ØXN – The Wife Of Michael Cleary

In maart 1895 werd de 26-jarige Bridget Cleary uit Ballyvadlea (Ierland) levend verbrand door haar echtgenoot Michael Clearly. Michael en Bridget waren acht jaar daarvoor getrouwd. Hun huwelijk bleef kinderloos. Bridget was zeker gezien tijd en plaats een nogal ontwikkeld en zelfstandig type. Ze naaide en verstelde kleding en verkocht eieren van de kippen die bij haar om het huis liepen.

Een week voor haar overlijden kreeg Bridget last van hevige hoofdpijnen. Na een paar dagen ziektebed stelde de dokter een lichte bronchitis vast, gepaard gaand ‘met nerveuze aanvallen’. Hij schreef een medicijn voor, maar Michael vertrouwde het niet. Hij stelde vast dat de vrouw die in zijn bed lag minstens vijf centimeter langer was dan zijn eigen vrouw. Veel dunner ook.

De geraadpleegde dorpsoudste had het ook gezien: ‘It is not your wife in there.’ Hij adviseerde er een elvendokter bij te halen. Elven stonden er om bekend dat ze – om zich voort te planten -vruchtbare vrouwen nodig hadden. Vrouwen die als ze zich te ver van huis waagden en in de buurt van zogenaamde ‘fairy forts’ kwamen, het risico liepen door elven te worden gekidnapt, waarbij ze vervangen werden door een lookalike. Mensen wisten dat Bridget bij het uitventen van haar eieren en het bezorgen van hersteld naaiwerk regelmatig langs zo’n fort liep.

Elfen ‘fairy fort’ in County Roscommon. Een van de 30.000 Middeleeuwse Ierse ringforten.

De elvendokter bereidde een drank die de gedaanteverwisseling ongedaan moest maken. Onder dwang werd het middel Bridget toegediend, waarbij Michael steeds wanhopiger uitriep: “Are you Michael Clearly’s wife?”

Wonder boven wonder knapte Bridget wat op. Toen zij de volgende dag Michael vroeg om een beker melk, sloeg de waanzin opnieuw toe: Elven zijn immers dol op verse melk. In het bijzijn van een aantal verwanten greep Michael een stuk brandend hout uit het haardvuur. Bridget overleefde het niet.

Nu de elf was gedood wachtte Michael drie nachten bij Kylenagranagh Hill tot de elven de echte Bridget terug zouden geven.
‘But the wife of Michael Cleary won’t be home again’.
————————————————————————————————————————————————–Ja, het is een en al moord en doodslag op Cyrm, het debuutalbum van het Ierse ØXN. Niet alleen in het geval van The wife of Michael Cleary. Een moeder van een tweeling die een scherp mes pakt en ‘pierced it through еach tender heart’. Michael Clerarly’s vrouw wordt levend verbrand. In een ander nummer is ene Henry de klos. Zijn afgewezen minnares ‘drew her pen-knife in her hand. Wounded him full deep.’
Er staat een nummer op de plaat met een vrolijke stemmende titel: ‘The Feast’, maar dat gaat dan weer over een begrafenis.

Ik word heel blij van deze plaat.

Cyrm is een meesterwerk. ØXN is het stadium van veelbelovend allang voorbij. Radie Peat is waarschijnlijk het bekendst van het viertal. Zij is zangeres/ multi-instrumentalist bij Lankum dat vorig jaar menig jaarlijstje aanvoerde met False Lankum.
De overige drie leden zijn net zo bepalend voor het groepsgeluid. Stuurman is bassist, keyboardspeler en sterproducer John ‘Spud’ Murphy (ook Lankum, caroline en black midi – dan weet je het wel!). Zijn synths vormen samen met het atypisch drumgeluid van Eleanor Myler de basis voor de ØXN sound. John Murphy is net zo belangrijk voor ØXN als bijvoorbeeld Brian Eno voor de vroege Talking Heads.

Cyrm is een meesterwerk. De plaat laat zich met niets vergelijken. Thematisch verwant met Murder Ballads van Nick Cave (Henry Lee!), maar vooral met Liege and Lief van Fairport Convention, luister bijvoorbeeld maar eens naar Crazy Man Michael. Eindelijk, na 55(!) jaar een album dat zich kan meten met het beste folkrock album aller tijden.

Cyrm is een meesterwerk. Een ondergewaardeerd monument.