Battle: de heerlijkste van Prince

Noem eens een recent album van Prince? Of zelfs maar een recente hit? Juist…

Iedere andere artiest zou op dit punt in de carrière al lang en breed als ‘has been’ zijn weggezet en in het beste geval nog een aantal rondjes langs retrofestivals mogen maken. Zo niet Prince. Niet alleen een superster, maar zelfs eentje in de onaantastbare buitencategorie. Als hij ergens opduikt, of het nu op North Sea Jazz of voor twee verrassingsshows in Paradiso is, breekt er direct een landelijke (media)gekte los.

Vanwege zijn bewust en zorgvuldig gecreëerd mysterieus imago, gekoppeld aan een nog immer briljante live-performance. Natuurlijk. Maar vooral ook nog steeds vanwege zijn baanbrekende oeuvre. Zo’n oeuvre waarvan het nieuwste materiaal de laatste jaren door de massa over het hoofd wordt gezien. Maar die massa heeft in het verleden ook nogal wat pareltjes over het hoofd gezien omdat Prince’ allergrootste hits niet per definitie zijn beste werk zijn. Zoals onderstaande battle absoluut bewijst.

Keuze Martijn Vet: Pop Life (1985)

De LP Purple Rain voor mijn verjaardag vragen, voelde als sushi bestellen in een wegrestaurant

Prince en de puberteit, dat vond ik maar een verdraaid lastige combinatie. Wat moet je met dit mannetje, in een tijd waarin je vooral bezig bent niet te veel af te wijken van de groep. Iedere actie te vermijden waarmee je wel eens uit de pas zou kunnen lopen?

We hadden het nooit over Prince. Misschien omdat mijn klasgenoten, net als ik zelf, bang waren er het verkeerde van te vinden. Was Prince immers niet te mainstream? Niet te disco? Niet te braaf? Niet te geil? Niet te apart? Niet te rock ‘n roll? Niet te expliciet?
De LP Purple Rain voor mijn verjaardag vragen, voelde dan ook als sushi bestellen in een wegrestaurant. Niet alleen moet je maar afwachten hoe je tafelgenoten erop reageren, je bent ook zelf onzeker of het wel gaat smaken.

De sushi smaakte uitstekend en, wat écht van belang was, mijn escapade werd gedoogd. Purple Rain smaakte naar meer. De bieb verhuurde nog geen LP’s en de bedenkers van Spotify leerden net lopen, dus het oudere werk verkennen, was nog niet zo makkelijk. Gelukkig hoorde ik op de radio in het maandagavondprogramma van Ad Visser dat er alweer een nieuwe Prince was. Around The World In A Day vond ik ook goed, al was het een totaal andere plaat. Alleen had natuurlijk niet dat vervelende Raspberry Beret de hit moeten worden, maar dit fantastische Pop Life. Ultiem popliedje!

Keuze Edgar Kruize: Condition Of The Heart (1985)

Op mijn LP zit nog steeds een flinke kras, vanwege het iets te haastig doorspoelen destijds

Mijn muzikale doorontwikkeling begon pas echt in 1985 toen ik Around The World In A Day van Prince and the Revolution in mijn handen gedrukt kreeg. Een cruciaal moment in mijn leven; het moment dat ik begon te beseffen dat op van die mooie grote LP’s interessantere muziek stond dan je op de radio kon horen. Aanvankelijk wel een beetje teleurgesteld in dat album, omdat alle liedjes die ik kende er niet op stonden en het een nogal raar geheel was voor een klein, tienjarig ventje.

Maar uiteindelijk was het juist het spannende en onbekende aan het album dat me er keer op keer weer naar terugbracht. En brengt. Met als prachtig hoogtepunt het razend knappe Condition Of The Heart, dat als een zwalkende improvisatie op piano lijkt te starten, met daar onder bijna terloopse sfeergeluiden. Vervolgens start na ruim anderhalve minuut iets wat op een intro lijkt. Waarna het liedje pas rond de twee minuten echt start en alle terloopse geluiden uit het intro ineens samenkomen. Prince begint te zingen. En pakt even later de tweede stem er ook bij. In een sterk staaltje stemacrobatiek buitelen die twee stemlagen om elkaar heen, om elkaar op gepaste momenten weer los te laten. Zingend over een meisje in Parijs, een dame uit Londen en een vrouw uit de ghetto. Over een gele dag. Over verblindende bloemetjes.

Als kind snapte ik er geen hout van de tekst en de muziek en was het beklemmende nummer een skipmomentje. Snel door naar het poppy Raspberry Beret, dat op het album volgt. Vandaar dat er een flinke kras op mijn originele LP zit, juist op Condition Of The Heart. Iets te haastig doorgepakt destijds. Bijna dertig jaar later, heb ik nog steeds geen idee waar het liedje nu precies over gaat, maar is Raspberry Beret een skipmomentje en Condition Of The Heart mijn meest favoriete Prince-nummer.

Je kan zo’n nummer ook pas met enige levenservaring op zak wat beter behappen, denk ik. Ook al snap je niets van de tekst, de hartenzeer die er in doorklinkt is pijnlijk voelbaar en maakt dat het nummer voor eigen interpretatie open blijft staan en fases in je leven weerspiegelt dat je jezelf net zo voelde. Op het moment dat Prince het refrein inzet en er een hartverscheurend Ooooohoh, thinking about U driving me crazy klinkt, gaat mijn hart flink wat tandjes harder kloppen.

De tweede keer dat dit klinkt en Prince (hier zonder The Revolution overigens, al zegt de LP-hoes anders) voorafgaand aan dat tweede refrein nog een aantal maal een zoveelste stemlaag aan het geheel toevoegt, barst mijn toch al overmatig kloppende hart keer op keer weer uit mijn borstkas. Zo mooi, zo krachtig… Dat het nu zelfs gebeurt als ik er alleen maar over schrijf.

Keuze Marèse Peters: Sometimes It Snows In April (1986)

Een breekbare Prince die zich van zijn gevoeligste kant laat zien

Vroeger, toen er nog geen illegale MP3’s waren, had je illegale kopietjes van LP’s. Op cassettebandjes. De bibliotheek in de grote stad waar ik naar de middelbare school ging, beschikte over een uitgebreide fonotheek. Elke vrijdagmiddag nam ik een aantal platen mee naar huis en nam ze over op een bandje, inclusief het kraken en tikken van de naald op het vinyl.  Altijd was er één nummer dat niet op de eerste kant van het bandje (van 60 of 90 minuten) paste. Dan was er het dilemma: begin ik het nummer op de achterkant opnieuw, of probeer ik het door te laten lopen? In een keurig veertienjarigmeisjeshandschrift schreef ik de titels van de nummers over op de gelijnde inleggers van de hardplastic cassettedoosjes.

Tot mijn meest geliefde cassettebandjes behoorden Go West van Go West (vergeef me, ik was 14!),  de soundtrack van de film Top Gun en Parade van Prince. Ook een soundtrack, van de film Under the Cherry Moon, maar die heeft zo weinig indruk op me gemaakt dat ik hem best wel eens nooit gezien kan hebben. Prince regisseerde de film en speelt de hoofdrol van Christopher Tracy, een gigolo die verliefd wordt op één van zijn ‘slachtoffers’ (gespeeld door Kristin Scott-Thomas).

Parade heeft een ander geluid dan we tot dan toe van Prince gewend waren: geen overdaad aan elektrische gitaren, geen virtuoze solo’s, geen hijgende en dampende beats, maar een wat akoestischer en ingetogener geluid. Het is een uiterst sfeervol en warm album. Net als de film is de hoes uitgevoerd in stijlvol zwart-wit. Vooral de nummers Do U Lie? en Venus de Milo dragen bij aan die wat retro-achtige sfeer, die associaties oproept met de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw.

Laatste nummer van Parade is Sometimes It Snows In April. Hier komt de gevoeligste kant van Prince naar boven. Hij rouwt om de dood van Christopher Tracy.

Sometimes it snows in April
Sometimes I feel so bad, so bad
Sometimes I wish that life was never ending,
But all good things, they say, never last

De bezetting van het nummer is sober en akoestisch: piano en gitaar. De stem van Prince is weergaloos, breekbaar, vol emotie. Het is een eerlijke, directe opname waarop niets is weggepoetst. Je hoort vingertoppen over de fretten glijden, stoelen kraken. Het kraken en tikken van de naald op de fonotheekplaat was soms zo schitterend getimed dat ik dacht dat het bij de originele opname hoorde.

Keuze Marthijn Klopper: If I Was Your Girlfriend (1987)

Empathie tot de twaalfde macht

Mijn liefde voor de muziek van Prince begon in 1983 toen ik van mijn toenmalige buurmeisje een casettebandje kreeg. Ze had haar exemplaar van 1999 getapet nadat ik haar had gevraagd wat die muziek was die wekenlang dag in, dag uit door de muur tussen onze slaapkamers denderde. Ik speelde het bandje af. En luisterde ademloos. Zoiets had ik nog nooit gehoord.

Sindsdien, zeker nadat Prince na Purple Rain het minder toegankelijke Around The World In A Day uitbracht (met het fantastische Condition Of The Heart, Edgar Kruize’s terechte keuze) kocht ik blind de nieuwe albums van Prince. Elke keer ontdekte ik meer, met elke plaat leek Prince beter te worden. Parade, Sign O’ The Times, Lovesexy, wát een platen. Ze deden je duizelen. Naar adem snakken. Toch is er van al die albums één nummer dat er met kop en schouders bovenuit steekt: If I Was Your Girlfriend van Sign O’ The Times.

Oftewel: Het Ultieme Prince Liedje.

Voor (verstokte) Prince-fans is dit misschien een wat makkelijke keuze. Tuurlijk zijn er veel meer pareltjes van de man op te noemen. Maar laten we wel wezen: we hebben het hier over het meest ondergewaardeerde liedje van Prince. En in mijn optiek is If I Was Your Girlfriend dat. Uitgebracht als single, maar (onterecht) geen grote hit geworden. Als ik mensen die Prince alleen van zijn grootste hits kennen, wil laten horen wat Prince nou zo geniaal maakt, is If I Was Your Girlfriend het eerste nummer dat ik draai.*

Het is niet alleen geniaal vanwege de muzikale experimenteerdrift en sonische trucjes die Prince laat horen of vanwege de prachtige climax (We’re trying 2 imagine what silence looks like), maar vooral omdat het Prince’s voorliefde voor het spelen met tegenstellingen tussen man en vrouw en tussen het profane en sacrale in één liedje laat horen. Dat deed-ie wel vaker, maar nog nooit zó verbluffend als op If I Was Your Girlfriend. Luister maar eens. Het is geschreven vanuit mannelijk perspectief, maar hij klinkt als een vrouw (de lead-vocalen zijn toegeschreven aan Camille, Prince’s vrouwelijke alter ego). Gaat het over lesbische liefde? Nee, het gaat over Prince’s wens om net zo’n band te hebben met zijn toenmalige vriendin Susannah als zij met haar tweelingzus (Wendy, de gitariste uit The Revolution) heeft.

If I Was Your Girlfriend is een beetje wat Herman Gorter al in 1890 schreef: ‘Zie je, ik wou graag zijn/Jou, maar het kon niet zijn.’ Prince neemt daar geen genoegen mee en vraagt, nee, smeekt zijn geliefde of hij haar haar mag kammen, in bad mag doen en naakt mag zien – zonder bijbedoelingen, zoals zusjes en vriendinnen dat doen. En om dat voor elkaar te krijgen, kruipt hij zelfs in de huid van een vrouw. Wauw. Empathie tot de twaalfde macht. Kortom, If I Was Your Girlfriend laat een volwassen Prince horen. Een Prince die met zevenmijlslaarzen over de ‘oude’, geilneverige Prince heen stapt.

* Adore draai ik onmiddellijk daarna. Op het eerste gezicht een ouderwetse soul-ballad, maar vanwege het grote poëtische gehalte (If God one day struck me blind/Your beauty I’d still see/Love’s 2 weak 2 define/Just what U mean 2 me) en humor (U could burn all my clothes/Smash up my ride/Well… Maybe not the ride) tekstueel briljant.

Keuze Roland Kroes: The Future (1989)

Ondergewaardeerd liedje op een ondergewaardeerde soundtrack van een ondergewaardeerde film

Als er 3x woordwaarde was in de Ondergewaardeerde liedjes battles, dan zou deze inzending er aanspraak op kunnen maken. Hoezo? Nou, mijn favoriete ondergewaardeerde Prince nummer komt van een ondergewaardeerd album dat de soundtrack was van een ondergewaardeerde film. The Future, van de Batman soundtrack.

We schrijven 1989 en Batman komt uit. Prince mocht een aantal nummers maken, maar hij was zó blij met die opdracht, dat hij er een heel album van maakte. Het album is een vreemde eend in de bijt van het Prince oeuvre. Geef toe, het is nou niet echt een logisch vervolg op de serie Parade-Sign O the Times-Lovesexy. Maar op de een of andere manier spat voor mij het plezier dat Prince moet hebben gehad bij het maken er van af. Zou het te maken hebben met het feit dat zowel Candy Dulfer, als Sheena Easton, als Kim Basinger op het album te horen zijn? Het moet vast stimulerend hebben gewerkt voor de grote kleine man.

Voor mij zijn de funky nummers op het album de hoogtepunten. De feestnummers Partyman en Batdance, maar vooral The Future. Een relatief kaal funk nummer. Voor mij een openbaring, na alle volgestopte funk nummers die daarvoor hits waren: Alphabet Street, Glam Slam, etc. Zoals het Prince hits eind 80s, begin 90s betaamde kwam het hoog binnen in de Top 40 om daarna relatief snel te verdwijnen. Maar met genoeg impact om nu in dit lijstje terug te komen.

Hoe erg ik ook hou van de vuige, vunzige en funky kant van Prince, dit nummer ontroert me altijd weer.

Keuze Freek Janssen: Fixurlifeup (2013)

Een beetje waardering voor zijn recente werk, please

2013 was het jaar van de stormachtige, onverwachte comebacks. David Bowie verraste iedereen in januari met een nieuw album, Daft Punk deed het een paar maanden later met een slim uitgekiende teaser-campagne.

Over Fixurlifeup heb ik volgens mij één tweetje voorbij zien komen. En dat ook nog een maand na het uitkomen ervan. Geen airplay, geen nieuwsberichten, niks. En dat terwijl Fixurlifeup een verdomd lekker nummer is, naar het schijnt de voorbode van een nieuw album.

Natuurlijk haalt het het niet bij zijn oeuvre uit de jaren tachtig, maar waarom hebben we het tegenwoordig alleen nog maar over de concerten van de man?

[polldaddy poll=7351780]