Een dikke twintig jaar geleden loop ik in Groningen een platenzaak binnen. Terwijl ik daar wat rondstruin zet de dienstdoende verkoper een geweldige cd op. ‘Strange’ is de titel van het album, de band Whipster. Een fantastische nieuwe Engelse nog onbekende band, schat ik zo in. Het is wat slepende, mistige en mysterieuze muziek. Vooral de laatste twee nummers maken diepe indruk.
Thuis kom ik erachter dat het hier niet om een Engelse, maar om een Groningse band gaat. De gitarist en zanger Peter van der Heide is zelfs een buurtgenoot van mij: Strange! Het album is commercieel gezien geen groot succes, naast mijzelf kopen nog 799 mensen een exemplaar, daarmee is het de meest Ondergewaardeerde Nederlandse Langspeler ooit. Desondanks kwalificeert OOR het album als ‘Nederpopplaat van het jaar’. De producer van het album is ene Jan Heddema. Hij is grotendeels verantwoordelijk voor de perfect op de songs van Whipster aansluitende sound.
Van der Heide: “In die tijd gaat het al niet goed met Jan, dus enig geduld is vereist. Heddema was indertijd een bekende producer maar steeds minder bands hadden geduld met hem. Wij namen de tijd en namen het zoals het kwam. Zo komt het dat Whipster ruim twee jaar doet over de opnames. Jan Heddema is, als soort van vierde bandlid, nauw betrokken bij de plaat en heeft zeer uitgesproken ideeën.”
——————————————————————————————————————————————–
In 2006 besteedt het programma Popeye van OOG-TV aandacht aan leven en werk van Jan Heddema. Aan het woord komen o.a. Mark Tilstra (Dandruff!!) en leden van de band Whipster.
Voor zijn carrière als producer is Jan gitarist bij Dandruff!!, een Groningse punkband met ex-Boegies Mark Tilstra en boomlange zanger Tuppus als boegbeelden. Jan is de technisch meer begaafde gitarist die Tilstra op sleeptouw neemt. Heddema is ook de man van de details: “Er bestaat een nummer van ons waarvan alle coupletten en refreinen exact even lang zijn, op het laatste refrein na, dat is één seconde langer.”
De druk van het toeren en de hooggespannen verwachtingen bij het maken van een tweede plaat doen Jan de das om. Hij stapt uit de band en gaat anderen opnemen en produceren. Als producer legt Heddema de lat behoorlijk wat hoger dan hoog. Hij heeft een eigen opnamestudio in het Viaduct genaamd ‘Pet Sound’: inderdaad, veel hoger kun je voor jezelf niet mikken.
Hij werkt daarbij ook samen met Meindert Talma in het begin van zijn carrière. Jan produceert zijn tweede album Ferhûddûker. Volgens Talma is Jan nogal ‘perfectionistisch’, maar als het resultaat helemaal goed is, kan hij er ook bovenmatig van genieten.
Jan zei dat hij bij de beluistering
van de master van de plaat.
Het hele album lang had moeten huilen,
zo trots was hij op het eindresultaat.
Na de opnames wordt Jan vaste geluidsman bij Meindert Talma. Op een gegeven moment gaat het niet meer, Jan krijgt steeds meer last van een voortdurende slapeloosheid en terugkerende depressies:
Op een late februari-ochtend
in een gestaag vallende motregen
kwam ik Jan voor de allerlaatste
keer in mijn leven tegen.
Met gebogen hoofd liep hij naast zijn fiets
in de Nieuwe Ebbingestraat.
Voor het eerst zag ik Jan Heddema
zonder gel in zijn haar.Ik trapte op de rem en vroeg aan Jan:
“Hee Jan, heb je een lekke band?”
Jan zei dat hij even moest lopen.
Ik kon zien dat het niet goed zat.
Zijn gezicht was vertrokken
in een pijnlijke grimas.
Jan zei dat het nu heel slecht met hem ging.
Dat het nu echt gebeurd was.
Op een zaterdag in maart 2002 maakte Jan een eind aan zijn leven, een week nadat hij zijn meesterwerk, Strange van Whipster, had afgemixt.
Een gemeenschappelijke vriend mailde Meindert naderhand: “Ik heb deze week veel uit het raam gekeken. Ik kende Jan al sinds 1984, toen wij beiden psychologie studeerden. Het vak klinische psychologie deed hem beseffen dat hij ziek was en hij deed er ook gelijk wat mee. Jan zie ik als een kundig schipper die was opgezadeld met een lek schip. Hij heeft het lang knap varende en op het eind drijvende gehouden. Dus ik heb groot respect voor zijn besluit om zelf het schip een rustplaats te geven voordat het helemaal uit elkaar zou vallen.”
Tape rollin’!