2015 was best een verwarrend muziekjaar. Er was één artieste die eigenhandig de complete muziekindustrie uit het slop trok. We hadden een zanger die Beatle-tijden deed herleven door de drie bovenste plekken van de hitlijsten te bezetten. Over The Beatles gesproken, op Kerstavond waren de vier uit Liverpool plotseling op álle streamingdienste te vinden. Iets wat in tijden van dreigende versplintering best een wonder mag heten. Verder werd Tame Impala te mainstream om ondergewaardeerd te mogen heten en konden mainstreamartiesten als Justin Bieber juist weer op de volle sympathie van de muzieksnobs rekenen. Wat waren in dat roerige muziekjaar nu echt de pareltjes die ten onrechte in veel jaarlijsten ontbreken? We noemen er een paar.
Keuze Frans Kraaikamp: Shelby Lynne – Down Here
Zonder te luisteren kopen
Dit jaar zijn er twee albums uitgekomen waar ik steeds meer op gesteld raak: Glen Hansard – Didn’t He Ramble en Shelby Lynne – I Can’t Imagine. Nog best moeilijk kiezen want ik vind het allebei fantastische albums. Mijn keuze is uiteindelijk gevallen op Shelby Lynne.
Shelby Lynne Moorer (1968) groeide samen met haar zus Allison Moorer op in een muzikaal gezin in Alabama in de VS. Van jongs af aan werden ze op muzikaal vlak gestimuleerd. Moeder kon goed zingen en vader speelde gitaar. Op 17 jarige leeftijd verloren ze op tragische wijze hun beide ouders in een familiedrama. Shelby verruilde Alabama voor Nashville. In 1989 bracht ze haar eerste album genaamd Sunrise uit. Daarna volgde nog een aantal albums op het Epic label.
Eind jaren ’90 gooide ze het roer om en vertrok ze naar California en ging samenwerken met producer Bill Bottrell, die onder andere met grootheden als de King of Pop en Madonna werkte. Met hem bracht ze haar plaat: I Am Shelby Lynne (1999) uit, waarop het mooie Leavin staat. Ironisch genoeg kreeg ze voor dit 6de album in 2000 een Grammy in de categorie Best New Artist. Maar ach, het was wel een verdiende doorstart van haar carrière. Vanaf dat moment vaart ze steeds meer haar eigen koers.
In 2005 vertolkte ze, in de film: Walk The Line, de rol van de moeder van Johnny Cash. Persoonlijk vind ik haar Dusty Springfield cover-album heel mooi: Just A Little Lovin’ (2008), maar eigenlijk zijn al haar albums vanaf 1999 de moeite waard. Zo ook het laatste meesterwerk: I Can’t Imagine.
Hierop staat het liedje: Down Here – een heerlijke Americana song. Doorslaggevend is de enorme bezieling waarmee Shelby het nummer brengt. Hiermee onderscheidt ze zich van de massa. Wat een stem heeft deze vrouw. Ik kan er uren geboeid naar luisteren. Haar stem heeft een prachtige dynamiek; warm en ingetogen als ze laag zingt en – als het nodig is – rauwer als ze de hoogste ingaat.
Ik heb haar in 2012 zien optreden in de bijzaal People’s Place van Paradiso Amsterdam voor zo’n 600 man. Het was een zeer overtuigend concert. Ik heb sindsdien een enorme zwak voor deze sterke vrouw en koop zonder te luisteren haar nieuwe albums. Zeer de moeite waard om eens rustig te ontdekken, indien je van Americana houdt.
Keuze Tricky Dicky: David Bowie – ★
Woorden schieten tekort
Het meest ondergewaardeerde lied uit 2015….een gewetensvraag. Vrijwel dezelfde vraag welke CD/LP je wilt meenemen naar een onbewoond eiland (gesteld dat daar elektriciteit zou zijn). Schier onmogelijk.
Er waren ook dit jaar weer heel veel nummers die het oor bekoorden, maar toen alle mogelijkheden op een rij stonden was de keuze uiteindelijk heel eenvoudig. Ik sluit niet uit dat het met jeugdsentiment te maken heeft, want ik ben een fan van de eerste orde. Net zoals mijn persoonlijkheid is die van David Bowie en zijn muziek in de loop der tijden veranderd en meegegroeid met de leeftijd. Soms met eigenaardigheden, maar altijd vooruit en op zoek naar de grenzen; mijn vrouw wordt soms gek van me, want de gulden middenweg wordt slechts sporadisch door mij bewandeld. Zou Iman ook zo gestoord worden van deze karaktereigenschap bij hubbie David?
Vorig jaar kwam de kameleon met een verzamelaar met één nieuw maar tegendraads nummer (Sue); een vorm van free-style jazz, dat na een paar keer draaien volkomen logisch klinkt en waarschijnlijk in de komende decennia een jazzklassieker gaat worden. Geruchten stellen dat dit nummer (in een aangepaste versie) ook op zijn aanstormende LP/CD zal komen.
En net wanneer je denkt dat de logica en ontwikkeling van zijn muziek geen geheimen meer heeft, komt hij weer met een nieuwe truc uit de hoge hoed: ★ (a.k.a. Blackstar). De originele lengte van het lied was meer dan 11 minuten, maar toen hem ter ore kwam dat iTunes geen liedjes langer dan 10 minuten opneemt voor individuele verkoop, werd Blackstar ingekort naar 9:57 minuten. Feitelijke censuur, want (excusez le mot) who the f**k is iTunes om te bepalen hoe lang een single mag zijn?
Maar wat een plaat! Drum- en dancebeats, jazz, rock, soul, trance; het komt allemaal voorbij met zelfs hier en daar een knipoog naar eerdere successen. Het resultaat is eigentijds en vernieuwend. En dan die clip; ON-VOOR-STEL-BAAR! Gehypnotiseerd blijf je kijken en probeer je er pindakaas van te maken, keer op keer.
Ik kan slechts één conclusie trekken: The Man Who Fell To Earth heeft (weer) een tijdloze klassieker gemaakt, die in mijn onbescheiden mening op de eerste plek in de 2016-editie van de Snob 2000 moet komen. Een meesterwerk met een kapitale M.
Keuze Danny den Boef: Richard Hawley – I Still Want You
Het resultaat van een gebroken been
“Het meest ondergewaardeerde nummer van 2015”. Tja, ga er maar eens aanstaan. Ik heb er de afgelopen week nog net geen slapeloze nachten aan over gehouden. Nou ja, ik had ze wel degelijk, maar goed, niet door dit onderwerp. Denk ik. Hoop ik.
Want ja, lieve mensen, het is een behoorlijk vraagstuk. En nee, voor dit duivels dilemma kan een keer niet worden aangeklopt bij rots-in-de-Europese- branding Frau Merkel, zoals velen dat dit jaar wél met succes deden. Dus ja, wat moet je dan?
Ik moest ergens beginnen, en dus ben ik begonnen met het doorspitten van mijn playlist van het afgelopen jaar. Man, man, man, wat kwam er het afgelopen jaar een hoop moois uit. Om te janken, zoveel schoons. Deze kruistocht door mijn persoonlijke lijst der lijsten dreef me eerder tot gierende wanhoop dan dat het me een stap verder hielp. Er moesten keiharde keuzes gemaakt worden. En dat ging niet meevallen, dat zag ik al vrij snel.
Allereerst begon ik met het elimineren op basis van waardering. King van Years & Years is zonder twijfel één van de leukste platen van het afgelopen jaar, maar ondergewaardeerd? Nee, allerminst. Justin Bieber – ik vind het ook nog steeds een beetje eng om enkel en alleen zijn naam uit te spreken – deed het toch ook behoorlijk het afgelopen jaar. Hij maakte zowaar goede muziek. En Adele? Daar heeft heel de wereld al genoeg over gezegd, dacht ik zo.
Er was een eerste stap gezet in het spel kill-your-darlings. De lijst werd kleiner. Nog een luisterronde. Nog een paar nummers die aardig zijn, maar toch aan kracht verloren blijken te hebben. Weer luisteren. Ik baande me moedig nog een aantal malen door de playlist, terwijl ik als een ware strijder te paard de éné na de andere hit een kopje kleiner maakte. Tot ik gewoon echt niet verder kon gaan. Het zweet op de bovenlip. De rek was er uit. Heel veel minder dan het kleine hoopje muzikale 2015 goud ging het niet meer worden. Het muzikale jaar was gedestilleerd tot een geconcentreerd lijstje van 14 nummers. Hier moest ik het mee doen.
Toch was er logischerwijs echter maar ruimte voor één nummer. Ik keek het bescheiden lijstje door. Stuk voor stuk nummers die ik het afgelopen jaar veel gedraaid heb. Een mooie diverse lijst, dat ook nog eens. Van Guy Garvey met het fenomenale Electricity van zijn eerste soloalbum tot het oh-zo-fijne King Kunta van Kendrick Lamar en van Tourist LeMC tot Sufjan Stevens. En dan uiteraard onder andere ook (toch) nog Years & Years, Fresku, Villagers en Belle & Sebastian. Oh, en laat ik vooral Father John Misty niet vergeten. wat een heerlijkheden.
Toch bleef één nummer me trekken: I Still Want You. Niet omdat het nummer zo wonderschoon is, nee, ook mede door de uitvoerende artiest. Als er iemand het stempel “Ondergewaardeerd” mag dragen, dan is het wel deze man; de misschien wel beste singer/songwriter momenteel actief is. Ik heb het over niemand minder dan held Richard Hawley. God, wat een genot was zijn album Standing At The Sky’s Edge in 2012. Een muzikaal meesterwerk. Ik kon jarenlang niet wachten op een vervolg. Wanneer kwam er nou eens een nieuwe plaat? Wanneer Richard?! U raadt het al, die kwam in 2015. En wat voor één. Zo.
Richard Hawley maakte met Hollow Meadows een plaat die aanzienlijk ingetogener is dan zijn voorganger, maar die qua kracht absoluut niet onder doet.
Het komt wellicht door het feit, dat het album in alle rust gemaakt is. Gedwongen, dat wel. Hij had weinig andere keus. Richard maakte het namelijk, toen hij herstelde van een gebroken been en een rugblessure.
Het resultaat is een heerlijk album, en misschien wel het beste album dat ik als geheel afgelopen jaar hoorde. Keer op keer greep ik er weer naar terug en pakte ik er weer een paar nummers van mee.
Richard Hawley verdiend het in alles om wat meer in de spotlights te staan. Dus lieve mensen, geef hem en zijn fenomenale album een kans. Het kan haast niet anders dan dat hij daarna zijn terechte plekje in een ieders hart in zal nemen.
Keuze Martijn Vet: Naive Set – Rabbits
Het was geen oud liedje, het was een gloednieuwe single
Het fenomeen ‘liedje in je hoofd maar er niet op kunnen komen wat het is’ is van alle tijden. Er zijn complete radio-items aan gewijd. Maar ja, als zelfverklaard muzieksnob eet je nog liever je hele muziekcollectie op, dan dat je bij zo’n Dokter Pop te rade gaat. Bovendien hebben we anno 2015 moderne middelen om, zeker als het om tekst gaat, vrij snel uitsluitsel te geven.
Maar wat als die middelen je door een paar vrijwel internetloze dagen niet ter beschikking staan en het liedje blijft zich maar opdringen? Het overkwam mij dit jaar. ‘Steengoed liedje, pakkend refrein, iets met “Hold on / In the sun…”. Waarschijnlijk al wat ouder, want het voelt als een klassieker.’
Ook toen internet weer tot mijn beschikking stond, duurde het nog even voordat ik erachter kwam om welk liedje het ook weer ging. Googelen op de tekst leverde nul hits op en andere aanknopingspunten waren er niet. Wachten dan maar totdat het weer langs zou komen. Iets wat knap lang kan duren bij een ouder liedje.
Maar het was geen ouder liedje. Het was de gloednieuwe single van het Amsterdamse Naive Set, in mijn hoofd blijkbaar al in no-time een klassieker geworden. Goddank kwam hij snel langs bij het afspelen van mijn eigen lijstje met actuele nummers. Rabbits is een liedje waar, laten we zeggen, Michael Stipe jaloers op zou mogen zijn. Met een iets betere productie had het een enorme hit kunnen zijn en had de hele natie het de hele dag in zijn hoofd gehad.
Keuze Henk Tijdink: JW Roy – Take It Slow
Boodschappenlijstje
Allereerst een bekentenis. Waarschijnlijk heb ik meer profijt van de overige bijdragen dan dat dit stukje enorm horizon-verbredend is voor de overige muziekliefhebbers. De reden is net 8 maanden oud en vandaag ben ik tot de ontdekking gekomen dat hij enorm moet lachen als ik met hem op de arm door de kamer dans op de Arcade Fire. Ik denk dat het komt door de muziek, mijn vriendin denkt door het dansen. Of de primitieve bewegingen die daar op moeten lijken.
Toch is muzikaal 2015 nog wel enigszins tot mij doorgedrongen en zijn het wel meerdere blogjes waard. Maar toch is de ontdekking voor mij JW Roy. En dan niet de leuke single samen met Diggy Dex, maar zijn solowerk.
Natuurlijk kende ik hem wel als begeleidend artiest, sessiemuzikant, of hoe je hem maar wil noemen. Maar wat is zijn plaat (Dry Goods & Groceries) – die dit jaar uitgekomen is – goed! Uiteraard staat er geen hit op, maar Over & Over zou een hit zijn geworden, wanneer Ilse de Lange het gezongen zou hebben.
Building a Dream is een nummer waar Bruce Springsteen jaloers op is. Hij zou er 50.000 man stil mee krijgen; een aantal waar JW Roy van mag dromen.
En These Loving Arms. Een klassiek liefdesliedje, maar de breekbaarheid in zijn zware stem weet me te raken. Waarschijnlijk omdat hij oprecht meent wat hij zegt.
Een hoogtepunt aanwijzen op dit album is ondoenlijk. Zelf word ik erg blij van Take It Slow, waar Tim Knol zijn liefde voor Americana ook laat horen. Zelfs op de A32 waan je je op een provinciale weg in Tennessee.
Ach, zo kan ik over elk nummer wel wat moois proberen te schrijven. Luister het album, bij voorkeur met een goed glas met inhoud naar keuze.
En zoals bij elk jaaroverzicht maak ik gebruik van de vrijheid om ook een nummer 2 en 3 voor het voetlicht te brengen. Twee compleet verschillend genres en in compleet willekeurige volgorde.
The Cosmic Carnival – A Thousand Miles
Dat de Rotterdamse band The Cosmic Carnival nog niet is doorgebroken blijft me verbazen. Opgetreden in DWDD, Nico Dijkshoorn was positief (en nu zegt de mening van de heer Dijkshoorn over muziek en aanverwante zaken ook niet altijd alles, maar toch..) en ze hebben met A Thousand Miles naar mijn mening de zomerhit van 2015 geschreven. Maar het werd geen hit….
Slaves – The Hunter
Energiek, vol gas, punk-attitude en een een ongelofelijk Brits accent. Meteen was ik verliefd op het nummer The Hunter En pas na het zien van videobeelden kon ik geloven, dat ze dit geluid echt maar met 2 man voort kunnen brengen. Ik word er hoe dan ook vrolijk van. Speaker voluit open. Christmas is over!
Keuze Joop Broekman: METZ – The Swimmer
Beuk in je bek
Het zijn vaak de leukere ontdekkingen voor de muziekfan. Bij toeval op een band stuiten waar je nog nooit van hebt gehoord, maar die al even (dik drie jaar ondertussen al weer) aan de weg timmert. Letterlijk, want voor subtiliteiten moet je niet bij dit Canadese trio zijn. Of toch wel? En is het nu noisepunk of post-hardcore noise?
Afgelopen zomer. Bij toeval stuit ik op het clipje van Spit You Out . Na twee keer luisteren treedt de vertraagde ontsteking van deze fragmentatiebom in werking. BAM! Als een junk op jacht naar een fix zoek ik naar een album. Het tweede schijfje (II) is al een paar maanden uit. Oh? Ik ga er eens voor zitten. Al gauw bevind ik me in een hele andere wereld. De ijle koortsdroom begint met Acetate, en ontaard al snel in een helse martelgang. Die hut uit de film Evil Dead, of de Abu Graib gevangenis? Ik wil weg, maar het kan niet. De weinige rustpunten op het album verzachten de pijn niet, maar zijn de aanloop naar de volgende serie aanslagen op het lichaam, en vooral op het brein. Meerstemmige zang in Landfill? Meestal is een koortje wel iets om naar uit te kijken, behalve nu.
There’s No Lights On In This House.
You Can’t See Me.
En zo voelt het ook, voordat Nervous System losbarst. Like A Bug Lying On It’s Back. De weerstand is gebroken. Overgave.
Na een half uur is het voorbij. Alle hoop uit het lichaam geslagen, geramd, gewaterboard, alles lijkt wel op het lichaam uitgeprobeerd, zo voelt het. Stilte. Ik lig op straat, het grijze daglicht doet onwerkelijk aan. In een ooghoek zie ik toch echt een hongerige hyena naderen. Met de allerlaatste krachten sleur ik mezelf overeind naar een op instorten staand huis. Er brandt een vaag licht. Ik word gevolgd door de schaduw van een rondcirkelende gier, die, net als ik ook al een tijdje niet gegeten heeft. De geur van vuur en verbrand vlees vult m’n neusgaten. De verrotte, houten deur staat op een kier. Natuurlijk kan ik m’n nieuwgierigheid niet bedwingen. Maar in die ene seconde van dejá-vu sleurt een haak om de nek mij naar binnen…..en begint de trip opnieuw.
Ik kom II in weinig lijstjes over 2015 tegen. Zonde. Het album heeft je vanaf het begin bij de ballen. ’s Morgens naar het werk kies ik niet altijd als eerste de gierende gitaren, maar deze schijf bezorgde me toch al een paar keer piepende oortjes. En het was nog lekker ook! Aanpassen dus, die jaarlijstjes! Ik zet The Swimmer in. Eens kijken wie er alsnog om gaat.
Keuze Remco Smith: Ryan Adams – All You Had To Do Was Stay
Aansteller
Sjonge jonge, Ryan Adams met liefdesverdriet. Het zal eens niet, ben je geneigd te denken. Guttegut. En om de liefdesverdriet te verdrijven die plaat 1989 van Taylor Swift integraal coveren. Poseur. Aansteller. Waarschijnlijk alleen maar omdat hij zelf al tijden zijn mojo – zijn gouden liedjes – kwijt is. Want wie heeft er de afgelopen jaren voor zijn of haar plezier naar Ashes And Fire (2011) of Ryan Adams (2014) geluisterd? Niemand toch?
Maar dan druppelen de recensies binnen. En de reacties op Twitter. En die zijn in het algemeen positief. De belangstelling is gewekt. Toch maar even luisteren. En binnen één keer was ik verkocht. De liedjes. Zijn stem. Hij zingt voor het eerst sinds tijden, alsof er iets op het spel staat. Of hij zijn meisje met zijn liedjes nog tot andere gedachten kan brengen. En de gimmick dat het eigenlijk liedjes van Taylor Swift zijn, was ik na één keer draaien al kwijt. 1989 is gewoon de beste Ryan Adams-plaat sinds Heartbreaker (2000).
Van 1989 vind ik All You Had To Do Was Stay de mooiste. Het juiste mengsel van verdriet, boosheid, berusting, hoop. Zo mooi, dat je zou wensen dat je zelf liefdesverdriet zou hebben. 1989 van Ryan Adams is de plaat van 2015, en All You Had To Do Was Stay de song van 2015.
Keuze Freek Janssen: Blur – There Are Too Many Of Us
Misschien wel de beste Blur-track ooit
Adele, Dr. Dre, Missy Elliott, zelfs Enya: 2015 was geen onaardig jaar voor de comeback-artiesten.
Blur stak er wat mij betreft met kop en schouders bovenuit. De band heeft mij nooit heel erg kunnen bekoren, maar daar is met hun nieuwe album The Magic Whip verandering in gekomen. Twaalf jaar niets van je laten horen en dan terugkomen met zo’n plaat; wow.
Lonesome Street heeft in Nederland nog wel wat airplay gehad, Ong Ong ook. De single There Are Too Many Of Us is nooit echt geland, wat eeuwig zonde is. Als je het mij vraagt is dit misschien wel de beste Blur-track ooit – prachtig op een dreigende manier, catchy en ook nog eens een dijk van een tekst.
[polldaddy poll=9248758]
