The Battle: Luduvudu

Jongen ziet meisje wel zitten, jongen versiert meisje, jongen krijgt meisje, meisje verlaat jongen, jongen heeft verdriet. Of omgedraaid natuurlijk. Negentig procent van de popliedjes gaat over één van deze stadia van de liefde.

Omdat liefdesverdriet nu eenmaal een de beste aanleiding is om fantastische muziek te maken (vraag maar aan Adele), is het thema van deze battle ‘Luduvudu’.

Onze bloggers gaan elkaar te lijf met Kleenex-doekjes en proberen elkaar te verdrinken in hun tranen.

Keuze Martijn Vet: Ramses Shaffy – Vijf uur

Ongekende tragiek in één zinnetje: ‘t is even rot nu zonder haar

Dilemma, dilemma. Wordt het ‘eigen verdriet eerst’, of kies ik gewoonweg voor het mooiste luduvudu-liedje? Ofwel, ga ik de wereld de trieste verhalen achter Can’t Fight It, Zodiac Lung of We Both Know aan de neus hangen, of blijf ik lekker koel en rationeel?

Wie mij ook maar een beetje kent, weet het antwoord. Dat wordt eindeloos zwelgen in het tranendal van Martijns onbeantwoorde, mislukte en beëindigde liefdes…

Hahaha, daar had ik je. Tuurlijk niet! We kiezen gewoon lekker het beste ‘break-up’-lied. Nou ja, een van de beste in het overweldigende aanbod.

Dat zelfs een charmeur als Ramses Shaffy heeft getuigd van liefdesverdriet, vind ik een troostrijke gedachte. In Vijf Uur komt de aap overigens pas relatief laat uit de mouw. Eerst laat Shaffy ons de maar al te bekende mix van verschaald bier en uitgedoofde peuken ruiken. We leven mee met de gastheer, die de eeuwige plakkers maar niet zijn woning uit krijgt, ondanks het genoemde tijdstip. Normaal gesproken zou hij gewoon in bed zijn gekropen, al dan niet warm gehouden door zijn geliefde, maar vandaag is het anders. Of de plakkers hebben gemerkt dat de zanger vanavond wat stil was, valt te betwijfelen, maar Ramses wil halverwege het lied wel vertellen dat zijn lief niet meer terug komt.

Dat is alles. Ga nu maar vlug.

Dan volgt in zes woorden misschien wel de meest schrijnende zin uit de Nederlandse liedgeschiedenis:

‘t Is even rot nu, zonder haar.

Wie net als ik voor de buitenwereld het liefst doet alsof er niets aan de hand is, herkent in dit zinnetje een ongekende tragiek. Wie van de drinkebroers voelt het aan? Hier worden de echte vrienden gescheiden van de jongens die alleen maar om het drankje op visite kwamen.

Het kan niet anders of zo’n nummer wordt ook door andere artiesten op plaat gezet. Huub van der Lubbe is net zo’n charmeur als Ramses Shaffy. Hoe treurig is het dan om te zien dat hij de onvergeeflijke fout begaat net die ene zin om zeep te helpen. Wat is het zonder haar, Huub?

Klote!

Nee!!! Prima band hoor, De Dijk, maar hier gaat Huub finaal de mist in. Waarschijnlijk is hij meer van de emotie dan van de ratio. De versie die die vreselijke Acda & De Munnik van Vijf Uur hebben opgenomen, durf ik niet eens aan te klikken.

Keuze 1 Freek Janssen: Jacques Brel – Ne Me Quitte Pas

Vernederend liefdesverdriet – van smekende wanhoop tot ziekmakende jaloezie

Nu ben ik van nature best een opgewekt persoon, maar alleen muziek die pijn doet kan me echt raken.

Maar laat ik beginnen met excuses te maken. Ik ga de regels van de Ondergewaardeerde Battles hier met voeten treden. Er zijn twee liefdesverdrietliedjes die al de andere doen verbleken. Allebei staan ze bol van wanhoop, vernedering, radeloosheid en pure onderwerping. Bij Jacques Brel uit zich dat in een smeekbede, terwijl hij weet dat de zaak eigenlijk al verloren is.

En ja, dat vind ik mooi.

Brel schreef Ne Me Quitte Pas voor zijn maîtresse Zizou, die hij had bezwangerd, waarna hij ontkende dat hij iets met de baby te maken had. Deze reactie was een reden voor Zizou om abortus te plegen.

Ne Me Quitte Pas is een vurig pleidooi op zijn blote knieën: ga alsjeblieft, alsjeblieft, niet bij me weg. Hij haalt alles uit de kast om zijn meisje op andere gedachten te brengen: haar de wereld te beloven, de ellende die ze doormaken te relativeren en haar ervan te overtuigen dat hij zijn leven zal beteren.

Twee keer slaat de wanhoop van het liedje om in hoop. De violen zwellen aan, hij verheft zijn stem, de melodielijn slaat om van mineur naar majeur. De eerste keer belooft hij zijn meisje de wereld:

Moi, je t’offrirai des perles de pluie venues de pays où il ne pleut pas

Hij  heeft echt alles, alles voor haar over. Zou er tóch nog hoop zijn? Een couplet later lijkt hij alleen zichzelf nog moed in te praten:

On a vu souvent rejaillir le feu de l’ancien volcan qu’on croyait trop vieux.

Kijk eens naar zijn gezicht in de live-opname hieronder. Brel is niet alleen een geniale zanger, maar ook een meesterlijke auteur. Aan zijn mimiek kun je zien dat hij het zelf eigenlijk ook allemaal niet meer gelooft. De vulkaan gaat nooit meer uitbarsten, en Brel weet dat.

Deze live-versie is een les voor iedere muzikant die wil leren om meer gevoel in zijn optredens te leggen. Jacques begint op het podium te zweten, met zijn hoofd te schudden en het lijkt alsof hij echt in tranen uitbarst. Mijn vriendin heeft deze video laten zien aan een koor in een training, die als doel had om authentieker op het podium over te komen. Alleen al het kijken van het filmpje maakte zware indruk.

Keuze 2 Freek Janssen: Elvis Costello – I Want You

Roestig mes

Waar Brel – tegen beter weten in – alles uit de kast haalt om zijn vriendin ervan te overtuigen om bij hem te blijven, geeft Elvis Costello zich in I Want You volledig over aan walging en jaloezie vanwege de nieuwe liefde van zijn ex. Ook hier wordt de titel als een mantra herhaald.

I want you
It’s the stupid details that my heart is breaking for
It’s the way your shoulders shake and what they’re shaking for
It’s knowing that he knows you now after only guessing
I want you
It’s the thought of him undressing you or you undressing

Er zou een wachtgeldregeling moeten zijn voor ex-geliefden: als je het uitmaakt mag je drie maanden geen nieuwe relatie aangaan. Want als er iéts nog pijnlijker is dan iemand kwijtraken, dan is het weten dat diegene van wie je nog zielsveel houdt nu van iemand anders is.

Die repeterende dissonante gitaarsolo op het einde maakt het af. Zo voelt het als je hart heel langzaam in tweeën wordt gesneden, met een roestig mes.

Keuze Robert Arnold: Glen Hansard – Bird Of Sorrow

Het mooiste liedje van 2012, verdrietig of niet

Liefdesverdriet.

Het leek me altijd wel mooi: met je verdriet en een fles drank naar mooie, verdrietige liedjes luisteren. Maar zo was het niet.

Verdrietige liedjes genoeg. Ik schijn er nogal van te houden. Gewaardeerd, ondergewaardeerd, overgewaardeerd.

Een keuze maken is moeilijk, er zijn zoveel mooie liedjes. Daarom kies ik voor het misschien wel mooiste liedje van 2012, een liedje dat in ieder geval meer waardering verdient.

Keuze Bas van Sambeek: Johnny  Cash – If You Could Read My Mind

Bedrogen voordat er goed en wel sprake was van een relatie

Het komt nooit meer goed.

Zo voelt het. Gordon Lightfoot en Johnny Cash vatten een paar jaar geleden mijn hele wereld samen met If You Could Read My Mind. Alle hoop, alle dromen, alle plannen: ze waren weg en ik begreep er helemaal niets van. Opeens was het voorbij en het kon nooit meer goed komen – niet in dit leven – al zou ik er alles aan hebben gedaan om weer op een lijn te komen met haar. Ik klampte me vast aan deze tekst en vond troost in de stem van Johnny Cash.

Lightfoot, Cash en ik hadden om verschillende redenen liefdesverdriet. Gordon Lightfoot – de schrijver en oorspronkelijke uitvoerder – schreef dit nummer nadat zijn huwelijk was uitgedoofd. Het was voorbij – zonder dat hij kon vertellen waarom. Ze waren van elkaar vervreemd en niets wat hij bedacht kon hen nog redden. Het gevoel was weg en het kwam nooit meer terug. Zijn live-uitvoering laat je nog steeds de spijt voelen.

Johnny Cash maakte de ultieme versie. Hij nam het nummer op voor American V, vlak voor zijn eigen dood. De hele cd ademt afscheid, maar meer verdriet dan in If You Could Read My Mind heb ik nog niet op plaat gehoord. Cash rouwt om de dood van June Carter, de liefde van zijn leven. Het nummer is opgenomen in zijn huiskamer. De kale begeleiding – door enkel een akoestische gitaar – versterkt het gevoel van eenzaamheid. Zijn breekbare stem sneed door m’n ziel.

Ik was bedrogen, nog voor dat er goed en wel sprake was van een relatie. Achteraf gezien was het beter dat het niets geworden was, maar:

It’s better to have loved and lost than never to have loved at all.

Dat zinnetje begrijp ik nu een stuk beter dan tijdens mijn lessen Engels. Mijn verdriet had een totaal andere oorsprong – en gek genoeg herkende ik me toch in het nummer. Lightfoot, Cash en ik ondergingen namelijk alle drie het grootste leed dat een mens kan overkomen: hartzeer. Dat gaf me eerst troost, maar uiteindelijk hield ik op met het nummer af te spelen. Het deed gewoon teveel pijn.

Tegenwoordig kan ik het nummer weer luisteren. Ik herken er niet meer mijn intense verdriet van toen in, maar hoeveel ik sindsdien gegroeid ben. Het herinnert me eraan hoeveel ik van iemand kan houden en daar wordt ik blij van. If You Could Read My Mind is een mooi nummer geworden.

Het komt weer goed. Al wilde ik dat in het begin nog even niet weten.

Keuze Ilona de Bok: Paolo Nutini – Last Request

Op de rand van je bed zitten, smekend om nog een laatste omhelzing

Toen ik Last Request van Paolo Nutini voor het eerst hoorde, was ik er heilig van overtuigd dat die de gebroken ziel was van een man van minstens veertig. Deze kerel had echte liefde gekend en verloren. Dit was iemand wiens ziel gepokt en gemazeld was door de vele scheuren in zijn hart. Ik ging op zoek naar het gegroefde gezicht van iemand met zoveel heartbreak. En wat vind ik? De babyface van een 19-jarige puber.

En toch….toch is Last Request een nummer dat door je ziel snijdt. Je ziet jezelf nog op de rand van het bed zitten, smekend om nog een laatste omhelzing. Die laatste keer dat je elkaar aanraakt en weet dat het over is. Die steen in je maag die er al dagen, zo niet weken lag en die ervoor zorgde dat je geen hap naar binnen kreeg. Eigenlijk net zo als toen je elkaar net kende en je al namen bedacht voor jullie baby’s.

En dan is er dat hartverscheurende einde. Het is over. En je hunkert naar die laatste keer samenzijn. Die laatste keer voelen dat wat je had, echt was. Dat je het niet gedroomd hebt. En dan komt dat besef keihard binnen. Hij wil niet meer. En hij wil niet eens even naast je komen liggen om je te knuffelen. Wat een klootzak….

Keuze Annebeth Lasseur: Peggy Lee – Black Coffee

Koffie drinken, sigaretten roken, en naar de deur kijken die maar niet opengaat

De sfeer is gezet. De song klinkt donker, schemerend. Zelfs de trompet is gedempt. Je ziet het jaren 50 interieur al voor je, de half gesloten blinden voor het raam waardoor de buitenwereld niet naar binnen kan kijken naar deze eenzame vrouw, rook kringelend uit een vergeten sigaret.

Nou drink ik zelf geen koffie meer. Niet omdat ik geen blues heb, helaas, maar ik kan er niet tegen. Tegen koffie dus. Naja, tegen de blues ook niet, maar wat doe je eraan. Eh, juist ja, koffie drinken dus. En sigaretten roken, en naar de deur kijken die maar niet opengaat. Alleen al om dat uitgangspunt is dit het ultieme, smachtende liefdesverdriet-nummer.

Resteert de vraag: waarom deze versie van Peggy Lee? Het nummer is sinds 1949 gezongen door vele vrouwen. Niet als minste Sarah Vaughan en Ella Fitzgerald (ook de versie van k d lang verdient vermelding, die heeft er een mooie schemerige stem voor). Toch wint Peggy Lee, vanwege dat eerder genoemde gedempte trompetje. Geen jankende saxofoon of schetterende solo, het is ingehouden, een zuchten van iemand die weet dat het behoorlijk kansloos is.

Maar het meest van alles verdient dit nummer een prijs voor de tekst. Neem nou dit:

Now a man is born to go a-lovin’
A woman’s born to weep and fret
To stay at home and tend her oven
And drown her past regrets
In coffee and cigarettes

Ze zit gevangen in dat huis, wachtend op die man. Voeg daarbij de drop van een octaaf die de melodie maakt in die laatste zin, de laatste lettergreep. (Toegegeven, dat doet Ella beter dan Peggy.) Dan ben ik dus verkocht.

[polldaddy poll=6666197]