Hij miste op een haar na de Tropicália-boot, maar is ontegenzeglijk belangrijk voor de muzikale ontwikkeling van Brazilë vanaf de jaren 60: Marcos Valle. En minstens zo creatief als één van zijn ontdekkers António Jobim, waar ik recentelijk over blogde. Wie net als ik het boutique-label Light In The Attic op de voet volgt, zal de singersongwriter en producer stevig op zijn netvlies hebben. In 2013 ontfermde de connaisseurs van niet-Westerse heruitgaven zich over een baanbrekend kwartet aan albums uit de periode 1970-1973, waarop Valle een brug sloeg tussen Brazilaanse muziekstijlen en Angloamerikaanse psychedelica en soul. Net als bij een eerdere ontdekking Jorge Ben Jor viel ik van de ene verbazing in de andere en liep terstonds een hardnekkige muziekverslaving op.
In 2004 was ik via de eyopener/ sampler The Soul Of Brazil al eens op ’s mans veelzijdigheid gestuit. Van de 20 nummers waren er maar liefst drie van zijn hand. Al vroeg in zijn carrière had Valle bij de buren een voltreffer te pakken met Samba De Verão (1964), in de versie van Walter Wanderly (Summer Samba) een favoriet van Homer Simpson. Na omzwervingen in Amerika, keerde hij eind jaren zestig terug naar Brazilië om samen met zijn broer Paulo Sergio liedjes te schrijven over auto’s, meisjes en zomers waar geen einde aan leek te komen (check het onstuitbare Mustang Cor De Sangue). Successen begin jaren zeventig voor de nationale televisie met thema’s voor soapopera’s en Sesamstraat bezorgden hem praktisch carte blanche gedurende de rest van de jaren 70 en 80.
Met een overduidelijk oor voor de albums van Marvin Gaye en Stevie Wonder uit dezelfde periode blonk voornoemd kwartet niet alleen muzikaal uit, maar bleek Valle ook in tekstueel opzicht de randjes van het politiek betamelijke op te zoeken. Na de hoogtijdagen van Tropicália – de Braziliaanse culturele revolutie van de late jaren zestig –– kwam hij op dreef; met de militaire dictatuur stevig in het zadel, leek hij uit te zijn op een maatschappijkritische inhaalslag. Met hulp van de progressieve rockers van Som Imaginário en gelegenheidsformaties construeerden de gebroeders Valle een opus in vier bedrijven: het naar hem zelf vernoemde Marcos Valle, Garra, Vento Sul en Previsão Do Tempo. Garra (1971) staat te boek als het politiek meest uitgesproken van dit viertal.
Volgens Nile Rodgers van Chic staat het album bol van de DHM: Deep Hidden Meanings. Zowel luisteraar als de censuurpolitie moesten erg hun best doen om de vinger te leggen op die diepere laag. Vergeleken met het experimentele en op voorhand verdachte werk van collega’s klonk zijn muziek op het eerste gehoor bedrieglijk opgewekt, aldus Valle zelf in de liner notes bij de heruitgave. Dat juist Garra er tussen deze vier zo uitsprong was ook te danken aan de medewerking van avontuurlijk aangelegde studiomuzikanten, die onder de subtiele kritiek op het regime een onbedwingbare groove legden. Morreu em vida lendo jornal: van sterven op je 26ste terwijl je de krant leest kwam het niet; komende zomer treedt de 81-jarige Marcos Valle op in Nederland.