TC Matic – Viva Boema

Het zal onrustig worden daarboven. Bijna twee jaar na Arno Hintjens is afgelopen zondag die andere voorman van TC Matic heengegaan: gitarist Jean-Marie Aerts overleed op 72-jarige leeftijd. Hij was even zo bepalend voor het geluid van TC Matic als Hintjens, en even zo bepalend voor het geluid van de Belgische rock tot nu toe. Bovendien heeft hij als producer het beste Nederlandse album ooit gemaakt op zijn naam staan: Mental Floss For The Globe van Urban Dance Squad.

Het begon allemaal met een brommerongeluk toen Jean-Marie Aerts 18 jaar was. Hij overleefde, maar zijn been was verbrijzeld en Aerts was aan zijn bed gekluisterd. Dat was in Zeebrugge. Zijn zus gaf hem een gitaar. Jean-Marie Aerts was op dat moment helemaal onder de indruk van Jimi Hendrix, die op dat moment wél de dood had gevonden. De Belg ontwikkelde al snel een stijl die net zo wrong en schuurde als die van de Amerikaanse gitaargod.

Eenmaal weer op de been toerde Jean-Marie Aerts het Belgische bluescircuit rond en rond en rond. Maar eigenlijk zwoer hij toen bij de soul. Zonder ziel geen sound, aldus Aerts. Nog later werd hij een muzikale alleseter en dat was te horen in zijn stijl. Ik absorbeer heel snel, zei hij ooit in een interview aan De Tijd. Je zou eens in mijn platenkast moeten kijken thuis, daar tref je klassiek, jazz, blues, fado, metal, dub of wat dan ook aan. Precies dat paste zo goed bij TC Matic.

Jean-Marie Aerts kende Paul Decoutere uit Zeebrugge. Die richtte de band op in 1972  met Arno Hintjens. (TC stond voor ‘Tjens Coutere’.) Toen Decoutere stopte in 1980, stond Jean-Marie Aerts al in de startblokken. Het duo Aerts en Hintjens werd de drijvende kracht achter een even krankzinnige als wonderlijke mix van harde funk, industriële noise en Belgische folklore – gezongen in een mengeling van Engels, Frans en Vlaams. Die noise kwam vooral van Aerts. In zijn manier van gitaarspelen – vol ‘lelijke geluiden’ – klonken de experimentele echo’s van Hendrix door, alleen dan abstracter. Maar volgens de rustige Belg was de haven van Zeebrugge van nog grotere invloed op zijn spel. Jean-Marie Aerts: Ik was altijd erg auditief ingesteld en lette op omgevingsgeluiden waar niemand acht op sloeg of naar wilde luisteren.

Dat talent voor geluid werd de kickstart voor zijn tweede carrière – toen Arno Hintjens na vier albums een einde maakte aan TC Matic. Jean-Marie Aerts ontpopte zich als meesterproducer en zat achter de knoppen bij De Kreuners, Arbeid Adelt!, Jo Lemaire, Absynthe Minded, Luc Van Acker, Lavvi Ebbel, Neon Judgement, de Div, Raymond van het Groenewoud, Elisa Waut en Gorki. Ommaarwattenoemen. En in 1989 bepaalde Jean-Marie Aerts het geluid van Urban Dance Squad op hun eerste album Mental Floss For The Globe. Met hun tegendraadse geluidsexplosies waren zij eigenlijk de enige ware erfgenamen van TC Matic.

Maar zijn gitaar kon hij niet laten staan. In 2002 bracht Jean-Marie Aerts – alias JMX – nog een soloalbum uit: Domeztik. Een beetje uit de spotlights bleef hij tot aan het eind van zijn leven met muziek bezig. Ook lang na zijn diagnose prostaatkanker. Hij werkte nog aan muziek voor Exit Above, een dansvoorstelling van Anna Teresa De Keersmaeker. En met de band Noordkaap had hij plannen om deze maand TC Matic-nummers als Ha Ha en Elle Adore Le Noir te brengen. Hij zou nog één keer knallen… Maar Jean-Marie kón niet meer. Zijn vrouw Miet moest Noordkaap afbellen.

Jean-Marie Aerts heeft zijn gitaar mee naar boven genomen. Industriële riffs barsten nu los in de hemel. Rechtstreeks uit Zeebrugge. Viva Boema! En Hendrix headbangt mee.