De Div – Teken De Tijd

65 jaar geleden verscheen Kom van dat dak af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.

De Delftse band De Div komt begin jaren tachtig op, tegelijk met Doe Maar, Toontje Lager, Frank Boeijen Groep, De Dijk. Maar ze hebben zich altijd verzet tegen die ‘Nederlandstalige eenheidsworst’ in de hitparades. (Vooral Het Goede Doel moet het ontgelden in interviews uit die tijd.) Logisch dat zij zich daar niet bij thuis voelen. Muzikaal zit De Div eerder in de hoek van Minny Pops of TC Matic: hoekig en felle new wave annex dwingende stadsfunk. Maar het gaat vooral om het taalgebruik van De Div. Zanger Art Zaaijer schrijft abstract aandoende leuzen, bijna een soort codetaal. Uitgebeend. Strak. Fascinerend. Soms erotisch. En altijd doordrenkt van doemdenken. In die zin is De Div een typische jaren tachtig-band, maar wel even andere koek dan de sinterklaasrijm van Henk en Henk.

De band is in 1979 opgericht door vier bouwkundestudenten aan de TU Delft (toen nog TH maar dat terzijde), die elkaar kennen van politieke acties. Hun Gang Of Four-achtige debuutplaat Europa Is Hier verschijnt in 1982 en ze bouwen live een behoorlijke reputatie op. Dat komt ook Jean-Marie Aerts ter ore, de gitarist van TC Matic. Hij biedt aan om hun volgende plaat te produceren. Het wordt het magnum opus van De Div: het mini-album Open Zee uit 1984. De productie is messcherp, maar nergens glad. Het gejaagde geluid – met over elkaar schuivende gitaarlagen – doet ergens wel denken aan Remain In Light van Talking Heads. En dan steeds met van die gekke Nederlandse teksten.

Open Zee staat vol cultklassiekers: Lieve Matroos… Als Lemmingen… Split Het Atoom… Maar die mij nog het meest is bijgebleven uit de alternatieve clubs van toen (de Move in Arnhem, de Swing in Nijmegen, de Korsakoff in Amsterdam) is een superstrak stuk industriële betonfunk. Teken De Tijd. Het heeft een stuwend ritme, scherpe gitaren en daaroverheen spatten sax en synths uit elkaar. De staccato-tekst is abstracter dan ooit.

Teken de tijd, teken het, teken het op, teken uit
Teken de tijd, teken het, teken het op, teken uit
Teken de tijd, teken het, teken het, teken de tijd
Teken het, teken het op, teken het, teken de tijd
Teken het, teken het, teken het, teken het
Teken het op!

Een vooraanstaand punk- en new wave-journalist uit die tijd is Swie Tio van Muziekkrant OOR. Hij spreekt De Div in 1983. Art Zaaijer vertelt hem over Teken De Tijd, dat hij net heeft neergepend. Met die kreet bedoel ik twee dingen. Ten eerste: druk er je stempel op, probeer de tijd niet te laten verlopen zonder er iets mee te doen. En ten tweede: teken het op, registreer het, wees op je hoede en kijk wat er om je heen gebeurt. Dat is eigenlijk precies wat constant in onze muziek en onze teksten zit. Kijk. In de korte kreten van de Div zit dus meer filosofie dan in het gehele oeuvre van Frank Boeijen!

Hoe moet het verder na zo’n hoogtepunt als Open Zee? Na een drummerwissel – enter Michel Schoots, die later bekend zal worden als drijvende kracht achter Urban Dance Squad – kiest De Div voor een andere strategie: Ze laten het Nederlands los en zingen voortaan in het Engels. En ze schrappen het lidwoord in hun naam. Ook muzikaal wordt er bijgestuurd: Div gaat nog meer richting dancefunk-jams. Dat pakt goed uit. Luister maar eens naar hun hit Sex Sex Sex uit 1988. Twee jaar later verschijnt nog het album Jam, maar eigenlijk staat de band dan al op non-actief. Michel Schoots is bezig Amerika te veroveren met UDS. Art Zaaijer kruipt nu letterlijk achter de tekentafel. Hij bestormt de wereld als architect.