Fans van de serie Twin Peaks kunnen zich de Red Room levendig voor de geest halen. Het is het gedeelte van de Black Lodge waar special agent Dale Cooper wordt voorzien van clues door een achteruitsprekende en achterstevoren dansende dwerg. Ergens in de serie fluistert hij Cooper de legendarische woorden toe: There’s always music in the air.

Mogelijk was het een aanwijzing in de speurtocht naar de mysterieuze moordenaar van Laura Palmer, maar meer nog slaan die woorden op het leven en werk van (film)regisseur David Lynch. Hij overleed op 15 januari aan de gevolgen van longemfyseem. David Lynch was niet alleen een master of suspense en allround esoterisch genie, hij wordt ook breed gezien als rock ’n roll-regisseur.

Zijn combinaties van beeld en geluid zijn iconisch geworden. Wie herinnert zich niet de angstaanjagende scenes met Dennis Hopper en zijn zuurstofmasker die gek wordt op de klanken van Blue Velvet? Of de misselijkmakende grauwheid bij de industrial noise in Eraserhead? De vrijpartij in het licht van de koplampen bij de klanken van Song Of The Siren van This Mortal Coil in Lost Highway? De Elvis-referenties van Nicholas Cage in Wild At Heart? Het kitscherige vogeltje, de natuurbeelden en het naambord Twin Peaks met daaronder de bassynthesizer van Angelo Badalementi? Of altijd maar die snelwegen door heel zijn oeuvre, met muziek variërend van Rammstein tot Chris Isaak’s Wicked Game op de speakers? En dan zijn er ook nog rock ’n rollers als Sting, David Bowie, Henry Rollins, Marilyn Manson en Trent Reznor die acteerden in zijn films.

Maar niet alleen bij de films van Lynch hing er altijd muziek in de lucht. David Keith Lynch (geboren op 20 januari 1946 in Missoula, Montana) was net als Leonardo da Vinci een ‘uomo universalis’. Hij regisseerde, hij schilderde, was striptekenaar, meubelontwerper, ambassadeur van transcendente meditatie en… hij maakte muziek. De al eerder genoemde industriële klanken in Eraserhead waren van eigen hand. En David Lynch heeft ook een aantal cd’s op zijn naam staan, al dan niet in samenwerking. Met componist Angelo Badalementi, bijvoorbeeld, maar hij nam ook middeleeuws werk van Hildegard von Bingen op met Jocelyn Montgomery-West (een van de zangeressen van Miranda Sex Garden) en Polish Night Music met componist Marek Żebrowski.

Gelukkig werkte hij veel met gastzangeressen, want als zanger was Lynch geen groot genie. In de vroege jaren negentig – ten tijde van de tv-serie Twin Peaks – was zangeres Julee Cruise zijn muze. (Denk maar aan de prachtige hit Falling.) In de 21e eeuw werd dat zangeres Chrysta Bell – die de nogal voor de hand liggende artiestennaam Chrystabell aannam. Hij maakte een aantal albums met haar. De beste verscheen in augustus vorig jaar: Cellophane Memories. Toen leek er nog niks aan de hand met de longen van Lynch. Integendeel: hij kondigde op social media aan dat er something for see and hear zat aan te komen en iedereen dacht dat het een nieuwe film was…

Het bleek om een hele filmische plaat te gaan. David Lynch nam de zangpartijen van Chrystabell een aantal keren op en mixte ze laag-op-laag over elkaar heen. Zo ontstond iets dat zo surrealistisch en spookachtig is als Lynch’ beste films. Net zo filosofisch en dubbelzinnig: In films als Lost Highway en Mulholland Drive veranderen hoofdpersonen ineens van identiteit en lopen persoonlijkheden mysterieus in elkaar over. In de meervoudige stemmen van Chrystabell is op Cellophane Memories precies dezelfde verwarring te horen. Het is alsof je middenin een auditief spiegelpaleis staat.

Deze manier van zingen op het album Cellophane Memories doet in al zijn onheilspellendheid denken aan de vreemde manier van praten van de dwergachtige ‘man from another place’. Maar ook aan de verontrustende muziek van Eraserhead. De master of suspense wist ook op dit album precies hoe hij de spanning moest opbouwen. Totdat aan het eind de werkelijk prachtige single Sublime Eternal Love (die titel alleen al!) losbarst. Dan komt het kippenvel – van de schoonheid en de troost. Zeker nu blijkt dat David Lynch nauwelijks een half jaar na dato is overleden.

Vaarwel uomo universalis. Je laat ons belangrijke lessen na, en de mooiste lynchiaanse les is…

There’s always music in the air.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.