maakt onderdeel uit van The Waterfall II, wat betekent dat er ook een Waterfall I is. Beide albums zijn opgenomen tijdens dezelfde sessie in 2015 en de band vond het dit jaar tijd om een tweede album van de sessie uit te brengen. Feel You zou ik omschrijven als psychedelische rock/country soul waar je een beetje eenzaam gevoel van krijgt, op een prettige manier. Diepgaande zang, muziek en een diepgaande songtekst. Het nummer gaat over het gevoel met de aarde dat we zijn kwijtgeraakt en het terugkrijgen daarvan. Niets doen en naar het bos of de zee gaan om de aarde echt te voelen. Ons leven bestaat voornamelijk uit het doen van activiteiten en drukte, of het nou om werk of onze vrije tijd gaat. We vergeten vaak om niets te doen en om aan andere dingen te denken, aan onszelf, aan onze planeet aan wat echt gelukkig maakt. Ik hou van deze onderwerpen. De stem van Jim James is echt geweldig en echoot met veel gevoel binnen. James’ zang komt perfect samen met de prachtige muziek – let op dat gitaarwerk – op de plaat. Alsof je zweeft op een wolk word je meegevoerd, voor mij is er een pareltje geboren.

Keuze Marco Groen: Avatar – Silence In The Age Of Apes

Een gesprek

Heb jij de nieuwe Avatar al geluisterd?‘
Geluisterd? Nee, Nog niet gezien ook. Maarreh… deel 2 komt toch pas in 2022 uit?

Het soort facepalm-antwoorden die de gewoonste zaak van de wereld zijn, wanneer je een gesprek  over een erg prettig in het gehoor liggende Zweedse band probeert te voeren met een willekeurige gesprekspartner. Het went ook nog om een of andere reden. Buiten het feit om dat het blijkbaar hele volksstammen ontgaat dat een avatar een incarnatie van een godheid kan betekenen, of zelfs een computerpoppetje van jezelf kan zijn, is er eveneens een zwaar ondergewaardeerde band met die naam. Ondergewaardeerd, zeg je? Ja, ondergewaardeerd. Van al het mooie werk dat deze band heeft uitgebracht, is slechts een titeltje terug te vinden in onze eigen Snob 2000. The Eagle Has Landed staat op een uiterst bescheiden plaats in de lijst der lijsten. Een gesprek over die band zou eigenlijk zó moeten gaan:

Heb  je de nieuwe Avatar al geluisterd?
Nou en of! Enne…. ze zijn helemaal van dat toneelstukje van Avatar Country afgestapt, hè? Waar de vorige toer nog volledig in het teken stond van ‘de koning’ en zijn landje met merkwaardige inwoners, gooien ze het nu over een totaal andere boeg. Anders, maar niet zeker minder dan wat we van die rare clown met zijn trawanten gewend zijn. Op het album Hunter Gatherer laat de band zich van een meer duistere kant zien. De komedie hebben ze in hun thuishaven Gotenburg achtergelaten. Waar het nummer Child nog een beetje doet denken aan eerdergenoemde meezinger, gaat dit helemaal niet op voor openingsnummer Silence In The Age Of  Apes. Hierin zien we frontman Johannes Eckerström weer in de rol zoals we hem ooit, in den beginne, hebben leren kennen: als een schizofrene maniak. Alle halfzachte sprookjesgeluiden van het vorige album krijgen een acute reset. Het doet weer erg denken aan Hail The Apocalypse, maar dan met zeer prominente basdrum die je kopje koffie van het salontafeltje doet trillen. Het is meteen het beste nummer, vind ik. Het type nummer waarover iemand iets zou moeten schrijven in een eindejaarlijstje of zo.

Ja, zo denk ik er eigenlijk ook wel over.

Keuze Willem Kamps: Michelle Blades – Indecisa Soledad Del Fin (De Semana)

Wat kan het jou rotten?

Godverdomme, wát een kútjaar. Wat zo veelbelovend begon – 2020 is een mooi evenwichtig getal, de aanvang van een nieuw decennium met alle hoop en verwachting – is vanaf maart één grote ellende geweest. De lockdown, de vele doden, de complotgekken, de ineengestorte economie, de oplopende persoonlijke schulden, de onzekere vooruitzichten. Want al zijn er nu vaccins, we zijn voorlopig niet van het gedonder af en al hébben we dit onder controle, dan duikt er vroeg of laat wel weer een ander virus op. Gelukkig is er muziek in deze donkere dagen.

Een van de muziekjes die mij dit jaar blij maakten is Indecisa Soledad Del Fin (De Semana) van Michelle Blades. Bij het eerste gehoor veerde ik als vanzelf op om op het display van mijn internetradio te kijken wie dit was. Ik verstond er geen hol van, want mijn Spaans beperkt zich tot hola, gracias en manana, maar de lichtvoetigheid en de feeërieke zang van intro en couplet en het met meer aplomb gezongen refrein brachten weer wat licht in de duisternis.

Michelle Blades komt uit Panama, vluchtte met haar familie al vroeg naar Florida, en verblijft nu al langere tijd in Frankrijk. Muziek kreeg zij als kind al binnen via de Panamese paplepel: dembow, salsa en cumbia. Haar pap dus, maar niet mijn kopje thee. Gelukkig stond zij ook open voor heel andere invloeden: Cate Le Bon, Frank Zappa, Delia Derbyshire (als White Noise-fan was ik meteen verkocht) en zeventiger jaren prog- en glamrock. Dat alles tezamen zorgt voor onvoorspelbare maar opgewekte en soms wat melancholische psychedelische liedjes.

Om een betere indruk te krijgen is Michelle een bezoekje aan Bandcamp waard voor haar album Visitor of kijk naar de sessie bij KEXP. Indecisa Soledad Del Fin (De Semana), van haar laatste EP Nombrar Las Cosas, is een vrolijk stemmend liedje, al gaat het over besluiteloze eenzaamheid, zo leerde Google translate. Moet je nou wél of niet naar het feestje gaan waarvoor je niet was uitgenodigd? Niemand geeft meer om je, maar wat kan het jou dan rotten? Je gaat gewoon. Of toch niet? En zo is dit het perfecte 2020-liedje; hou je nu wel of niet rekening met elkaar?

Keuze Hans Dautzenberg: Sault – Free

Don’t believe the hype?

Na de opening, in Funky Drummer breakbeat stijl, beland je muzikaal in een stoere blaxploitation film uit 1972. Onmiddellijk wordt dat gevoel onderuit gehaald door een vrouw die je laat weten dat ze niet op een held zit te wachten Although I really like your style. Vloeiend schakelen we door naar een soulfull gezongen ode aan vrijheid: Free, don’t give up for no one. Opeens valt de baslijn op, om onmiddellijk weer soepel te verdwijnen in het hechte geheel. Ergens een orgeltje, de twee zangstemmen vinden elkaar, smelten samen…

Free van de 2020-sensatie Sault roept herinneringen op aan klassieke warm geproduceerde jaren ’70 funk en aan soul uit diezelfde tijd, maar tegelijkertijd (als in ‘op hetzelfde moment’) ook aan de triphop van Massive Attack en Faithless. En er is meer als je verder naar Sault luistert. Afrikaanse ritmes duiken op, Sly Stone, Zuid-Amerikaanse ritmes, sixties soul, Aretha Franklin, postpunk (Anne Clark), disco, het zit er allemaal in. En toch heeft het een eigen geluid. Het is geen retromuziek, het is geen interpretatie, het is niet aan elkaar geplakt. Het is moeiteloos één geheel, het is retro future soul. Met een boodschap. Titels als Street Fighter, Scary Times en No Black Violins in London zeggen genoeg over de thematiek die wordt aangekaart. Wat niet wil zeggen dat het alleen over strijdbare onderwerpen gaat. De zwarte cultuur wordt muzikaal gevierd.

Sault was geruime tijd het best bewaarde geheim van de Engelse muziek. Vergelijkingen met Banksy werden veelvuldig gemaakt. Inmiddels weten we dat producer Inflo (Dean Josiah Cover), Kadeem Clarke (bas, toetsen), zangeres Cleo Sol (luister naar nóg een 2020-topper Why Don’t You!) en Chicago rapper Melissa Young (Kid Sister) erbij betrokken zijn.

De hype is terecht. Ga luisteren.

Keuze Erwin Tijms: Hang Youth – Boel Aan De Hand

Essentiële onderwerpen

Je kan veel zeggen over 2020, en dat lukt ons ook vast wel. Door alle veranderingen merkte ik dat ik ook anders muziek tot me nam. In andere jaren beluisterde ik ’s morgens en ’s avonds een album op weg van en naar werk. Hiphop en rock om ’s morgens op te laden en soms om ’s avonds te ontladen. ’s Avonds en overdag vooral wat rustiger werk. Dat was dit jaar anders. Er stond thuis (neo)klassiek op, met Olafur Arnalds nieuwste – Some Kind Of Peace – als hoogtepunt. Verder veel ontspannen muziek, denk aan Khruangbin, of de folk van Fleet Foxes. Voor hiphop en rock was weinig plaats. Ja, de nieuwe Protomartyr was fantastisch, maar ik kon het lastig inpassen in de nieuwe alledaagse routine.

Er was één uitzondering, waar ik graag de rollende ogen van mijn meeluisterende dochters voor over had: het album Boel Aan De Hand van Hang Youth, want wat raakt die plaat de essentiële onderwerpen van dit jaar. Opgenomen in mei en toch een goede samenvatting van het jaar. Snoeiharde punk in een razend tempo. Zestien nummers in zo’n elf minuten, maar alles wat er gezegd moet worden, wordt wel gezegd. Denk aan dat wordt nog wat met Sinterklaas dit jaar, tozo 4 iedereen en twee kamers en niet 1 goed idee. En het ultieme nummer over de toestand van de wereld anno 2020: boel aan de hand. Urgente nummers, die de perfecte soundtrack van het jaar zijn. Met 11 minuten zou ik natuurlijk ook het hele album kunnen inzenden als nummer van het jaar. Maar ik houd het bij de 44 seconden van Boel Aan De Hand. Het kostte je meer tijd om deze tekst te lezen dan om het nummer te beluisteren. Dus doe dat maar even.

Keuze Joop Broekman: Doves  – Carousels

Onopgemerkt

Song van het jaar! was de gedachte, toen ik Carousels een paar keer gehoord had. Doves waren na elf jaar weer terug met prachtig nieuw werk, alsof ze nooit waren weggeweest. Sterker nog, The Universal Want is een plaat waarmee het trio uit omgeving Manchester in één keer hun plek op de muzikale landkaart terughebben. Een cliché, maar de heren staan er gewoon weer. Met een voor hun doen erg toegankelijke plaat, zonder concessies te doen. En hoe gek het ook mag klinken, maar Jez, Andy en Jimi hadden er hoorbaar weer zin in. Het album is gewoon een uitnodiging. Fijn om terug te zijn, en wat leuk om jullie weer te zien! Laat onze nieuwe plaat ook aan jullie vrienden horen!

The Universal Want is een dijk van een comeback. Carousels is de opener die ervoor zorgt dat je meteen al je aandacht er bij hebt, en houdt. Eerlijk, je hoort niet heel veel nieuwe dingen op hun vijfde schijf. Eigenlijk is het nog steeds het vertrouwde recept, maar dan in een nieuwe jas. Terug naar elf jaar geleden of nog verder? Nee, totaal niet. Doves kan mee naar de toekomst.

Van al die jaarlijstjes werd ik wat minder vrolijk. Erg weinig Doves. Hipster en vooral veel diversiteit lijken een blijvende trend. Alternative wordt in bepaalde gevallen gebruikt om mee te pronken. Met Indie net zo. Bij die song van het jaar-lijst (3voor12) kwam Doves niet eens voor, en ik had Carousels daar toch echt wel in verwacht. Sowieso al jaren lang een farce, die lijst. De scherpe randjes zijn er ondertussen van af, en de keuzes worden steeds lachwekkender. Maar dat is mijn bescheiden mening. En de drie heren liggen er ook niet wakker van, vermoed ik.

Keuze Jeroen Mirck: Chuck Prophet – Get Off The Stage

Humoristisch alternatief voor Fuck Trump

Nagenoeg zonder concerten was 2020 een raar jaar. Toch is er veel mooie muziek gemaakt. Destroyer blies me omver met de ingetogen heftigheid van Have Me Met, Waxahatchee dreef me tot tranen met haar intense Americana-album Saint Cloud. De erfpachters van Prince trakteerden ons op alle outtakes van Sign O’ The Times, terwijl Bob Fosko ons achterliet met het lieflijke liedje Fluiten. De pandemische tijdgeest werd goed gevat in albumtitels als The New Abnormal (The Strokes) en The New OK (Drive-By Truckers).

Het meest geraakt werd ik door drie hartenkreten over de teloorgang van de Verenigde Staten, die dit jaar eindelijk afscheid namen van de onberekenbare en polariserende president Donald J. Trump.

Bob Dylan liet zien hoezeer bijna-tachtigers nog muzikaal relevant kunnen zijn met zijn tijdloze album Rough and Rowdy Ways, waarop hij in het zeventien-minuten durende Murder Most Foul de moord op president John F. Kennedy aangreep om zijn licht te schijnen op wat er mis is in zijn thuisland. Ook Sufjan Stevens maakte na jaren weer een mooi album, waarop hij ruim twaalf minuten nodig had voor een enigmatische soundscape over Amerika.

Het lied dat er evenwel voor mij het meest uitspringt is Get Off The Stage van de flegmatieke singer-songwriter Chuck Prophet. Luchtigjes analyseert hij wat er allemaal mis is met het presidentschap van Trump, waarbij zijn humor vele malen sterker werkt dan het scanderen van Fuck Trump dat je elders wel eens ziet. Vooral de beeldspraak is prachtig: Trump als auto met vier lekke banden of een paar sokken vol gaten. Tegelijk oordeelt Prophet keihard over de vijfenveertigste president van de VS:

You’ve got an ugly mouth
You got no heart at all
Except for your Russian pal
You’re an obstruction in democracy’s bowel
And the patient is dying

Hoewel dit schattige protestlied niets aan duidelijkheid overlaat (You’re headed for prison, you know) heeft Prophet toch ook een aantal sympathieke adviezen voor de vertrekkende president: ga een boek lezen, bezoek een kunstbeurs of zet John Prine op repeat. Briljant in zijn eenvoud. Kill them with kindness. Begin 2020 sprak Prophet met dit nummer de hoop uit dat zijn land eindelijk zou worden verlost van Trump. Eind 2020 kwam zijn hoop eindelijk uit – op de voor Trump zo theatrale en dramatische wijze. Knap om daar een liedje over te schrijven dat compleet het tegendeel is van die bizarre president. Amerika heeft behoefte aan rust, de rest van de wereld ook.

Keuze Alex van der Heiden: Dool – Ode To The Future

De profetie van Dool

En dan is het voorjaar 2020. Je wilt een nieuwe plaat releasen, maar je kunt niet op tournee om deze te promoten en feitelijk het feestje te vieren dat hoort bij een nieuw album: optreden! Het overkwam veel artiesten en velen stelden hun release uit. Ze stelden het uit, maar ja, tot wanneer? Schamper druppelden een aantal releases later in het jaar toch door. Ik kan het niemand kwalijk nemen, want niemand wist en niemand weet nog steeds hoe en vooral wanneer we weer normaal verder kunnen. Dool echter bracht hun album Summerland gewoon uit en ik vond dat erg moedig. Ook zij hadden graag getoerd kon ik opmaken uit de tweets van en interviews met Ryanne van Dorst. Vanzelfsprekend zou ik haast zeggen en daarom was ik extra blij dat er toch nieuwe muziek uitkwam, juist in een jaar dat het live één en al armoede was. Petje af voor Dool voor het gewoon uitbrengen van hun album Summerland!

Het nummer Ode To The Future is bijna profetisch in een jaar waarin tegenstellingen in de maatschappij nog pijnlijker lijken dan ooit.

Into truth forevermore
What’s behind now lies before
In endless depths
Follow our love
Always in debt
Two worlds apart

Viruswappies die tegen beter weten in hun waarheid willen verkondigen en als een soort sekte alles en iedereen die ‘het nog niet ziet’ als de onwetenden beschouwen. Dit nummer lijkt deze parallelle wereld te beschrijven, maar het album was al klaar voordat coronaprotesten zich lieten horen. Ryanne sluit af met See you in the Summerland. Helaas is het nog niet zover en hoop ik Dool ergens in 2021 weer te zien.

De muziek op het album Summerland blijft constant boeien en zo ook Ode To The Future, hoewel dit nummer wel erg doet denken aan een Patti Smith klassieker Dancing Barefoot. In zowel het nummer van Smith als van Dool pakt de atypische melodielijn van de zang je helemaal in. Ik kan me voorstellen dat je tot de conclusie komt dat het iets te veel op elkaar lijkt, maar laat je vooral leiden door de schoonheid van de melodie; beter goed gejat dan slecht verzonnen. Ik vind de stem van  Ryanne van Dorst echt geweldig in dit opzicht en zoals gezegd hoop ik van de muziek live te kunnen genieten in 2021. Tot die tijd draai ik lekker hun elpee, of kijk ik met veel genoegen naar de spontaniteit van Ryanne in het televisieprogramma Nachtdieren.

Keuze Guido de Greef: Fleet Foxes – Sunblind

Recht het hart in

Wat doe je als artiest tijdens de coronacrisis als je nieuwe album af is? Uitstellen, hopende op betere tijden? Op tournee om je kindje te promoten kan voorlopig niet. The 1975, The Killers, Deftones: een paar grote namen die de release van hun nieuwe album een aantal keer uitstelden en uit arren moede, toen het echt niet anders kon, toch maar uitbrachten. Of de vlucht naar voren: een verrassingsalbum uitbrengen. Dat gebeurde in 2020 regelmatig. In de rapscene is onverwacht albums droppen eerder regel dan uitzondering, dus die vierde van Run The Jewels kwam niet echt als een verrassing, maar dat Taylor Swift niet één, maar liefst twee quarantaine-albums zou maken, was onverwacht.

Mijn favoriete verrassende release is Fleet Foxes‘ Shore. Ik was ze een beetje uit het oog verloren, die jongens rond zanger Robin Pecknold, die zingen als Britse koorknapen die verdwaald zijn in de Appalachen. Hun vorige album, Crack-Up, was knap en complex, en daarmee meer een plaat voor het hoofd dan het hart. Maar Fleet Foxes is het mooiste als ze juist recht ín dat hart zingen, zo bleek toen ze voor Record Store Day de titelsong, waarop ze worden begeleid door een IJslands koor, als single uitbrachten. De liefde was er weer.

Ook op Shore zingt Pecknold rechtstreeks het hart in. Het meest toegankelijk in single Can I Believe You, het meest hartverscheurend in Sunblind. Het is een ode aan alle muzikanten die ons de afgelopen jaren zijn ontvallen, met name artiesten die te jong zijn gestorven, aan drugs of zelfmoord:

For Richard Swift,
For John and Bill,
For every gift lifted far before its will
Judee and Smith
For Berman too
I’ve met the myth hanging heavy over you

Richard Swift, John Prine, Bill Withers, Judee Sill, Elliott Smith, David Berman: hun liedjes leven voort, zingt Pecknold. Hij kent de mythische status die de muzikanten hebben gekregen, maar voor sommigen een last moet zijn geweest. Hun muziek vormt een inspiratiebron voor Pecknolds werk. In alle bescheidenheid; in een volgend couplet legt hij uit dat hij nog niet in de schaduw mag staan van Arthur Russell, hij lang niet zo wijs is als Duncan Browne of Curtis Mayfield en verontschuldigt hij zich voor dit liedje, dat Jimi Hendrix, David Bowie, Nick Drake en Otis Redding misschien als te oppervlakkig zouden beschouwen.

In een jaar waarin Prine, Withers en vele andere muzikanten, al dan niet als gevolg van corona, het leven lieten is het eerbetoon van Pecknold vol empathie. De muziek is er nog, en die oogverblindend mooie liedjes stralen op ons neer.

[crowdsignal poll=10684942]