De Duitsers hebben vele uitvindingen gedaan, van aspirine tot radiogolven en van het koffiefilter tot de tuinkabouter. Rock ’n Roll hebben ze weliswaar niet uitgevonden, maar inventief als ze waren kwamen de Duitsers via Karlheinz Stockhausen met de elektronische muziek. Als één band op diens pad is doorgegaan is dat Tangerine Dream, zo’n beetje de godfathers van het genre en niet, met alle respect, het veel geroemde, maar poppier en dus toegankelijker Kraftwerk.
Mijn kennismaking met de band was Mysterious Semblance at the Strand of Nightmares, regelmatig gedraaid door Lex Harding in de Adje Bouman Top 10 op Radio Veronica. We schrijven 1974. Het nummer staat op Phaedra, ook bekend van de Virgin-reclame met de gesmolten LP. Mijn eersteling was het livealbum Ricochet. Eén van hun sterkste. Kort daarna zag ik ze zelf live in de nieuwe RAI in Amsterdam, naar ik meen februari ’76. Geweldig, een podium vol synthesizers, sequencers en natuurlijk de gitaar van Edgar Froese. Samen met Peter Baumann en Chris Franke speelde hij drie nummers; twee keer 45 minuten en een toegift van een klein kwartier. Onderuit in de stoel en de muziek als een repeterende warme deken, golvend vanaf het podium over de rijen voor je naar je toe en over je heen, volledig omcirkeld door tintelende, transcendentale algoritmen. Wow… één grote luister-trip.
In zijn Berlijnse periode verbleef David Bowie in het huis van Edgar Froese. Het is bij mijn weten nooit met zoveel woorden gezegd, maar zonder Edgar had het album Low vermoedelijk heel anders geklonken. Luister eens naar Weeping Wall van Bowie uit ’77 en dan naar Stratosfear van het gelijknamige album van Tangerine Dream uit ’76, alweer hun achtste. En dat in een rij van over de honderd, waaronder ook verschillende soundtracks, bewerkingen en liveopnamen. De band klinkt hier wat lichtvoetiger dan op de zeven voorgangers en iets meer kop en staart aan de nummers. Je zou bijna kunnen spreken van een liedje, al duurt het daarvoor te lang. Tja, een liedje – aan zang hebben ze nooit gedaan, op soms wat elektronisch gefluister na. Toch, schromelijk ondergewaardeerd. Dat helaas wel.
Op Youtube vind je meerdere versies van Stratosfear. Dat ook Tangerine Dream evolueerde, al is dat op een minder pregnante wijze dan Bowie, zie je in de stevig rockende uitvoering – met een inmiddels uitgebreidere bezetting – tijdens de Electric Mandarine Tour in 2012. De lasershow aan het begin van de video komt aardig in de buurt van mijn beleving van de tintelende, transcendentale algoritmen uit ’76…
https://www.youtube.com/watch?v=_fUdWBZoXgE
