In 2009 was The XX onontkoombaar. Opeens zo’n act met een eigen geluid die bij het publiek opeens een snaar raakte. De toekomst leek mooi, The XX een band die voor lange tijd de hitlijsten zou vullen en toen was het eigenlijk ook wel weer heel snel voorbij. Net als Alt-J, om maar een band te noemen. Freek Janssen noemde het al bij zijn bijdrage over Terence Trent D’Arby: een one album wonder. Zo is die act er, en zo is die zomaar weg.
De muziek is nooit helemaal weg natuurlijk. In de Snob 2000 van 2023 heeft Crystalised plek 1878 bereikt; The XX lijkt wel op weg naar de uitgang. Spotlight op The XX dus, zodat we na volgend jaar deze bijzondere band niet hoeven te bespreken in de Top noch Snob.
De leden van The XX, behalve Sim en Croft ook nog Jamie Smith en Baria Qureshi, die al in november 2009 The XX had verlaten, kenden elkaar al van de Elliot School in Londen. Een muzikaal nogal succesvolle school want ook de leden van Hot Chip, Four Tet en Burial hadden op deze school gezeten.
Wat is het bijzondere aan die eersteling van The XX, die in 2009 de eindlijst van de OOR aanvoerde en in 2010 de prestigieuze Mercery Prize won? De muziek is sferisch, triphopachtig. Een beetje herfstig alhoewel The XX ook werkt in de lente en zomer. De dromerige zanglijnen van Romy Madley Croft en Oliver Sim draaien om elkaar heen, vullen elkaar aan, reageren op elkaar. Het fluistert, het luistert. De zang is nooit nadrukkelijk, nooit te aanwezig en werkt daarom zo ontzettend goed.
In 2012 volgde nog Co-Exist en 2017 de plaat I See You. De indruk die de eersteling maakte, maakten die latere platen niet. Dat betekent niet dat er muzikaal niets te beleven was. Zeker Hideous Bastard, de plaat van Oliver Sim uit 2022, en Mid Air van Romy uit 2023, zijn echt de moeite waard. The XX: een bijzonder gezelschap met een klassiek eerste album, dat nu toch een beetje lijkt te worden vergeten.
