Morgen (30 januari) is het precies vier jaar geleden dat producer en muzikante SOPHIE om het leven kwam. Blogger Alex van der Meer schreef een mooie in memoriam, maar haar dood is volledig aan mij voorbijgegaan. Ik lag zelf ergens in een ziekenhuis te vechten voor mijn leven, door de ernstige gevolgen van een coronabesmetting. Pas vele maanden later hoorde ik van dit verlies.
Nu voel ik de behoefte om er alsnog aandacht aan te besteden – misschien wel vanwege een soort van gedeeld noodlot: bij mij pakte het goed uit in januari 2021, bij haar niet. It’s okay to cry, zong SOPHIE ooit en dat heb ik dan ook gedaan.
Met datzelfde nummer kwam SOPHIE uit de kast als transvrouw. Ze was in 2018 voor het eerst te zien in een videoclip waarin ze zong. (Kijk maar bij Alex.) Tot die tijd had SOPHIE haar gender en identiteit niet bekend gemaakt. Dat hoefde ook niet. Als dj en producer kon ze haar werk gewoon ‘anoniem’ uitbrengen.
En hoe briljant was dat werk! Met haar avant-gardestijl was ze ruggensteun voor bijvoorbeeld Madonna (Bitch, I’m Madonna), Lady Gaga of Vince Staples, en ook ‘mentor’ voor Charli xcx (haar album brat uit 2024 is nog helemaal in de geest van SOPHIE). Maar het meest bijzonder zijn de platen die SOPHIE onder haar eigen naam uitbracht. Die waren een kruising tussen experimentele glitch en overstuurde hyperpop. Keihard en tegelijkertijd supergestileerd. Daar kun je geen genoeg van krijgen.
De complete SOPHIE zagen we inderdaad pas in 2018, toen ze haar bijzondere debuutalbum Oil Of Every Pearl’s Un-Insides uitbracht. We leerden niet alleen haar gezicht kennen, maar ook haar denkbeelden. Een van de hoogtepunten op het album is het nummer Faceshopping, weer zo’n vervreemde glitchy hyperpop-knaller.
Hier geeft SOPHIE ironisch commentaar op nepheid en gebrek aan authenticiteit. De manier waarop gezichten en lichamen worden verminkt, verkocht of gecommercialiseerd op social media (met teksten als my face is the front of shop en I’m real when I shop my face). Iedereen zijn of haar eigen reclamebord! Zo is het ook een aanklacht tegen kapitalisme en consumentisme.
De boodschap hakt er fors in, net als de muziek van SOPHIE. De bijbehorende videoclip is net zo heftig, confronterend en kunstmatig als het nummer zelf.