65 jaar geleden verscheen Kom van dat dak af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.
De stoomwals sintelbaant rondjes door het ovaal van het stadion.
O O Olympisch.
Slipstreamslakken spuiten weg.
Rooskleurig.
He! Kneet! Speedway Yesterday. Gouden Helm.
Ken jij een Nederlandstalige single met een absurder begin dan Voetbalknieën van Ton Lebbink uit 1981? Ik niet. De rest van het liedje is net zo bizar. Allerlei lichamelijkheden en types worden door elkaar geroerd, van bofkonten tot hangtieten, van bierbuiken tot droogkloten, van pantoffelhelden tot spataderen. Het is briljant! Voetbalknieën is dan ook niet zomaar een liedje, het is poëzie van een punkdichter (al had Ton Lebbink het niet over gedichten, hij sprak liever over teksten).
Ton Lebbinks carrière was minstens zo absurd. Hij werd geboren in 1943 in Amsterdam-Noord, haalde een ULO-diploma en werkte vervolgens als bankbediende en dienstplichtig telegrafist. Daarna verdiende hij geld door vervalste schilderijen van Breitner te verkopen, totdat hij dat niet meer kon opbrengen want de kopers waren zulke aardige, gastvrije mensen. Ik kreeg medelijden met ze. Slecht voor de handel, aldus Lebbink.
Dus hij werd portier in Amsterdam. Eerst bij de Melkweg, later bij Paradiso. Dat deed hij goed. Hij straalde een bepaalde autoriteit uit. Maar hij liet veel jonge punkers die hij kende gratis naar binnen sneaken. Zo veranderde Paradiso onder zijn deurbeleid van een hippietempel in een punkpaleis.
Dat andere punkpaleis in Amsterdam bevond zich in de kelder van Sarphatistraat 64. Daar werd in 1978 de club Dirty Dutch Trix 666 (oftewel DDT666) geopend. Ton Lebbink speelde daar als drummer van Lulu Zulu & The White Guys, samen met onder andere Diana Ozon. DDT666 was ook de ondergrondse oefenruimte van de new wave band Mecano. En die lijfde Lebbink in als drummer.
In 1980 eindigde hij als dichter op de tweede plaats bij een talentenjacht in Paradiso. Dat was de aftrap voor een nieuwe carrière. Ton Lebbink ging solo optreden met een ritmebox, backingtape, stroboscoop en rookmachine. Hij ging steevast gekleed in een zwart pak of een lange leren jas met pilotenbril. Zijn teksten waren vaak ketens van woordassociaties, humoristisch en absurdistisch. De invloed van C. Buddingh en Jules Deelder was groot, maar Ton Lebbink schaarde zich meer in de traditie van Engelse punk- of dubdichters als John Cooper Clarke en Linton Kwesi Johnson.
Samen met de broers Cor en Theo Bolten en Pieter Kooyman van Mecano nam hij het album Luchtkastelen op, vol hoekige industriële new wave. Op de plaat uit 1981 staat ook Voetbalknieën. De single haalde nét niet de hitparade, maar leverde Lebbink wel veel tv-optredens op (zoals deze in Veronica’s Countdown) en dus bekendheid. Fun fact: Hij schopte het in zijn eigen Paradiso tot voorprogramma van Duran Duran, die toen net was doorgebroken.
Een jaar later maakte Ton Lebbink nog een album met Thé Lau van The Scene, maar dat had minder succes. En nadat hij naar eigen zeggen de hele markt had afgeroomd (lees: het clubcircuit was rondgetoerd), stopte de Amsterdammer met zijn act. Eigenlijk was hij best verlegen en hij vond optreden doodvermoeiend. In plaats daarvan begon hij een sportschool, want fitness was hip. Jaren later ging hij investeren hij in iets met applicaties voor telefoons. Het maakte hem tot miljonair.
Ton Lebbink heeft de pen nooit neergelegd. Toen internet en email opkwamen, stuurde hij zijn teksten naar iedereen die ze maar wilde lezen. Nog heel sporadisch trad hij op, meestal in zijn buurtkroeg Café Helmers in Amsterdam. De rookmachine en de ritmebox bleven weg.
In 2017 is Ton Lebbink in het VU Medisch Centrum overleden aan de gevolgen van prostaatkanker… Prostaatklachten, het zou zomaar een woord uit Voetbalknieën kunnen zijn…
