The Battle: nanana, lalala

Je vraagt het je elke keer onbewust af: dat geneurie, de lalala of nanana, is dat nou gebrek aan inspiratie? Of gewoon een poging om commercieel te scoren (meezingen was immers nog nooit zo makkelijk)?

De meest bekende en gecoverde (en waarschijnlijk het meest succesvolle met 6½ miljoen verkochte plaatjes) is Na Na Hey Hey (Kiss Him Goodbye). Simplisme ten top; de componist wist geen tekst te bedenken en de overige bandleden besloten Hey Hey mee te brullen. Soms zit succes in een piepklein hoekje.

Hier zijn enkele minder bekende, maar ondergewaardeerde liedjes met een eenvoudig refrein.

Keuze Danny den Boef: Johann Strauss Jr. – Ägyptischer Marsch, Opus 335 (1869)

Veel bombast en een beetje kitsch

Gewaagd. Dat label kan best met een klein gouden strikje aan mijn battle-bijdrage voor vandaag geknoopt worden. Het betreft namelijk een klassiek stuk. Eng! Stel je voor zeg.

Niet schrikken, nergens voor nodig. Nee hoor, ik hou erg van klassieke muziek, dus jullie hoeven nergens bang voor te zijn. Het is helemaal niet zo eng en afstandelijk als dat wij met z’n allen altijd maar denken. Het is juist schitterend en het vormt bovendien in vele gevallen vaak de oorsprong van grote hits en uiteraard de vele ondergewaardeerde pareltjes waar wij hier zo vaak over schrijven.

De vaste lezers weten ook dat ik een muzikaal zwak heb voor een aantal zaken, waaronder veel bombast en lichte muzikale kitsch. Beiden zijn van toepassing op het stuk dat ik heb uitgekozen.

Bombast en kitsch was aan Strauss wel toevertrouwd. Het betreft hier zonder reserve het grootste genie uit de verder bovengemiddeld muzikale familie Strauss; Johann Jr.
Vader Johann Strauss Sr. was zelf ook niet bepaald een onbekende met stukken als de Radetzkymars en de Annen-Polka, en ook broers Eduard en Jozef componeerden er op los. Toch is Johann Jr. de bekendste uit het rijtje geworden met als Magnum Opus uiteraard het onsterfelijke en bovendien wonderschone An der schönen blauen Donau.

Jr. staat nog altijd bekend als Koning van de Wals. En terecht. De bekendste walsen zijn van zijn hand. Toch was hij van veel meer markten thuis. Zo schreef hij Opera’s, Operettes en zelfs een ballet.

De Egyptische Mars, oftewel de Ägyptischer Marsch, is een stuk dat hij schreef in 1869 ter ere van de opening van het Suez-kanaal te (ja echt waar) Egypte. Op 16 november 1869 werd het stuk voor het eerst gespeeld in Port Said bij de officiële openingsceremonie.

Leuk en aardig hoor ik u denken, maar wat doet het nummer in godsnaam in deze verder vrij zanggerelateerde battle? Welnu, het nummer is zo bijzonder omdat er een gezongen “lalalalalalalalalalaaaaaalalalalaaaaaa” middenstuk in voorkomt. En dat is toch wel vrij opmerkelijk te noemen voor een klassiek stuk. Daarnaast is het gewoon een spektakel vanaf minuut één waarin het orkest heel stilletjes en langzaam instrument voor instrument tot leven komt en toewerkt naar een verpletterende climax net na de eerste minuut. Daarna gaat het langzaam de kant van een polka op tot dus dat bijzondere middenstuk. Die zie je echt niet aankomen. De muziek pakt het daarna weer voorzichtig en uiterst delicaat op en leidt vervolgens als een kanonslag de laatste kleine twee minuten in. Toch zakt halverwege het laatste deel de muziek weer helemaal terug en vervolgd haast fluisterzacht haar weg. Tot het uiteindelijke minimalistische einde waarin alle instrumenten één voor één wegsterven, net zoals ze begonnen zijn. Kippenvel to the max.

In 2014 werd het stuk als een enorme verassing ineens gespeeld tijdens het legendarische Nieuwjaarsconcert te Wenen. Ik vond Daniel Barenboim al een weergaloze muzikant en dirigent, maar na dit specifieke nieuwsconcert – waar hij ook nog eens de Ägyptischer Marsch speelde – kon hij helemaal niet meer stuk. Het was veruit het beste Nieuwjaarsconcert van toch zeker de afgelopen 10 jaar schat ik in. Fabuleus.

Binnen de klassieke ‘scene’ is Strauss altijd een beetje geweest zoals Nederlandstalige muziek. De zogenaamde kenners blijven er ver van weg. Onzin natuurlijk, want Strauss is geweldig. Zoals gezegd is het licht kitscherige bombast die altijd gelijk de toon zet. En daar is niets mis mee. Ik hou er van.

Geef het gewoon eens een kans en laat dit geweldige stuk je meevoeren langs een breed spectrum aan emoties. Met een gouden strikje.

Keuze Tricky Dicky: The Rolling Stones – Doo Doo Doo Doo Doo Doo (1973)

Natte zoenen

The police in New York City
They chased a boy right through the park
And in a case of mistaken identity
They put a bullet through his heart
Heartbreakers, with your .44
I want to tear your world apart

A 10 year old girl on the street corner
Sticking needles in her arm
She died in the dirt of an alleyway
Her mother said she had no chance, no chance
Heartbreaker, heartbreaker
She stuck the pins right in her heart

Het lied kent twee fictieve verhalen en beiden relateren aan het leven in de ghetto’s van de VS. Echter, het is waarschijnlijk dat Mick Jagger een verwijzing maakte naar een moord op een 10-jarige jongen, die samen met zijn vader door politie in burger met getrokken pistolen werd aangehouden. Vader en zoon renden weg in de veronderstelling dat ze het slachtoffer zouden worden van een beroving. De agenten gingen er achteraan en de jongen werd in de rug en door het hart geschoten. De .44 is een verwijzing naar de film Dirty Harry.

Het lied is in de VS op single uitgebracht en schopte het tot de 15de plaats. Op Doo Doo Doo Doo Doo (Heartbreaker) voegden de Stones een blazersectie toe en natuurlijk speelde Billy Preston ook mee. Het is één van de drie ontzettend goede uptempo nummers op hun Goat’s Head Soup album, dat op Jamaica opgenomen werd mede doordat Keith Richards inmiddels een aantal landen niet meer inkwam vanwege zijn drugsmisbruik.

Jamaica was one of the few places that would let us all in! By that time about the only country that I was allowed to exist in was Switzerland, which was damn boring for me, at least for the first year, because I didn’t like to ski… Nine countries kicked me out, thank you very much, so it was a matter of how to keep this thing together…

De opname sessies leverden veel extra materiaal op, waaronder Tops en Waiting On A Friend die uiteindelijk op Tattoo You (1981) zouden terechtkomen. Met Goat’s Head Soup kregen de Rolling Stones een imago waarbij de excessen hun prestaties gingen overschaduwen, maar ongeacht….ik kan mij herinneren dat ik de elpee direct na de release kocht en dagen achtereen draaide. Het album heeft iets mysterieus en opzwepends en werd vaak op klassenfeestjes op het einde van de avond helemaal gedraaid. De langzame nummers waren heerlijke slijpers, en een uitnodiging voor natte zoentjes over en weer. Kalverliefden ontluikten… Om weken later meestal weer te eindigen.

Heartbreaker….

Keuze Harm Eurlings: David Bowie – Fashion (1980)

There’s a brand new talk, but it’s not very clear.

De laatste regels tekst van dit nummer gaan als volgt:

Beep beep
Beep beep
Oh bop

Do do do do do do do do
Fa fa fa fa fashion
Oh bop

Do do do do do do do do
Fa fa fa fa fashion
La la la la la la la la

Oh bop

Do do do do do do do do
Fa fa fa fa fashion
Oh bop

Do do do do do do do do
Fa fa fa fa fashion
La la la la la la la la

Daar heb ik weinig aan toe te voegen…

Keuze Roel Kramer: Eels – My Descent Into Madness (1998)

Er is niets aan de hand

Het leuke van het schrijven over muziek is dat het je dwingt om na te denken over dingen waar je anders niet bij stil zou staan. Zo ook nu.

Ik heb een vreemde voorkeur voor liedjes met ‘nanana’ of ‘lalala’. Mijn iTunes bibliotheek heeft een immer groeiende afspeellijst met deze liedjes, en ik vind ze bijna zonder uitzondering leuk, mooi, of op zijn minst charmant. Toch had ik nooit eerder stilgestaan bij het hoe en waarom van de ‘lalala’-coupletten of –refreintjes.

Ik weet dat er nummers zijn, waarbij ‘lalala’ in de studio simpelweg ontstaat vanwege een gebrek aan tekst. Er worden demo’s opgenomen, de zanger is nog bezig de teksten te schrijven en zingt alvast wat in en waar nog een couplet of een refrein geschreven moet worden, wordt de opnameband gevuld met ‘lalala’, ‘nanana’ of een variatie daarop. Toch denk ik dat er meer achter zit.

‘Lalala’ staat voor zorgeloosheid. Je hoeft alleen maar te denken aan het marslied van de Smurfen (laa laaa la lala la, laaaa lalala laaaa) te denken en je weet wat ik bedoel. ‘Lalala’ heeft daarmee de mogelijkheid een bepaalde lichtheid aan een liedje te geven. Neem nou één van de bekendste (en zeker niet ondergewaardeerde) lalala-liedjes ter wereld: Hey Jude. Naar verluidt schreef Paul McCartney dat nummer om John Lennon‘s zoon Julian een hart onder de riem te steken tijdens de scheiding van zijn ouders. “Natuurlijk’, lijkt McCartney te zingen, ‘je hebt verdriet. Maar onthoud: het wordt ook weer beter. Naaaah naaah-na NA-NA-NA-NAAAH!’

Of neem Crosby, Stills, Nash & Young‘s Our House. Het lied duurt net drie minuten. De eerste anderhalve minuut wordt gebruikt om het huiselijk geluk van Graham Nash en Joni Mitchell te beschrijven:

I light the fire
You place the flowers
In the vase that you bought today

Daarna wordt de zorgeloosheid van dit geluk benadrukt door een prachtig meerstemmig ‘lalala’ dat duurt tot vlak voor het einde van het liedje.

Zorgeloosheid kun je natuurlijk ook op sarcastische manier voorwenden. Een mooi voorbeeld daarvan is Revolution van R.E.M., een nummer dat nooit op een album verscheen maar tijdens de Monster-tour wel veelvuldig werd gespeeld. Your revolution is a silly idea, yeah, balkt Stipe over een glamrock-achtige riff. Lalalala revolution – the future never happened. De beloofde revolutie wordt met een argeloos ‘lalala’ gereduceerd tot de zoveelste belofte die niet wordt ingelost – het zal wel, lalala.

Het mooiste lalala-liedje is echter van Eels: My Descent Into Madness. Het gaat naar verluidt over Elizabeth, de zus van Mark Oliver Everett die zelfmoord pleegde en zo de belangrijkste inspiratiebron werd voor Electro-shock Blues, het tweede album van Eels. Het lied is geschreven vanuit het perspectief van Elizabeth, die in een kliniek is opgenomen. Het is een uitzichtloze situatie. Door de medicatie lijken alle dagen op elkaar. Ze focust zich op kleine dingen, zoals het gevoel van haar dwangbuis en het sluiten van een raam. Belangrijke gevoelens worden onderdrukt – lalala, er is niets aan de hand. Totdat ze na een tijdje weer buiten de kliniek komt te staan natuurlijk – lalala.

Keuze Tricky Dicky: Grace Potter & Nocturnals – Paris (2010)

Iets met ballen

Jongens, deze week is liedjes met La La La of Na Na Na (of zoiets) het thema!
Hoe kom je er op was mijn eerste gedachte, want in de regel zijn liedjes met zo’n fantasieloos refrein geen kwalitatieve hoogdravers. Maar dus wel heel vaak een dikke hit; gemakkelijk mee te brullen, zoals de meezinger Mexico van de Zangeres Zonder Naam of (het vreselijke) De Do Do Do De Da Da Da van de Police. Er moeten toch liedjes met ballen zijn, waar juist het gelalalalal een toevoeging is in plaats van het bewijs van gebrek aan inspiratie? Ik wilde iets schrijven met een wow-factor. Iets waarbij je Ooh La La zegt. Ergens achter in mijn hoofd brandde er een minuscuul klein herinneringslichtje. Even de videoafdeling van mijn PC openen, want ik wist dat de gegadigde in Live From Daryl’s House acte de présence gegeven had en haar vocalen mij niet onbewogen hadden gelaten. En ja hoor, wat een strot tijdens haar optreden daar. Schitterende balladen afgewisseld met stevig rockwerk. Soms denk je Bonnie Raitt of Janis Joplin te horen. Luister en kijk hier maar naar de uitzending.

Eén van de hoogtepunten is Paris; een uptempo lied met ritmewisselingen. I’m not going to try to tell a story, and I’m not going to try to communicate an emotion. I’m just going to say, basically, ‘I want to have sex right now’, vertelde Grace Potter in een interview. Kijk, dat zijn teksten waar ik van houd; recht voor de raap met de vrouw volledig in controle. En om maar even heel macho te klinken zou ik met deze uitnodiging wel raad weten, want ze ziet er bijzonder appetijtelijk uit. Ooh La La.

Keuze Henk Tijdink: Gavin DeGraw – Soldiers (2011)

Na na, na na na na na….

Gavin DeGraw is voor mij een beetje de Michael Bublé-van-de-iets- stevigere-muziek.  Beide artiesten kan ik best waarderen, maar het kwartje is voor beide heren pas echt gevallen, nadat ik één of meerdere keren bij een talentenjacht een dappere poging heb gezien een nummer van hen te zingen. Het zal zeker met mijn gebrek aan inschatting van verbale muzikale kwaliteit te maken hebben, maar soms helpt het om het verschil tussen de meester en de leerling te horen om (eindelijk) tot het juiste inzicht te komen over muzikale kwaliteiten.

Natuurlijk zijn er artiesten die verbaal nooit geëvenaard kunnen worden. Je moet er van houden, maar Whitney Houston, Donna Summer en Michael Jackson staan, of beter gezegd, stonden eenzaam bovenaan.

Maar goed, bovengenoemde artiesten zijn niet ondergewaardeerd en het la-la-la-gehalte is laag. Dus daarom de keuze voor Soldier van Gavin DeGraw. Dit nummer is voor mij, by far, het beste nummer van hem. Muzikaal zit het goed in elkaar, de boodschap is mooi en zijn (onderschatte) verbale kwaliteiten kan hij er in kwijt.

Naah naaah,  na na na na na
Naah naaah,  na na na na na
Naah naaah,  na na na na na
Naah naaah,  na na na na na

De enige vraag waar ik nog wel mee zit. Zijn de na-na-na’s een bewuste keus geweest of wordt het nummer ooit nog netjes afgewerkt?

Na na naa naa naaa naaa naaaa
Na na na na naaa naaaaa naaaaaaaaaa

Keuze Freek Janssen: Stevie Wonder – Another Star (live met Daft Punk, Pharrell Williams en Nile Rodgers, 2014)

Of de heren van Daft Punk ook stonden te grinniken, dat zullen we helaas nooit weten

Net als Roel Kramer heb ik ook een eervolle vermelding voor R.E.M. Van alle liedjes die alleen maar uit geneurie bestaan, vind ik Endgame van het album Out Of Time waarschijnlijk het allerbeste.

Mijn keuze valt toch op Stevie Wonder. Songs In The Key Of Life staat vol met liedjes die de zes minuten overstijgen, en het op één na langste is het prachtige Another Star. De nanananaaaa nanananaaaa wordt ontelbaar vaak herhaald, maar verveeld geen moment. Waarom? Misschien vanwege het funky drummetje of de kleine variaties, wie zal het zeggen…

De versie die ik vandaag wil inbrengen is onderdeel van een medley die Wonder zong tijdens de Grammy Awards van 2014. Stel je voor: Stevie Wonder op een podium met Pharrell Williams, Nile Rodgers én Daft Punk. De gelegenheidsband begint (natuurlijk) met Get Lucky, switcht dan naar Freak Out (Chic), Around The World en Harder, Better, Faster Stronger van Daft Punk. Het feestje eindigt met de nanananaaa-uithalen van Stevie Wonder.

Nu ben ik geen grote fan van awards-shows of de optredens die daar vaak worden gegeven. Het is allemaal iets te plichtmatig. Maar dat zulke legendes met elkaar op het podium staan en er ook nog eens zó zichtbaar van genieten, dat vind ik weergaloos. De uitvoering is verre van perfect (iedereen laat regelmatig steken vallen), maar de grijns op de gezichten van Pharrell, drummer Omar Hakim, Nile en Stevie Wonder zijn priceless. 

Of de heren van Daft Punk ook stonden te grinniken, dat zullen we helaas nooit weten – zelfs niet of ze het überhaupt zelf waren.

N.B. Helaas is de opanem van Youtube verwijderd. Ter vervanging een mix van Get Lucky en Another Star.

[polldaddy poll=9335519]