Zuid-Afrika; een mooi land maar ook eentje met een geschiedenis van problemen. Een daarvan was Apartheid of misschien moet ik wel ís Apartheid, want officieel is er geen discriminatie op huidskleur meer maar de praktijk (b)lijkt anders. En niet alleen daar, maar over de hele wereld. Apartheid is synoniem met rassenscheiding en rassensegregatie, maar oorspronkelijk betekende het die toestand van afgeskeie of afgezonderd te wees. Je eigen ding doen. Pas in 1948 werd het woord door de politiek misbruikt om een gescheiden ontwikkeling van blanken, zwarten, kleurlingen en Indiërs, om de identiteit van elk ras in Zuid-Afrika te verzekeren. Het politieke Apartheid valt op geen enkele wijze goed te praten temeer daar rassen en kleuren een figuurlijk stempel kregen opgeplakt kregen vergelijkbaar met de Jodenster. Ook de zwarten werden feitelijk naar de townships gedeporteerd of kregen voor de minste vergrijpen een (zware) gevangenisstraf (en marteling). Vele vonden de dood, en een hele bevolkingsgroep werd goed onderwijs en een toekomst ontnomen.
Tijdens de Apartheid kreeg Bophuthatswana in 1979 de status van onafhankelijke staat en werd het een vrijplaats voor gokken, golf en shows voor uitsluitend blanken. Het ligt op circa twee uur van Johannesburg. In 1980 zou ik vanwege mijn werk en op uitnodiging van de Suid-Afrikaanse Lugdiens de plek bezoeken en vloog ik met een oude DC3 van J’burg naar Sun City. Ik zou er nooit aankomen, want het was hondenweer: storm en regen. De DC3 bleek behoorlijke kieren te hebben, want de wind woei door de cabine en de kist werd heen en weer geslagen aangevuld met enkele luchtzakken. Het merendeel van de passagiers had geen andere keuze dan het ontbijt in het daarvoor bedoelde zakje te plaatsen. Ik kreeg er gelukkig weinig van mee, want ik was het slaaptekort van een flinke nacht stappen in Johannesburg nog aan het inhalen. En vlak voor de aankomst kregen we te horen dat de landingsbaan overspoeld was en er geen andere optie dan terug te keren was. Erg rouwig was ik er niet om, want ik ga liever het Krugerpark in dan een hotel bezoeken. Oogjes weer toe en bij terugkomst was ik een van de weinige passagiers die uitgerust uit de kist stapte.
Veel artiesten zijn wél naar Sun City voor een optreden gegaan waaronder The Beach Boys, Linda Ronstadt, Frank Sinatra, Dolly Parton, Rod Stewart, Cher, Elton John en Queen (eind 1984). Het optreden van de laatste was reden voor controverse en de band kreeg de pers over zich heen. Diverse (anti-racistische) muzikale hulpprojecten werden gestart: de bekendste zijn Do They Know It’s Christmas, We Are The World en Artists United Against Apartheid. AUAA was specifiek tegen Apartheid gericht en riep op niet meer in Sun City op te treden. Steve van Zandt schreef een lied hierover en vroeg meerdere collegae een stukje in te zingen. Ik noem er een aantal: Grandmaster Melle Mel, Bob Dylan, Pat Benatar, Run DMC, Lou Reed, Peter Gabriel, Bob Geldof, David Ruffin, Eddie Kendricks, Bobby Womack, Jackson Browne, Bono, George Clinton, Keith Richards, Ronnie Wood, Bonnie Raitt, Hall & Oates, Jimmy Cliff, Gil Scott-Heron en Bruce Springsteen. In tegenstelling tot Do They Know en We Are The World was het een beperkt succes. Natuurlijk werd het niet op de Zuid-Afrikaanse radio gedraaid, maar ook in de V.S. draaiden slechts 50% van de stations de plaat. In Nederland haalde het de derde plek in de Top 40.
Met de val van de muur en het communisme verdween ook het gedoogbeleid van de Westerse en Afrikaanse politici en in 1990 kwam Nelson Mandela na 27 jaar gevangenschap vrij. Vier jaar later werd Apartheid officieel opgeheven, maar bij verschillende mensen heerst nog steeds een gevoel van minachting ten opzichte van bevolking met een andere herkomst of uiterlijke kenmerken. Het percentage van gemengde huwelijken in Zuid-Afrika en de maatschappelijke acceptatie is nog steeds erg laag.
