Therapy?-battle

Zwartgallige dynamietstaaf

Wat hield Therapy? zich mooi staande tussen het opkomende versterkte gitaargeweld in de eerste helft van de jaren ’90. Met hun majorlabel-debuut Nurse (1992) liet de Noord-Ierse band al goed van zich horen. Een jaar later klopte deze met die fijne ep Shortsharpshock nadrukkelijk op de deur. En 1994 was amper goed begonnen toen de band diezelfde deur met twee gestrekte benen intrapte.

Troublegum is een 14-delige clusterbom met ontelbare weerhaken. Frontman Andy Cairns zingt over angsten, teleurstellingen en alles en iedereen iets aan doen. Zijn donkere en gejaagde teksten passen perfect bij de muziek die een perfecte balans blijkt tussen luchtig scheurende (noise)punk en metal.

Helaas hield Therapy? het hoge niveau niet vol. Nog geen anderhalf jaar later verschijnt opvolger Infernal Love. Commerciëler, melodieuzer, veel minder zagende riffs, een power ballad en een Hüsker Dü-cover die als single pas echt tragisch genant wordt. Met het album Semi-Detached donderde de groep in 1998 definitief van het wereldpodium.

Keuze Marco Groen: Knives (1994)

Scherpe verhalen

De keuzemogelijkheid in onze 1994-battle was duizelingwekkend. Wat dat betreft ben ik er erg content mee dat deze battle over Therapy? gaat, want dan kan de genoemde battle zich alsnog een klein beetje voortzetten. Namelijk in de vorm van Troublegum, het magnus opus van de band. Misschien wel het beste album dat ooit vanuit Noord-Ierland naar onze gebieden is gewaaid. Al in het begin van het album vindt de gezongen waanzin via je trommelvliezen de weg naar je auditieve cortex, om vervolgens nooit meer uit je temporale kwab te verdwijnen. Hoe het begin van het album heet? Knives.

Knives is het tegenovergestelde van gezellig en gezapig. Het zet meteen de toon voor de rest van het album. Het thema lijkt op het eerste gezicht geweld en agressieve onvoorspelbaarheid te zijn. Een kleine speurtocht op het wereldwijde web leert echter dat de inspiratie van het nummer lag in een slechte trip van zanger Andy Cairns. Hij had LSD genomen en dat viel dusdanig slecht dat hij een gevaar was voor zichzelf. Ik moest de messen verstoppen, verklaarde bassist Michael McKeegan later. Na voldoende suikerwater zagen ze er wel een nummer in. Een zoveelste bewijs dat pure ellende een uitstekende bron van creativiteit kan zijn.

Net zoals bij andere nummers komt het nummer live pas echt goed tot zijn recht. Een concertbezoek is om deze en andere redenen dan ook zeer aan te raden. Wanneer je dat doet dan is de kans zeer groot dat je mijn persoontje tegenkomt. Vermoedelijk bestaat er geen buitenlandse band die ik vaker live heb gezien dan Therapy?.

Keuze Jan-Dick den Das: A Moment Of Clarity (1995)

Helderheid

Muziekliefhebbers spreken graag over pareltjes als ze het hebben over wat zij een mooi, en soms ondergewaardeerd nummer vinden. Echte parels zijn duur, met andere woorden onbetaalbaar. Onbetaalbaar mooi is het pareltje wat Therapy? heeft voortgebracht op het album Infernal Love. U weet wel, het album waar hun grootste hit op staat.

Het nummer Moments Of Clarity is voor mij persoonlijk zo’n parel: prachtige opbouw en heerlijke riffs. Het is een nummer dat blijft hangen en iedere keer als het voorbijkomt, weer heerlijk klinkt en goed aanvoelt. Aindy Cairns, zanger en gitarist van de band, weet wel humor in het nummer te brengen, althans ik vind het leuk. Over haar kont en de voeten van Jezus:

Your innocence is cruel
And your ass like Jesus feet
Worth kissing, worth kissing

Therapy?; lang niet alles van de band zou ik willen omschrijven als parels, maar laten we helder zijn: dit nummer is zeker één. Wat voor moment het ook is – helder of donker – dit nummer blijft een moment van puur genot.

Keuze Quint Kik: 30 Seconds (acoustic) (1995)

Onvermoede diepgang

Nóg eentje uit het lang niet misselijke muziekjaar 1994: Troublegum! Veel meer dan op de halfzachte pogingen van jaargenoten Green Day en The Offspring ging ik tijdens menig studentenfeestje hard op Therapy?’s even venijnige als anthemwaardige punkrockmeebrullers. Eind deze maand ga ik ze zien, wanneer ze hun visitekaartje back-to-back komen spelen in een uitverkocht TivoliVredenburg.

Troublegum luisterde weg als een gecontroleerde achtbaan vol verrassende wendingen, één waar je telkens opnieuw voor achter de in de rij aansloot. Alle veertien puntig, hyperaanstekelijk en als album keurig binnen de standaard lp-lengte van 40 minuten. Liefst zes nummers werden uitgebracht als single. Een megastap voorwaarts, vergeleken met het zompige metalmoeras van debuut Nurse.

Maar hoe volg je punkrockperfectie op? Therapy? deed het, door met de kille opvolger Infernal Love (1995) gas terug te nemen en de cello’s van het nieuwe toegevoegde bandlid Martin McCarrick een prominente rol te geven. Resulterend in het cross-over-succes van de Hüsker Dü-cover Diane, waarbij het gruizige origineel werd omgebouwd tot een Nick Cave & The Bad Seeds-waardige moordballade.

Diane werd uitgebracht als dubbelsingle, vergezeld van zes akoestische, cello-gedreven versies van nummers van Troublegum en Infernal Love. Daarbij werd het sluitstuk van de laatste, de atypische van-dik-hout-zaagt-men-planken-punkrocker 30 Seconds, omgebouwd tot een ingehouden jammerklacht, die de onvermoede diepgang van Therapy? nog beter tot zijn recht laat komen.

Keuze Joris van der Aart: Wreck It Like Beckett (2018)

Met een schone lei

In deze battle heeft u veel lof kunnen lezen over nummers uit de hoogtijdagen van Therapy?, de periode rond Troublegum. Niet onterecht overigens, maar we zijn hier bij Ondergewaardeerde Liedjes natuurlijk niet om het meest gewaardeerde werk te bewieroken. En Therapy? heeft ondertussen al 16 studioalbums uitgebracht. Is al dat nieuwere werk dan niet de moeite? Of misschien gewoon… ondergewaardeerd?

Luister daarom ook eens naar het album Cleave uit 2018. Critici waren namelijk vrij eensgezind positief over dit album: het roept herinneringen op aan de Troublegum-tijd met een lekker venijnige stevige sound en teksten die op de maatschappelijke ontwikkelingen inspelen (het was de Brexit-tijd, inspiratie genoeg!).

Een mooi voorbeeld is openingstrack Wreck It Like Beckett. Het nummer begint met een gitaarriff van bassist Michael McCarrick. Deze riff wordt uitgewerkt tot een nummer in de stijl van Knives en Screamager. De tekst gaat over opnieuw beginnen. De titel verwijst daarbij naar toneelschrijver Samuel Beckett die de gewoonte had bij een nieuw project letterlijk zijn hele bureau schoon te vegen zodat hij met een schone lei kon beginnen.

Misschien moeten we dat bij Therapy? ook eens doen. Veel van de fans zijn in de jaren negentig blijven hangen en hebben recent werk nooit een kans gegeven. Ten onrechte wat mij betreft. Tijd om met een schone lei te beginnen.

Keuze Jeroen Mirck: They Shoot the Terrible Master (2023)

Tijdloze oorwormpjes

Hoe lekker ik de muziek van Therapy? begin jaren negentig ook vond, ik ben ze alweer vrij snel uit het oog verloren. Daar stond ik bepaald niet alleen in, want de meeste rockfans verloren contact met het Noord-Ierse powertrio na of zelfs al voor hun zesde album Semi-Detached uit 1998. Slechte promotie en gesleutel aan de stijl hielpen daar flink aan mee.

Speciaal voor deze battle ben ik actief gaan luisteren naar de tien albums die daarna nog volgden. De conclusie is simpel: ondanks wat wisseling van personeel en focus is Therapy? altijd blijven klinken als dat lekkere bandje uit Larne. Het beste bewijs is de opener van hun meest recente plaat Hard Cold Fire uit 2023: mijn hoofd gaat spontaan bewegen bij het horen van de begintonen van They Shoot the Terrible Master. Andy Cairns en kornuiten zijn bedreven in het schrijven van muzikale oorwormpjes. Ook deze zit weer helemaal in the head, in the head, in the head.