De achtergronden bij de Snob 2000 van 2024

Eén van de treffendste uitspraken over de Snob 2000 is eens gezegd door het opperhoofd achter Ondergewaardeerde Liedjes, Freek Janssen, “Je hebt er niets aan, maar het is leuk om te doen.” Nu, zo net na de dertiende editie van de Snob 2000, kan misschien bestreden worden dat je er niets aan hebt. Velen hebben eind vorig jaar namelijk gestemd voor deze lijst en ook de uitzendingen op Pinguin Radio zijn erg goed beluisterd.

Het analyseren van de lijst is zeker ook leuk om te doen. Wat viel er op dit jaar en hoe verhoudt deze editie zich met eerdere jaargangen?

De harde feiten

Voorop gesteld, muziek is geen wedstrijd. Iedereen kan voor zichzelf iets uit een liedje halen en dat is wat belangrijk is, niet of het hoog in de Snob 2000 staat of er zelfs in voorkomt. Toch is het wel grappig dat de nummer 1 dit jaar The Sound was met het liedje Winning.
Over de langste en de kortste kunnen we ook, eh, kort zijn. Het liedje met de langste titel was wederom Zou Je Niettegenstaande De Recente Gebeurtenissen Toch Nog Een Verblijf Op Amoureus Gebied In Overweging Willen Nemen, Alsjeblieft van de Tröckener Kecks, met 130 karakters schoon aan de haak. Het antwoord van Nena daarop is ?, dus slechts 1 karakter voor (Fragezeichen).
Als het gaat om de tijdsduur van een liedje dan denken velen bij het kortste liedje aan Nee’s Niks. Echter, dit liedje van De Raggende Manne staat al sinds 2020 niet meer in de lijst. Nee, het kortste nummer is dit jaar van Napalm Death met hun cover van het Dead Kennedys nummer Nazi Punks Fuck Off. Hoewel ze iets meer tijd nemen dan het origineel, dat vorig jaar in de lijst stond, is het ook bij hen gedaan na 1 minuut en 28 seconden. Het langste liedje heeft ook een reputatie, dit jaar is dat wederom Dopesmoker van Sleep, dat met 1 uur 3 minuten en 31 seconden ruim 43 keer zo lang is als Nazi Punks Fuck Off. Niet dat je tijdens de radio-uitzendingen zo lang naar Dopesmoker kon luisteren, daar werd een versie van 21 minuut 19 seconden gedraaid. Dat is nog steeds lang, het was het derde liedje qua lengte dat is gedraaid, maar geen vol uur. Het langste liedje te horen tijdens de uitzendingen was Transatlantic met Stranger In Your Soul. Met exact 30 minuten was dat ook een hele zit voor velen.

De progressieve perceptie

Luisteraars van de Snob 2000 maakten inderdaad soms de opmerking dat het leek dat er wel heel veel prog-rock, metal en aanverwant gedoe (prog-metal) in de lijst stond. Nu is ‘veel’ een mening die voor ieder anders kan zijn, maar als we kijken naar bands die de meeste tijd in de Snob 2000 hebben gevuld dan bestaat de top vijf uit: Tool (1 uur 46 minuten en 24 seconden), Marillion (1:36:37), Pink Floyd (1:33:59), Dream Theater (1:26:54) en Radiohead (1:23:54). Nu is dit op een totaal van meer dan 156 uur muziek misschien niet veel, maar het kan wel opvallen. Maar goed, de Snob 2000 wordt bepaald door de stemmers, dus als je meer of minder van een bepaalde artiest wil horen moet je zorgen dat jouw voorkeuren voldoende stemmen krijgt. Wij proberen de keuzelijst zo divers mogelijk te maken maar de uiteindelijke liedjes worden door jullie gekozen.

De verschuivingen

In zo’n grote lijst als de Snob 2000 zijn er altijd verschuivingen te vinden en sommige zijn wat groter dan anderen. De grootste stijger dit jaar was From Her To Eternity van Nick Cave & The Bad Seeds dat maar liefst 1667 posities steeg (van 1973 naar 306). Opvallend is dat de een na grootste stijger ook een liedje van Nick Cave & The Bad Seeds was want The Ship Song steeg 1607 posities. Een nieuw album en twee keer de Ziggo Dome uitverkopen zullen hebben meegeholpen met deze opleving. Iets dat ook gezegd kan worden van Fontaines D.C. (al traden zij op in de AFAS Live i.p.v. de Ziggo Dome). Niet alleen is In The Modern World de hoogste nieuwe binnenkomer op nummer 7, de tweede hoogste nieuwe binnenkomer is ook van hun, Favourite, en hun Starburster was de hoogste nieuwe binnenkomer vanuit de vrije keuzes.
Hoe anders is het Rapalje vergaan dit jaar. Hun Wat Zullen We Drinken is de grootste daler, want dat liedje zakte 1701 posities naar 1940. Ze hebben ook de grootste uitglijder, want hoewel Caladonia, Inis Oirr vorig jaar nog op positie 123 stond is het dit jaar uit de lijst gevallen. Wellicht dat daar een fanclub heeft geslapen dit jaar.

Bij de Snob 2000 kan je niet echt spreken van hofleveranciers aan de lijst. Ja, Radiohead is nog steeds de band met de meeste noteringen in de lijst, want 19 keer waren zij er te vinden. Maar op de achtergrond zijn de organisatoren van de Snob 2000 bezig om de keuzelijst diverser te maken en het aantal keuzes per artiest te beperken. Dit is een proces voor meerdere jaren, maar zal ervoor zorgen dat artiesten niet oververtegenwoordigd zijn in de lijst. Het heeft er wel al voor gezorgd dat er in deze editie 1032 verschillende artiesten in de lijst staan.
Een vertegenwoordiging die wel onder een vergrootglas ligt is die van vrouwelijke artiesten. Zo ongeveer de helft van de wereldbevolking is vrouw, maar dat is niet direct terug te zien in de Snob 2000. Hierin zijn 336 liedjes te vinden van vrouwelijke artiesten, waarvan 15 in de top 100 en eenmaal in de top 10. In totaal vertegenwoordigen vrouwelijke artiesten dus zo’n 1/6 (16,8%) van de lijst.

Jaren en leeftijden

Het oudste liedje dat in de lijst te vinden is wordt trouwens gezongen door een vrouw. Dat liedje is Strange Fruit van Billie Holiday. Deze jazz-standard komt uit 1939, ruim 17 jaar ouder dan My Funny Valentine van Chet Baker en Dream A Little Dream Of Me van Ella Fitzgerald & Louis Armstrong die beiden uit 1956 komen.
Verder zijn er ook 49 liedjes te vinden die in 2024 uitkwamen. Het meest recente liedje is Endsong van The Cure. Dat kwam pas op 1 november uit en was zelfs zo recent dat het niet op de keuzelijst stond maar met vrije stemmen in de lijst kwam. Dat aantal van 49 liedjes uit 2024 is heel wat en zogenaamde ‘recency bias’ (voorkeur geven voor iets dat nieuw is, omdat het wellicht frisser klinkt dan bekender werk) zal hier zeker bij meespelen. We zullen het zien de komende jaren welke liedjes uit 2024 blijven hangen.

Een aardige discussie bij de bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes was eerder dit jaar of 1994 nu echt wel het beste muziekjaar ooit was. De vraag kwam ook naar boven in de battle die erover werd gehouden. Of het nu wel of niet zo is, feit is wel dat 1994 het jaar is met de meeste liedjes in de Snob 2000, met maar liefst 60 noteringen.

Bekijken we het aantal noteringen per decenium dan ligt het zwaartepunt van de lijst ook in de jaren 90 van de vorige eeuw. Vergelijken we de gegevens met die van eerdere edities (2012 als eerste editie van de Snob 2000 en 2021 als meest recente waar we analyses op hebben losgelaten) dan zien we dat de jaren 90 langzaam wat minder nadruk gaat leggen, alsook de ’00s en de ’10s. Opvallend is dat het aandeel van liedjes uit de jaren 80 juist toeneemt. Gaat er dan toch een herwaardering van het decennium komen…
De twee uitschieters bij de jaren 90 en 00 in de Snob 2000 geven aan waarom we oorspronkelijk met de lijst zijn begonnen. In die tijd ontbraken zoveel klassiekers uit die decennia zelfs in de keuzelijst van de Top 2000 dat een herwaardering op zijn plaats was. Veel liedjes uit die periode hebben we kunnen afstaan aan de grote broer en doen het daar zelfs goed in de eindlijst. Vandaar dat de verdeling een stuk normaler is geworden.

De lijst

Mocht je alles nog eens willen nakijken of je eigen analyses loslaten op de lijst dan kan je de Snob 2000 van 2024 downloaden als Excel-lijst. Een korte legenda bij de lijst. De letters T, K en x betekenen dat het liedje dat jaar in de Top 2000 stond, in de Keuzelijst voor de Top 2000 of helemaal geen notering had.
Uiteindelijk gaat de Snob 2000 niet om een opsomming van liedjes, hoe interessant sommige weetjes erover kunnen zijn. Het belangrijkste blijft natuurlijk de muziek zelf. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor. Ten eerste is er de officiële lijst op Spotify. De playlist is verder ook op Tidal te vinden. En als Qobuz jouw streaming-platform is dan is de Snob 2000 ook daar te beluisteren
Van 18 t/m 31 december werd de lijst ook uitgezonden op Pinguin Radio. In maar liefst 173 uur, meer dan de 169 uur die de Top 2000 dit jaar had, werden alle liedjes gedraaid. Mocht je deze radio-uitzendingen via Pinguin radio willen terugluisteren dan kan je terecht bij de Snobcasts; daar staan per dag en uur de uitzendingen. Zo zijn opties er genoeg om de Snob 2000 verder te ontdekken.

Met dank aan Guido de Greef voor de Top 40 data