Je moet de kunstenaar en z’n kunst van elkaar onderscheiden. Iemand kan een ontzettende eikel zijn, maar prachtige liedjes schrijven. Maar Morrissey maakt het z’n fans wel heel moeilijk. Hij komt vooral in het nieuws als hij weer een tournee heeft afgezegd, of met de zoveelste racistische of rechts-extremistische uitspraak. Het wekt geen bevreemding dat Morrissey helemaal geen problemen met de Brexit had. Morrissey zwelgt in het verleden waarin Brittannia trots de waves rulede.
Dat is niks nieuws. Begin jaren negentig haalde Morrissey al de woede van de Britse muziekpers op z’n hals door de song The National Front Disco op te nemen. Het werd gezien als ode aan extreem-rechts, niet als een protestsong tegen hooligans. Morrissey stookte het vuurtje verder op door tijdens optredens met de Britse vlag te zwaaien. Even was de zanger persona non grata.
Met het volgende album Vauxhall And I werd de verloren zoon weer liefdevol in de armen genomen. Het is Morrissey’s meesterwerk. Luister verder dan radiohitje The More You Ignore Me, The Closer I Get en je hoort de eenzaamheid in Hold On To Your Friends, de broeierige spanning in Spring-Heeled Jim, de afrekening met oud-bandleden van The Smiths in Why Don’t You Find Out For Yourself en de paranoia in afsluiter Speedway. Vauxhall And I is een prachtig, ingetogen album van een zanger op de top van z’n kunnen.
Openingstrack Now My Heart Is Full is één van z’n mooiste solotracks, waarin alles wat Morrissey zo goed maakt samenkomt. Een slepende, melodramatische melodie, smachtend gezongen, met een tekst die bol staat van de literatuurreferenties.
Dallow, Spicer, Pinkie, Cubitt
Every jammy Stressford poet
Loafing oafs in all-night chemists
Loafing oafs in all-night chemists
De vier namen zijn leden van een criminele bende uit het boek Brighton Rock van Graham Greene. De jammy Stressford poet van de volgende regel is Morrissey zelf (live zingt hij wel eens Manchester, of Stretford, om nog eens te benadrukken dat het over hemzelf gaat). Het mooiste is het binnenrijm, hoe ammy op Stressford rijmt, of de loafing oafs van de volgende regels. En luister eens naar de mooie kadans als Morrissey die vier namen opdreunt. Het past perfect.
De literaire referenties zijn niet vreemd, Morrissey verklaart geregeld dat hij z’n boeken, platen en films als z’n vrienden beschouwt, en in Now My Heart Is Full komt die obsessie het beste naar voren. I’ve come full circle, zei Morrissey over de song, waarmee hij impliciet toegaf z’n literaire bronnen uitgeput te hebben.
Na Vauxhall and I verloor de zanger aan populariteit. Britpop nam het stokje over, waarbij de bands uitbundig (en niet ironisch) met de vlag wapperden. Vorig jaar bracht Morrissey een coverplaat uit. Lang niet goed genoeg om de negatieve berichtgeving te doen verdwijnen. Nee, het beste dat Morrissey nu kan doen is weer een steengoede plaat maken. Net als in 1994, na die rel rond The National Front Disco.
