Bob Marley Love (omdat een Battle niet kan)

Een quizje. Hoeveel Top 40-hits heeft Bob Marley in Nederland gehad tijdens zijn leven?

Nou?

Het juiste antwoord (je snapt al dat het er niet veel zijn) is drie. Drie schamele hitjes. Het begon met No Woman No Cry in 1975, en vlak voor zijn dood in 1981 haalden Stir It Up en Could You Be Loved de hitparade.

In de popencyclopedie wordt Bob Marley gevolgd door Maroon 5. Die gasten hebben dertien (!) Top 40-hits gehad, waarmee maar weer bewezen wordt dat er geen enkele invloed is tussen hitlijstnoteringen en invloed.

Bob Marley mag je gerust in de top tien van meest invloedrijke artiesten uit de 20^ste  eeuw zetten. Zo zorgde hij er voor dat reggae voorgoed een plekje in de popmuziek veroverde. Maar misschien nog wel belangrijker: in Jamaica en delen van Afrika wordt Marley nog altijd gezien als een messias.

Drie bloggers doen hun best om drie onbekende pareltjes onder de aandacht te brengen. Laten we het dit keer geen battle noemen, want dat past natuurlijk niet bij zijn gedachtegoed.

Keuze Herman Couwenbergh: War (1976)

Hoe een politieke speech van Haile Selassie het tot inspirerende revolutionaire muziek bracht

Haile Selassie Makonnen, King of Kings, Lord of Lords, Conquering Lion of the thirteenth  Tribe of Juda, Elect of God, Christ in His Second Comming. De teruggekeerde God op aarde volgens Rastafari, maar ook de gekroonde Keizer van Ethiopie van de jaren dertig tot en met zeventig. Onze Koningin Wilhelmia was nog voor uitgenodigd bij zijn kroning.

Behalve dan dat het voor een rasta niet vreemd is om daarmee te beginnen is er nóg een reden: het nummer War van Bob Marley (en velen met hem en samen met hem overigens) is grotendeels door hem voor het eerst publiekelijk uitgesproken in 1963.

De teksten van die song gaan namelijk voor het belangrijkste deel over een belangrijke speech die Haile Selassie gaf voor de Verenigde Naties. Die speech vond plaats juist nadat de Afrikaanse leiders een belangrijke bijeenkomst hadden gehad als jonge staten in de League of Nations, hij was daarmee de eerste Afrikaanse leider die als vertegenwoordiger van het jonge ontwikkelende werelddeel sprak. En wat voor woorden kwamen uit de kleine charismatische man!

Hij sprak over hoop en onderdrukking, hij sprak over eerste en derde wereld, maar de laatste met trots in plaats van onderdanigheid en hij legde de vinger op de meest pijnlijke plekken:

That until the philosophy which holds one race superior and another inferior is finally and permanently discredited and abandoned; That until there are no longer first-class and second-class citizens of any nation; That until the color of a man’s skin is of no more significance than the color of his eyes; That until the basic human rights are equally guaranteed to all without regard to race; That until that day, the dream of lasting peace and world citizenship and the rule of international morality will remain but a fleeting illusion, to be pursued but never attained; And until the ignoble and unhappy regimes that hold our brothers in Angola, in Mozambique and in South Africa in subhuman bondage have been toppled and destroyed; Until bigotry and prejudice and malicious and inhuman self-interest have been replaced by understanding and tolerance and good-will; Until all Africans stand and speak as free beings, equal in the eyes of all men, as they are in the eyes of Heaven; Until that day, the African continent will not know peace. We Africans will fight, if necessary, and we know that we shall win, as we are confident in the victory of good over evil. – Haile Selassie I

Het waren krachtige woorden die hard aankwamen bij de voormalige heersers.

Ze werden uitgesproken in het Amheric, de taal van Ethiopië en direct in het Engels vertaald en later uitgegeven.

Grappig genoeg is het ook één van de eerste teksten die onder Creative Commons ter schrift werden gesteld waarbij Selassie met klem liet vastleggen dat de teksten vrijelijk verspreid mochten worden. Waarschijnlijk omdat de teksten niet van zijn hand waren, maar van zijn vaste tekstschrijver Lorenzo Tazaz.

De tekst is ook niet geheel ongeschonden in het nummer overgenomen:

Until the philosophy which hold one race superior / And another / Inferior / Is finally / And permanently / Discredited / And abandoned / -Everywhere is war – / Me say war.

That until there no longer / First class and second class citizens of any nation / Until the colour of a man’s skin / Is of no more significance / than the colour of his eyes / – Me say war.

That until the basic human rights / Are equally guaranteed to all, / Without regard to race / – Dis a war.

That until that day / The dream of lasting peace, / World citizenship / Rule of international morality / Will remain in but a fleeting illusion to be pursued, / But never attained / – Now everywhere is war – / War.

And until the ignoble and unhappy regimes / that hold our brothers in Angola, / In Mozambique, / South Africa / Sub-human bondage / Have been toppled, / Utterly destroyed / – Well, everywhere is war – / Me say war.

War in the east, / War in the west, / War up north, / War down south – / War – war – / Rumours of war. / And until that day, / The African continent / Will not know peace, / We Africans will fight – we find it necessary / – And we know we shall win / As we are confident / In the victory

Of good over evil -/ Good over evil, yeah! / Good over evil – / Good over evil, yeah! / Good over evil – / Good over evil, yeah!

Het nummer geeft ook inhoud aan de altijd aanwezige splitsing in de nummers van Bob Marley. Enerzijds religieus en vredelievend en vergevend; maar ook radicaal en strijdvaardig waar het de rechten van onderdrukte minderheden betreft.

Dit vind ik de mooiste versie:

Maar sindsdien is het nummer al vele malen herhaald, ik heb een album (vinyl) waar alleen dit nummer in steeds andere uitvoeringen op staat (foto bij artikel).

Vele artiesten hebben het sindsdien gecoverd, waaronder onwaarschijnlijke als Sepultura, maar ook schoondochter Lauran Hill en de Ierse strijdvaardige zangeres Sinead O‘Connor ook.

Nog steeds heeft War aan kracht niets ingeboet en kan het zo op de barricaden van elke revolutie gespeeld worden om de partizanen niet alleen strijdvaardigheid te leren, maar ook compassie.

Keuze Gijs Moonen: I Know A Place (1977)

Een verhaal over een 0ntdekkingsreiziger

Stel, er is een land in Noord-Oost-Azië dat na een splitsing is ontstaan en te boek staat als het Noordelijke deel. Waar Zuid een democratisch gedachtegoed nastreeft, gaat Noord al decennia lang gebukt onder een dictatoriaal regime van de Grote Leider. De internationale druk op de Grote Leider neemt toe en wanneer hij merkt dat ook de bevolking soms roept om verandering, besluit hij zijn ontdekkingsreiziger bij zich te roepen. De ontdekkingsreiziger maakt onderdeel uit van het militaire regime van de Grote Leider en is als geen ander in staat om misstanden uit het buitenland bloot te leggen. Zodoende kan de Grote Leider de bevolking van Noord in laten zien dat ze niks te klagen hebben.

Na een lange vergadering tussen de Grote Leider en zijn militaire raad wordt besloten dat de ontdekkingsreiziger naar Zuid-Afrika moet. Hij zal Kaapstad moeten bezoeken, een stad die in de ogen van de Grote Leider en zijn volgelingen een mooi doelwit is. Hoewel Westerse toeristen van de torens blazen dat Kaapstad een parel is aan de oceaan, weet de Grote Leider dat de kolonisatie en apartheid diepe wonden hebben achtergelaten.

Onze ontdekkingsreiziger zal in zijn ijverigheid politieke misstanden, omstreden leiders en eventuele ontevredenheid van de bevolking bloot willen leggen. De Grote Leider wil natuurlijk meer horen over de rijkdom in upper class wijken als Tableview en Greenpoint en het grote verschil met de amroede in sloppenwijken als Khayelitsha en Mitchells Plain.

De ontdekkingsreiziger zal gesprekken voeren met politici, jeugdige actiegroepen en zal, idealistisch als hij is, een aantal dagen verblijven in een sloppenwijk genaamd Phillipi township. In alle gevallen zal hij zijn reisverslag bij kunnen houden met verhalen en foto’s van Zuid-Afrikanen voor wie het gevoel van onrechtvaardigheid nog steeds niet verdwenen lijkt te zijn.

Maar dan bezoekt hij op vrijdagavond middenin het Pillipi township de Marcus Garvey Community. Vernoemd naar de Jamaicaanse politicus en schrijver, is een hechte gemeenschap ontstaan die volledig bestaat uit rastafari’s. Eerst bezoekt de ontdekkingsreiziger een lokale muzikant die hem alles zal vertellen over reggae-muziek en de rol van deze muziek voor de mensen binnen de community. Hun geloof in verandering, ingegeven door mensen als Haile Selassie I en Marcus Garvey, wordt verwoord door de teksten en klanken waar de hele wereld door Bob Marley en Peter Tosh kennis mee heeft gemaakt. Daarna vertrekt de ontdekkingsreiziger naar het kloppende hart van de community – een enorme circustent slechts ingericht met een podium en lange tafels.

De ontdekkingsreiziger stapt binnen en is verward. Dagenlang heeft hij zich ‘lekker’ laten maken door een straatarme bevolking die in zijn ogen wel ongelukkig moest zijn. Maar wanneer hij de mensen in de tent bekijkt, lijkt het wel alsof ze allemaal de Zuid-Afrikaanse lotto hebben gewonnen. Iedereen heeft zijn dagelijkse sores achter zich gelaten en is in een gelukzalige trance, geholpen door vers fruit, sapjes, ganja en Bob Marley’s ‘I Know A Place’.

De ontdekkingsreiziger gaat terug naar Noord-Korea en voldoet uiteraard aan de verwachtingen van de Grote Leider. Hij schrijft een verslag over de door armoede geteisterde sloppenwijken. Maar ondertussen droomt hij soms nog weg naar die plek in het Phillipi township. Wanneer hij getergd door het bewind van de dictator onrustig en ontevreden thuis zit, niemand heeft om over zijn ervaringen te praten, zal hij zachtjes in zichzelf zingen:

When the whole world lets you down
And there’s nowhere for you to turn,
‘Cause all of your best friends have let you down, do-o-own.
Then you try to accumulate,
But the whole world is full of hate,
So all of your best starts just drift into space.

I know a place where we can carry on.

And there is people like you, people like me
People need to be free.
And there’s a place in the sun
Where there is love for everyone,
Where we can be, yeah.

Noot: Dit had net zo goed het verhaal kunnen zijn van een Nederlandse student die voor stage in Kaapstad woont en na een bezoek aan de Marcus Garvey gemeenschap op slag verliefd is op de muziek van Bob Marley. Maar laten we eerlijk zijn, zo’n dertien in een dozijn verhaal doet niet echt eer aan de kern van het nummer ‘I know a place’.

Keuze Dimitri Lambermont: Positive Vibration (1978)

Rastaman Vibration

Een liedje dat de toon zet. Een liedje dat al bij de eerste tonen gelijk een glimlach op je gezicht tovert. Een liedje dat minder bekend is dan No Woman, No Cry, Stir it up of Redemption Song. Maar toch ontegenzeggelijk een Bob Marley-liedje. Een liedje waardoor de zon direct gaat schijnen. Positive Vibration.  Het eerste nummer van de eerste plaat van het live dubbelalbum Babylon by Bus. Het is een voorbode van vele minuten heerlijke reggaemuziek.

Niet alleen is Positive Vibration sterk als opener van de geniale live-plaat Babylon by Bus; op zijn eigen waarde is het gewoon een lekker nummer. Met – hoe kan het ook anders – een positieve tekst. Zo’n tekst waarvan je alleen maar kunt denken: ach het is allemaal niet zo erg.

Het komt allemaal wel goed.
Vergeet die crisis even.
We komen er wel uit.

Dat wil niet zeggen dat Positive Vibration een lichtvoetig liedje is. Bob Marley staat altijd garant voor diepgang. Voor filosofie. De Positive Vibration is de Rastaman Vibration. Het is de liefde van Jah die ons zal beschermen. Of je daar nu in gelooft of niet, maakt even niet uit. Het komt goed. Als je maar positief blijft.

If you get down and you quarrel every day,
You’re saying prayers to the devils, I say.
Why not help one another on the way?

Make it much easier. (Just a little bit easier)

We kunnen vandaag de dag allemaal wel een beetje Positive Vibration gebruiken. Dat maakt het allemaal wat eenvoudiger. Wat makkelijker. Leef als je wilt leven. Je hebt een hele nieuwe dag om mee te spelen. Verspil geen tijd met negatief gedoe.  Een mooie opener van een dik uur live reggae en een ondergewaardeerd liedje.

De versie, zoals deze verschijnt op Babylon By Bus.

[polldaddy poll=6948519]