De cultuur van de Aboriginals is heel oud. Zoals het was voordat de witte dreiging Australië betrad, zo was het duizenden jaren daarvoor ook al. Er werd waarde gehecht aan natuur, rust en vrede. Vanaf 1770, toen kapitein Cook Australië had ontdekt, werd deze houding afgestraft. Zonder materialistisch te zijn en met liefde en respect voor alles wat bestaat, toon je je als volk eigenlijk juist heel krachtig, echter het is direct je zwakte voor als je je land gedwongen moet delen met geharde, overheersende lieden met expansie- en overlevingsdrang.
De muziekliefhebber moet wellicht denken aan het nummer Beds Are Burning van de band Midnight Oil. Dit nummer gaat over het onrecht wat de oorspronkelijke bewoners van Australië is aangedaan, dat het land van ze is afgenomen, en dat dit teruggegeven moet worden. Maar voordat Beds Are Burning er was, was er al een ander nummer met een zeer vergelijkbare boodschap: Solid Rock van de band Goanna. Helaas is dit nummer minder bekend. Maar zeker niet minder goed.
Well they were standin’ on the shore one day
Saw the white sails in the sun
Wasn’t long before they felt the sting
White man, white law, white gun
Het is eigenlijk betreurenswaardig dat een nummer over de Aboriginals over onrecht en de dood moet gaan. De oorspronkelijke gebruiken en tradities zijn indrukwekkend, en verdienen juist ook aandacht. Bijvoorbeeld de liedjes-traditie. Er zijn Aboriginals die kunnen wandelen in de woeste natuur, over grote afstanden, zonder te verdwalen. Dankzij liederen! De melodie en de woorden, overgedragen van generatie op generatie, vertellen precies hoe een stuk land eruitziet en waar je heen kunt gaan. De veel te vroeg overleden schrijver Bruce Chatwin heeft hier een fascinerend boek over geschreven, The Songlines, en zei hierover: The melodic contour of the song describes the land over which the song passes … certain phrases, certain combinations of musical notes, are thought to describe the actions of the ancestors’ feet. An expert song man … would count how many times he has crossed a river or scaled a ridge – and be able to calculate where, and how far along, the songline he was … A musical phrase is a map reference. Music is a memory bank for finding one’s way about the world.
Met name die laatste zin raakt me: muziek is als een geheugenbank voor het vinden van je weg in deze wereld. Een bevestiging dat wijze mensen die in vrede willen leven, één met elkaar en de natuur, snappen dat muziek en cultuur niet iets is om weg te bezuinigen of te ridiculiseren. Maar dit even terzijde.
Terug nu naar de band Goanna. In 1982 kwam deze band met hun debuutsingle Solid Rock. En voor het eerst werd er middels de populaire muziek heel duidelijk gesteld hoe fout het was wat de witte man heeft gedaan daar in Australië. En dat dus vijf jaar voor Midnight Oil’s bedden in brand stonden. Hier in Europa heeft het nummer helemaal niks gedaan – wellicht is het hier zelfs niet eens uitgebracht geweest – maar in thuisland Australië was het gelukkig wel een hele grote hit. Al was in eerste instantie de band Goanna trouwens bang dat het nummer geen succes zou worden, vanwege de zware boodschap.
Het steengoede nummer komt zeker bij je aan, en ondanks dat het overduidelijk begin jaren ‘80 is gemaakt, kun je dit gerust een tijdloos nummer noemen. Goanna heeft heel eerlijk en duidelijk een nummer gemaakt waar de woede en frustratie over het onrecht niet alleen tekstueel naar voren komt. Het is meer dan solide rockmuziek. Het dwingende ritme van dit Australisch anthem is op een bepaalde manier keihard. Ik hoop van harte dat dit nummer uiteindelijk toch een weg weet te vinden naar ons land.
