Stel, je bent beginnend filoloog of linguïst en tijdens een van je enthousiaste ontdekkingstochten over het internet stuit je op onderstaand gedicht.
Hérgaeth þé wyrde, hwæt scéald se drím,
Þéoran líofæst, scean beorht tím.
Gréowen fægnung, ofer eorðan clíom.
Je eerste ingeving zal wellicht zijn dat het Oudengels of Oudfries is, het heeft immers het idioom van die talen. Fout! Nadat je avonden hebt besteed aan het ontcijferen ervan kom je erachter dat het een onzingedicht in een verzonnen taal is, het product van een blogger met teveel vrije tijd.
Verzonnen talen vind ik fascinerend. Voor mij begon het ooit bij Tolkien die in zijn imaginaire werelden een eigen alternatieve geschiedenis voor heel wat volkeren creëerde. Tolkien was letterkundige en bij die volkeren werden talen als Sindarijn en Quenyaans bedacht. Grammaticaal correcte talen die doen denken aan Keltisch en Oudnoors. Niet dat je er in het dagelijkse leven veel aan hebt, maar ze vallen te leren.
Binnen de muziek heeft dit verschijnsel ook zijn intrede gedaan. Denk bijvoorbeeld aan de Italiaanse alleskunner Adriano Celentano die in 1972 zijn hitje Prisencolinensinainciusol uitbracht. Het klinkt als Amerikaans-Engels, maar het is Gibberish, zoals ze het hier aan de overkant zo mooi uit kunnen drukken. Onzintaal. Het idee erachter was dat Engelstaligen konden ervaren hoe Engels klinkt voor niet-Engelstaligen. Ik vond het briljant.
Voordat ik doorsla en een hele uiteenzetting over Klingon ga doen, moeten we het maar snel gaan hebben over de band Magma. Zij doen zo ongeveer hetzelfde als Celentano, zij het wat serieuzer. Magma brengt haar boodschap in de zelfbedachte kunsttaal Kobaïaans. Een taal van het hart volgens frontman Christian Vander (wel bijzonder, zo’n incomplete achternaam). Qua omschrijving van de muziek komt de term Progrock met een vleugje Carl Orff het meest dichtbij, hoewel zij zelf hun muziekstijl omschrijven als zeuhl (en dat klinkt dan weer als de naam van de halfgod uit Ghostbusters). Dit behoorlijke unieke project sloeg goed aan. Onder hun fans vind je namen als Steven Wilson, Bruce Dickinson en Michael Äckerfeldt. Ook snookerspeler Steve Davis is een fervente aanhanger van Magma.
Het succesverhaal van Magma zorgde voor een vrij redelijke verspreiding van het Kobaïaans. De aanhang bracht een woordenboek uit en de bands Zao, Univers Zero en Art Zoyd namen de taal (deels) over voor hun eigen repertoire. Ook in Japan liepen mensen warm voor het eigenzinnige Magma en gingen bands lekker zeuhl produceren in het Kobaïaans, waarvan Ruins de meest bekende exponent is. Uit die laatste kwam de band Kōenji Hyakkei voort. Zij zingen in een nog nog niet ontcijferde taal, die waarschijnlijk gebaseerd is op het Kobaïaans, zodat we het al kunnen hebben over een overzeese zustertaal. Overigens heeft Magma door de jaren heen zoveel leden gehad dat ze inmiddels een klein land zouden kunnen gaan vormen. Het meest westelijke puntje van Bretagne lijkt mij een uitstekende locatie voor dat land. Hiermee zou Kobaïaans een officieel erkende taal kunnen gaan worden.
Tot dusverre bracht Magma zestien studioalbums en talloze live-albums uit. Daar zitten geen ‘hitjes’ tussen, want daar leent de muziek zich totaal niet voor. Voor een eerste indruk zeggen we even hallo tegen Hhai, een nummer uit een vroege live-registratie.