Hiphop wordt deze maand 50 jaar en dat vieren we! Met blogs over de invloeden op en van hiphop, over samples en crossovers. Over relatieve nieuwkomers en de old skoolpioniers. Een hele maand vieren wij de inventiviteit en creativiteit van hiphop.
Volgens de overlevering was DJ Kool Herc verantwoordelijk voor de geboorte van de hiphop vijftig jaar geleden, maar aan de wieg stonden nog twee grootheden: Grandmaster Flash en Afrika Bambaataa. De verdeling van deze Heilige Drie-eenheid was als volgt: Kool Herc had de breaks, Grandmaster Flash had de techniek (mixing en scratching) en Afrika Bambaataa had de muziek. Hij werd de ‘master of records’ genoemd vanwege zijn grote en veelzijdige platenverzameling, van Funkadelic tot Gary Numan, van Sly & The Family Stone tot Yellow Magic Orchestra. In die verzameling waren ook platen van een (toen) obscure Duitse synthesizerband: Kraftwerk. Hun elektronische beats deden het zó goed op de New Yorkse hiphop-party’s dat Bambaataa en producer Arthur Baker begin jaren tachtig besloten daarmee een plaat te maken. De basis voor Planet Rock bestond uit de beat van Numbers plus het minimale melodietje van Trans Europe Express. Het was misschien een small step for man, maar een giant leap for hiphop. Opeens was het gedaan met praatzang over gezellige discofunk, de dansvloer werd vrijgemaakt voor keiharde techno en electro. Forever. De typische ‘kick-and-handclap’ klinkt nu nog steeds.
Bambaataa en Baker sampleden niet, maar lieten Numbers en Trans Europe Express naspelen. Kraftwerk werd hierin overigens niet gekend. We felt pissed-off, verklaarde Karl Bartos van Kraftwerk jaren later. De band stapte meteen naar hiphop-label Tommy Boy Records en wist te bedingen dat ze een dollar per verkocht exemplaar zouden krijgen. Die dollar deed Tommy Boy bovenop de prijs van de maxisingle.
Zo’n tien jaar eerder, sinds begin jaren zeventig hing Lance Taylor rond in de gangs van de South Bronx waar hij opgroeide. Tijdens een UNICEF-reis door Afrika raakte hij zo geïnspireerd dat hij zichzelf vernoemde naar Zulu-chef en activist Mbata Bhambatha. En hij startte een nieuwe clan in de Bronx die hij Zulu Nation noemde. De club rond Afrika Bambaataa was politiek geëngageerd, maar vooral ook een funky allegaartje aan rappers, dj’s, dansers en graffitikunstenaars. Uit die club rekruteerde hij in 1982 Soulsonic Force om te rappen op Planet Rock. De drie rappers háátten de muziek. Ze waren die discofunk gewend en wisten niet wat ze met de snelle electro moesten aanvangen, totdat rapper G.L.O.B.E. de techniek van ‘MC-popping’ verzon: ze praatten net achter de beat aan.
De track werd getest bij hippe platenzaken en clubs als The Funhouse in New York. Het werkte als een trein! Een nieuwe stijl was geboren. De rest is geschiedenis. De volgende electro-track die Afrika Bambaataa/Soulsonic Force/Zulu Nation met producer Arthur Baker maakten, heette Looking For The Perfect Beat. Maar die hadden ze eigenlijk al gevonden bij Kraftwerk.
…
Het is een geweldig verhaal, toch? Maar het voelt een beetje dubbel om Afrika Bambaataa nu kritiekloos op te voeren als dé inspirator van hiphop wereldwijd. Zijn ‘legacy’ kent ook een zwarte kant: Sinds 2016 kwamen er verschillende rappers/dansers/activisten uit de Zulu Nation naar buiten die claimden seksueel misbruikt te zijn door Lance Taylor alias Afrika Bambaataa. Ze waren toen 12 tot 15 jaar oud. Dit soort misbruik zou tientallen jaren zijn doorgegaan. De Zulu Nation-voorman heeft het zelf altijd ontkend en hij is nooit veroordeeld. Wat er precies gebeurde, zal altijd onduidelijk blijven. Er schijnt zelfs sprake te zijn van een omerta. Volgens rapper Melle Mel (die uit The Message van Grandmaster Flash & Furious Five) wist iedereen wat er gaande was binnen de Zulu Nation. It was hiphop’s best-kept secret.
