Enigma – The Eyes Of Truth

Zeg je Enigma, dan zeg je Sadeness. Die merkwaardige maar o zo succesvolle mix van Gregoriaanse zang en soft-erotische kreuntjes van Sandra (die in de jaren tachtig een hit had met (I’ll Never Be) Maria Magdalena)). Sandra was de vrouw van Michael Cretu, hij de man achter Enigma. Sadeness behaalde eind 1990 de eerste plek in de Nederlandse Top 40.

Twee jaar later herhaalde hij het trucje, maar nu zocht hij in de platenbakken bij het kaartje ‘Wereldmuziek’. Weer was het raak, dit keer met Return To Innocence, gebouwd rond een sample van traditionele muziek uit Taiwan en een drumloop die afkomstig is van Led Zeppelins When The Levee Breaks. De videoclip stond op high rotation op MTV.

Maar de single die daarna kwam is het allerbeste: The Eyes Of Truth. Een mix met samples uit Songs From The Victorious City van Anne Dudley & Jaz Coleman, traditionele muziek uit Mongolië van Adilbish Nergui en de maanlanding, maar dan als sample van de lp Mare Tranquillitatis van Vangelis. Voor de drums gebruikte hij tracks van Genesis, en Peter Gabriel. Het is een klein wonder dat het allegaartje de Top 40 wist te halen (twee weken op de 38ste plaats, maar toch), maar het is fantastisch.

The Eyes Of Truth is voornamelijk opgebouwd rond die hook uit Alsyn Gazryn Zereglee, van Nergui. Ik ben er 100% zeker van dat Enigma de sample heeft gekozen omdat het klinkt alsof hij zingt ‘I see him, I see’ wat ongetwijfeld de inspiratie voor de titel is geweest. Maar ook het intro is prachtig, de fluit uit A Survivor’s Tale van Dudley en Coleman die klinkt als een zwerm bijen. Die twee mama appelsaps zorgden voor de inspiratie bij de videoclip: een soort Jungle Book, opgenomen in Nepal. Toen ik vorig jaar Nepal bezocht, moest ik vaak aan The Eyes Of Truth denken.

Natuurlijk is het humbug. Je gooit traditionele muziek uit Jordanië en Mongolië in een pan, doet er een snufje maanlanding bij, gebruikt voor de climax koormuziek en dient het gerecht op met een videoclip die is opgenomen in Nepal. Culturen die hoegenaamd niks met elkaar te maken hebben, puur bij elkaar gegooid op basis van hoe het voor westerse oren klinkt. Het is de vraag of je als producer anno 2025 hiermee wegkomt. Maar ja. Het werkt wel.

Op latere albums zou Enigma weer teruggrijpen naar z’n samples van Gregoriaanse zang. Ook de drumsample van When The Levee Breaks zou hij nog vaak gebruiken. Toen Cretu in 2000 zelfs de Carmina Burana van Carl Orff samplede was het duidelijk dat Enigma The Eyes Of Truth nooit meer zou overtreffen. Het is zo goed dat het zelfs niet op de Best Of-cd staat die Enigma in 2001 uitbracht. De rest van z’n oeuvre zou erbij in het niet vallen.