65 jaar geleden verscheen Kom van dat dak af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.
De Dijk heeft regelmatig over mannen aan de zelfkant van de samenleving gezongen. Robbie uit Niemand In De Stad, die niet tegen petten kon en het halve apparaat achter ‘m aan had. Of de anonieme hoofdpersoon uit Groot Hart die zoveel liefde geeft dat ie ruzie krijgt met een jaloerse echtgenoot. Huub van der Lubbe zingt met mededogen over ze.
Dat mededogen is in Recht In De Ogen ver te zoeken. Van der Lubbe rept over klerelijers, tuig en geteisem, over mafkezen, mafketels en nono’s; ik denk niet dat er een Nederlandstalige hit is waarin meer synoniemen voor klootzak voorbij komen. Dit zijn geen mensen die door verkeerde keuzes, of simpelweg pech, aan lager wal zijn geraakt. Dit zijn ophitsers en zwetsers, die het feest vernachelen. Elk couplet sluit hij af met dezelfde zin:
Kijk om je heen
Niemand wordt bij naam genoemd, maar de context is duidelijk. De Dijk schreef Recht In De Ogen in 2005. Het waren de jaren ná de moord op Pim Fortuyn, toen het politieke landschap bezaaid lag met extreemrechts en populistisch wrakhout dat gretig in de rancunevijver van Fortuyn viste; types als Herman Heinsbroek, Winny de Jong of Rita Verdonk.
Het is niet moeilijk om in de tekst een middelvinger te zien tegen dit politieke klimaat. Een statement tegen de racisten, fascisten en klojo’s, die er natuurlijk zijn. Hier spreekt het engagement van De Dijk. De band die ooit mijn hart heeft gestolen door te weigeren op de bruiloft van Willem-Alexander en Maxima op te treden, omdat ze nooit op feesten en partijen spelen.
Maar in de bridge is de band hoopvoller:
Wij zijn er ook nog
Wij zijn met de meesten
Met mensen die snappen hoe je als vriend
Door de verschillen heen over de grenzen
Elkaar recht in de ogen kunt zien
Daarna volgt nog één couplet, met opnieuw een ruimhartig assortiment klootzakken. Maar dit keer eindigt het couplet anders. Want er is die ene relativerende, afsluitende regel:
Ze zijn er altijd geweest
Je hoort Recht In De Ogen nooit meer op de radio. Alsof de boodschap van De Dijk, in een tijd dat er een kille, extreemrechtse wind door Nederland waait, niet navranter is dan ooit tevoren. Het hoeft niet eens een waarschuwing te zijn, het liedje is ook een geruststelling: foute mannen en tirannen, ze zijn er altijd geweest. Ze gaan niet weg, maar ooit vallen ze van hun voetstuk.
