Elke keer wanneer ik dit lied hoor word ik vrolijk. En met mij mijn vrouw, want ze zingt het woordelijk mee. Een liedje uit onze jeugd. En toen wij de beheersing van het Frans wilden verbeteren, kwam dit liedje heel vaak voorbij als onderdeel van de les. Meezingen voor de intonatie. Goede en leuke herinneringen aan een week in de Dordogne, volledig ondergedompeld in de Franse taal en cultuur.
Maar eigenlijk is het helemaal niet zo’n vrolijk liedje. Natuurlijk, de vogels fladderen. Vrijheid en blijheid, frisse lucht en schoon water, maar deze vreemde vogel symboliseert alles wat er eigenlijk mis is met de beschaving. Feitelijk is Fais Comme L’Oiseau van Michel Fugain dus een aanklacht: angst voor de winter (honger), lawaai, milieuverontreiniging, oorlog. En wanneer we eens nader naar het vogeltje kijken, moeten we helaas ook constateren dat ze in Frankrijk (ondanks internationale afspraken) het niet zo nauw nemen met het verbod op vogelvangst. Neem bijvoorbeeld de arme ortolaan; tussen 1997 en 2007 werden 30.000 vogels gevangen. Sindsdien is er in Frankrijk een officieel vangstverbod, maar het kleine vogeltje is nog steeds de klos. Waarom? Een culinaire reden! Want na het vangen worden het minivogeltje blind gemaakt met een pincet en in een klein hokje gestopt om zich vol te vreten. Nadat het twee tot vier keer het normale gewicht heeft gekregen, wordt het levend in een vat Armagnac verdronken. Vervolgens wordt het gebraden en steek je het met de kop net buiten in de mond en dan bijt je het door. En dat alles met een servet over je hoofd. Het was het laatste maal van oud-president Mitterrand.
Terug naar die andere eend in de bijt. Fugain is opgegroeid op het platteland en had een heel gelukkige jeugd met veel familie en vrienden. Een soort zoete inval. In 1967 schreef hij Je N’Aurai Pas Le Temps, dat in de Engelse uitvoering van John Rowles als If I Only Had Time een Europese hit werd. Une Belle Histoire uit 1972 bleek de definitieve doorbraak en dit staat op dezelfde elpee als Fais Comme L’Oiseau. Samen gezongen met zijn Big Bazar: een grote hoeveelheid musici, zangers en dansers.
Hij behoorde tot een nieuwe generatie van sociaal en politiek geëngageerde Franse chansonniers en vertaalde de idealen van de Franse jeugd in hoopvolle liedjes, die uitzicht boden op betere tijden. In deze Bazar ontmoette hij Stéphanie en samen krijgen ze drie kinderen. De jongste, Laurette, overlijdt in 2002 aan leukemie en het verlies zal een zware impact hebben op zijn huwelijk. Beiden vielen in een zwart gat en Fugain werd depressief; uiteindelijk zouden ze scheiden.
On s’est aimé très fort. Entre nous, il y avait de l’amour, de la passion, de la tendresse… Et les enfants. Quand ça n’allait pas, on tenait bon, pour nos mômes. Mais on n’était pas amis. Sinon on le serait encore. Ruwe vertaling: Tussen ons was er liefde, passie, tederheid … en de kinderen. We waren steevast aanwezig voor hen, maar we waren geen vrienden (meer); anders hadden we het wel gered.
Jaren na de dood van zijn dochter ontmoette hij zijn huidige partner (Sanda), maar zijn kinderen waren het hier niet mee eens. Drie jaar lang was er geen contact, totdat bij Sanda nierkanker geconstateerd werd. De ziekte werd overwonnen en tegenwoordig wonen ze op Corsica en probeert Fugain van de dagelijkse dingen te genieten.
Een verhaal over liefde en leed, dat ironisch het onderwerp is in Você Abusou (1971); gecomponeerd en gezongen door Antônio Carlos en Jocáfi en de originele uitvoering van Fais Comme L’Oiseau is. Het werd bekend in de uitvoering van Maria Creuza (1971), die overigens later mevrouw Antônio Carlos zou worden. Het lied is ook tegenwoordig nog mateloos populair in Brazilië.
https://www.youtube.com/watch?v=_LoLTtBDPIk
