But on eliminating every other reason – For our sad demise
They logged the only explanation left – This species has amused itself to death
Een 9 minuten durend nummer? Van een conceptalbum? Met speciale geluidseffecten? Het beste Ondergewaardeerde nummer aller tijden? Jazeker! Nummer 1 van de Snob2000? Zeker weten! Amused to Death van Roger Waters van het gelijknamige soloalbum gaat net over de negenminuten grens heen en het is een parel. In negen minuten schetst de voormalige zanger en bassist van Pink Floyd de ondergang van de mensheid. We amuseren ons letterlijk en figuurlijk kapot.
Voor een conceptalbum uit 1992 voelt de tekst vandaag de dag nog steeds even relevant. We amuseren onszelf nog steeds dood. En waar Waters in de jaren negentig de massamedia – zeg maar televisie – aanpakt, kun je anno 2014 daar net zo eenvoudig het internet en mobiele telefonie aan koppelen. We zitten nog steeds massaal vastgeplakt aan onze schermen. En we amuseren ons dood.
And out in the valley warm and clean
The little ones sit by their TV screens
No thoughts to think
No tears to cry
All sucked dry
Down to the very last breath
De titel van het album komt van een kort verhaal door Neil Postman, Amusing Ourselves to Death, waarin wordt gekeken naar de geschiedenis van de media en de rol van media in de politiek. Waters in een interview in 1992: ‘And I had at one point this rather depressing image of some alien creature seeing the death of this planet and coming down in their spaceships and sniffing around and finding all our skeletons sitting around our TV sets and trying to work out why it was that our end came before its time, and they come to the conclusion that we amused ourselves to death.’
Hoe kan zo’n cynisch, bitter en uitzichtloos nummer nu op de eerste plek staan? Omdat het iets zegt over wie wij zijn als mensen. Over hoe we met elkaar omgaan. Jaar na jaar. De waarheid hoeft niet mooi te zijn. We draaien in een uithoek van het koude universum onze rondjes en consumeren media tot we er bij neervallen. Een even helder als pijnlijk beeld. En de waarheid. Juist nu.
Het is Waters op zijn meest cynisch. Het is een sneer naar de mensheid en een liefdevolle waarschuwing. En ik vind dat mooi. Voor mij is Pink Floyd altijd de band van de humanist Roger Waters geweest. Zijn geniale teksten geven de muziek van Pink Floyd de nodige diepte. Het is de druppel azijn in een zee van honing. Waters is dan ook het perfecte tegenwicht tegen de meer zweverige tonen van gitarist David Gilmour en toetsenist Richard Wright. Laat die twee spacen en je ziet alle uithoeken van het universum. Je komt onder in zoete, heerlijke klanken. Smakelijk natuurlijk, maar dankzij Waters blijven we op aarde. Blijven we mensen. Zonder Waters vervalt Pink Floyd in eindeloze solos van de God van de Gitaar en wordt het een beetje… slaapverwekkend. Waters is de klap in het gezicht. Blijf je er wel bij!
Hij duwt ons graag met onze neuzen op ons eigen falen. Niet uit haat, maar wellicht juist uit liefde voor de mens. En nergens doet hij dat glorieuzer dan op Amused To Death. Het hele 14 nummers tellende album is een aanklacht. Tegen de media – Watching TV. Tegen de oorlog – The Bravery of Being out of Range. Religie – What god wants 1 en 2. Met als apotheose dat ene nummer. Die titeltrack. Amused to Death. Tekstueel zo scherp. Zo direct. Zo mooi. En zo pijnlijk. Zo hard. Het mooiste nummer aller tijden.
We watched the tragedy unfold
We did as we were told
We bought and sold
It was the greatest show on earth
But then it was over
De keuzelijst van de Snob 2000 staat vol met ondergewaardeerde liedjes. In de serie Snobroep krijgen muziekliefhebbers de kans om hun favoriet te verdedigen – en misschien wat stemmen te ronselen.