De Alcohol-battle

Eigenlijk niet tot onze verbazing was het animo voor deze battle groot. Hebben we hier een drankprobleem of zijn we gewoon gezelligheidsdrinkers? Alcohol maakt meer kapot dan je lief is, en heel cynisch hoor je soms dat liefde meer kapot dan drank goed kan maken.

Maar laten we wel wezen… er zijn momenten dat een medicinaal glaasje de feestvreugde verhoogt. De (pijn)grens zal voor iedereen anders liggen. Hoe dan ook, de remmingen worden verlaagd en voor je het weet sta je ontdaan van de meeste kledij karaoke te brullen.

We hebben een paar muzikale voorbeelden van drankgebruik en -misbruik gevonden.

Keuze Henk Tijdink: The Kinks – Alcohol (1971)

Experimenteel alcoholgebruik

The Kinks is een ondergewaardeerde ondergewaardeerde band. Ja, het staat er echt. Sinds de ‘jaren zestig – zeventig’ moet je kiezen tussen The Beatles of The Stones. Maar waarom The Kinks niet? En in de vijf jaar dat Ondergewaardeerde Liedjes bestaat is er nog nooit een stukje geschreven over The Kinks. Nog nooit. En dus is het hoog tijd om daar verandering in te brengen.

Bands als Oasis en Blur zijn hoorbaar geïnspireerd door het geluid en de melodieën van The Kinks en ze hebben ook in Noord-Nederland behoorlijk wat invloed op de muzikale opvoeding van menig inwoner.

Dit is het verhaal van een student, het was een hele knappe vent
en hij studeerde dag en nacht voor zijn tentamens.
Maar zijn visie werd gewijzigd,
en vanaf die dag hield hij zich bezig met het bestuderen van de dames.

Iedereen die in Groningen geboren is, iedereen die er heeft gestudeerd en iedereen die in Noord-Drenthe stond toen er een briesje uit het noorden stond, kent deze zinnen. Het zijn de openingswoorden van het meesterwerk Alcohol van Rooie Rinus & Pé Daalemmer. In de dialect-battle van 2 jaar geleden is een terecht eerbetoon gebracht aan dit cult-duo, want buiten de provinciegrenzen zijn ze bij het grote publiek wel degelijk onbekend.

Het origineel van het nummer Alcohol is dus van The Kinks. En het is een behoorlijk atypisch nummer van The Kinks. Ray Davies staat toch vooral bekend om zijn melodieuze (Dedicated Follower of Fashion, Waterloo Sunset), maar soms ook hoekige lijnen (Lola, You Really Got me) in zijn composities. Dit nummer is veel experimenteler. Je houdt er van. Of niet. Het is net alcohol.

Keuze Eric van den Bosch: Pat Travers – Snortin’ Whiskey, Drinkin’ Cocaine (1980)

In het verkeerde keelgat

‘Snortin’ Whiskey, Drinkin’ Cocaine’ is naar men zegt het resultaat van een Spinal Tap-momentje. Bijna op het hoogtepunt van zijn roem – het hoogtepunt kwam met het album waarop dit nummer stond – vroeg Pat Travers zijn gitarist Pat Thrall waarom hij te laat was voor een studiosessie. Thrall antwoordde dat het de voorgaande avond wat laat was geworden met het whiskeysnuiven en cocaïne drinken en die contaminatie leverde prompt inspiratie op voor een van Travers’ successen.

Of de tekst positief of negatief is over drank- en drugsgebruik, daar zijn de geleerden het nog niet over eens. De albumtitel Crash And Burn was in elk geval profetisch. Travers had al niet zo’n beste reputatie door zijn excessieve middelengebruik en dat begon zijn tol te eisen. Zijn bandleden stapten op, in 1986 raakte hij zijn platendeal kwijt en Travers moest bijna van voren af aan beginnen, iets wat hem pas in de loop van de jaren negentig enigszins lukte.

Thrall bracht na de Pat Travers Band een album uit met Deep Purple’s Glenn Hughes, dat goede kritieken scoorde, maar belabberde verkoopcijfers. Hij heeft nog met grote namen als Meat Loaf en Jack Bruce gespeeld, maar is heden ten dage vooral bekend als producer en engineer. In die laatste hoedanigheid werkt hij tegenwoordig voornamelijk met popartiesten. Zo heeft hij Beyonce, Jay-Z, Kanye West, Demi Lovato en Justin Bieber op zijn cv staan.

De andere twee in de bekendste bezetting van de Pat Travers Band waren drummer Tommy Aldridge, die inmiddels bij zo’n beetje elke classic rock-band van formaat op de drumkruk heeft gezeten, en bassist Peter  ‘Mars’ Cowling, die Pat Travers in de lastigste jaren weer terzijde stond. In 1993 zag Travers af van zijn verdere diensten en trok Cowling zich terug uit de muziek.

‘Snortin’ Whiskey, Drinkin’ Cocaine’ was de perfecte illustratie van de jaren tachtig in de rockmuziek. Het kon allemaal niet op en hoe ongeremder hoe beter, leek het. Maar tegen de tijd dat ze zelf doorhadden dat de kwaliteit in toenemende mate achterbleef bij de productie was al menige carrière op een dood spoor beland. De grunge hoefde alleen maar het laatste zetje te geven.

Keuze Marèse Peters: Pé Daalemmer & Rooie Rinus – Alcohol (1984)

Hee stomme appelflap, ga toch over op appelsap!

Wie Rooie Rinus en Pé Daalemmer zijn en wat voor geweldige muziek ze maken, heb ik eerder uitvoerig beschreven in de dialect-battle. Onze Koning is dat inmiddels ook ter ore gekomen, want afgelopen week kregen ze een lintje vanwege hun bijdrage aan de Groningse taal. Hoe verdiend!

Eén van hun iconische nummers is Alcohol, waarvan elke rechtgeaarde Pé en Rinus-fan de weergaloze tekst foutloos kan meebrullen. Het nummer gaat over de teloorgang van Rooie Rinus, die ten prooi valt aan die ellendige alcohol.

‘Tracht dit spul toch uit uw leven te verdrijven’, wrijft dit liedje ons in.

Het leven is toch best wat waard en het is mooi op deze aard,
dus wat zou je tijd verspillen aan de bar?

Je kunt toch ook best genieten van een kopje thee.

Een dikke plak Groninger koek
of een te gekke disco-broek
en uiteraard die verse pinda’s van de Spar!

Keuze Tricky Dicky: Warren Zevon – Detox Mansion (1987)

Klootzak

Kennelijk zijn de Islamieten niets menselijks vreemd, want uit een onderzoek uit 2013 blijkt dat de drankverslaving in Iran schrikbarend toeneemt ondanks dat alcohol verboden is. Gelukkig zijn de openbare zweepslagen verleden tijd; tegenwoordig wordt de schuldige getrakteerd op een boete. De reden voor dit misbruik heeft te maken met de enorme economische druk, inflatie en sociale problemen. Mensen vluchten – net zoals in het Westen – in alcohol om de pijn te verlichten.

Er waren tijden dat ook ik er niet in spuugde. Niet om de pijn te verlichten, maar in naam van de gezelligheid. En hoewel deze verhalen nog altijd voor komische intermezzo’s zorgen ben ik blij dat ik deze wilde jaren achter mij heb gelaten. Ik zal de lezer er één niet onthouden (als boetedoening), want de weg naar verlichting is tenslotte acceptatie en kunnen lachen (of minimaal glimjuichen) over je eigen tekortkomingen.

Het was tijdens het WK-voetbal in 1998. Eén van mijn maten was aanwezig en tijdens de wedstrijd namen we een paar pintjes. In die tijd had een bekend biermerk ‘Het Kanon’ op de markt gebracht. Nu had ik wel verhalen gehoord over het effect van dit goudgele drankje (waaronder spontaan van de barstoel vallen), maar ik verwees dit naar het  broodje aap-archief. De spanning in de wedstrijd maakte het dat ik – in de eerste helft – te achteloos een tweede en derde kanonnetje tot mij nam. In de rust besloten we de lokale Thai te bezoeken om een afhaalmaaltje te scoren. Onderweg hebben we met z’n tweeën nog even een fout geparkeerde auto de stoep opgetild. Ik ben er niet trots op, en – behalve (in naam van het algemeen nut) één andere keer in Lissabon toen een geparkeerde auto de tramlijn verstopte – heb mij nooit meer schuldig gemaakt aan deze wanpraktijken. Bij terugkeer vertelde ik de aanwezigen dat ik even naar boven ging; moe maar voldaan zullen we maar zeggen. Ik ging even op bed liggen; het kanon ging af en bij mij ging het licht uit. 16 uur later werd ik wakker met een kater, die op een poezenshow niet zou misstaan.

Maar ik was een amateurtje vergeleken met Warren Zevon. Hoogstens een goedwillende dilettant.

Zevon’s album Excitable Boy werd door Rolling Stone één van de belangrijkste releases uit de ‘jaren zeventig’ genoemd en stelde hem op dezelfde hoogte als Neil Young, Jackson Browne en Bruce Springsteen. Vol van prachtige nummers zoals Roland The Headless Thompson Gunner, het titelnummer en Werewolves Of London (de basis van Kid Rock’s All Summer Long). Zijn daaropvolgende album was een commercieel succes, maar artistiek minder. The Envoy (’82) was precies het tegenovergestelde en werd matig ontvangen. De platenmaatschappij besloot daarop zijn contract te beëindigen, hetgeen hij via de roddelpagina van Rolling Stone mocht vernemen.

Zevon had heel veel charisma, maar tegelijkertijd kon hij een enorme klootzak zijn. En wanneer alcohol in de mix(er) kwam was hij instabiel, gewelddadig, emotioneel afwezig en volkomen onmogelijk. Wellicht waren dit additionele redenen voor de platenmaatschappij. Hij greep na dit bericht in alle hevigheid naar de fles (en drugs), maar in 1984 liet hij zich vrijwillig opnemen. Pas in augustus 1987 was hij weer in de opnamestudio te vinden voor Sentimental Hygiene met enige assistentie van R.E.M. Op zijn eigen humoristische wijze schreef hij over zijn tijd in de kliniek met liedjes als Trouble Waiting To Happen, Leave My Monkey Alone en Detox Mansion.

What goes on in Detox Mansion
Outside the rubber room
We get therapy and lectures
We play golf in the afternoon

Keuze Edgar Kruize: Nine Inch Nails – The Perfect Drug (1997)

Als een bot mes schrapend langs de ziel

Nine Inch Nails-boegbeeld Trent Reznor heeft ooit gesteld dat The Perfect Drug zijn minst favoriete Nine Inch Nails-nummer is. Met zo’n uitspraak duwt hij het nummer direct de categorie ‘ondergewaardeerd’ in, want Reznor doet het liedje daarmee danig tekort.

Wellicht steekt het de altijd conceptmatig denkende Reznor, dat dit nummer een beetje los in de catalogus hangt. Het is een track die op geen enkel album te vinden is en specifiek voor de soundtrack van David Lynch’s film Lost Highway is geschreven. Anderzijds is het wellicht te persoonlijk voor Reznor, daar het is voortgekomen uit de periode in zijn leven die hij zelf als zijn meest duistere beschouwt en waarbinnen allerhande verslavingen, depressies en angsten hand in hand gingen. De track is daar een onmiskenbare weerslag van. Zelf vind ik het één van de Nine Inch Nails-tracks waar ik steeds weer op terug grijp. Ik vind de onheilspellende en als een bot mes langs de ziel schrapende coupletten in contrast met de bombastisch refreinen fantastisch goed gelukt. Onderwijl werkt het elektronische bedje vol bliepjes en piepjes waar de track bovenop ligt op de juiste manier op de zenuwen.

Er is echter meer. Ik ben normaliter niet iemand die heel veel met videoclips heeft. Ik neem de muziek graag ‘kaal’ tot mij, de beelden komen dan vanzelf wel in mijn hoofd. Zo niet bij The Perfect Drug. Regisseur Mark Romanek brengt op wonderschone manier het verhaal van een man die zijn kind verliest, en vervolgens letterlijk en figuurlijk in zijn verdriet verdrinkt machtig in beeld. De door Reznor gespeelde hoofdpersoon grijpt naar absint om aan de ellende te ontsnappen (de alcoholische ‘perfecte drug’ uit de titel), maar dat helpt niet bepaald. Op de instrumentale brug naar het einde toe wordt de hallucinerende werking van absint op bombastische wijze in beeld gebracht, de groene nachtmerrie is het hoogtepunt van een toch al overdonderende clip. De tamelijk pompeuze (zo extravagant maakten ze video’s allen nog maar in de 90’s) kortfilm is visueel naar verluidt geïnspireerd door The Gashlycrumb Tinies, het heerlijk macabere alfabetische boekje van Edward Gorey over kindjes, die op onfortuinlijke manier aan hun eind komen. Zelf zie ik dat er niet direct in (het boekje is volledig zwart-wit), maar thematisch past het wel fraai. Beeld en geluid zijn voor mij in het geval The Perfect Drug dan ook een perfect gesamtkunstwerk.

Keuze Harm Eurlings: Spinvis – Koning Alcohol (2011)

Hij maakt beloftes waar, en mijn ogen oud

Zomaar wat citaten van het album Tot Ziens, Justine Keller van Spinvis

Begin de Dag met Tequila,
dan is het randje er een beetje af,
en doet het niet meteen zo’n zeer.

Reis ver, drink wijn, denk na.

We luisteren naar Adamo,
en praten over alcohol.

Ik drink niet meer
‘t is geen medicijn voor mij.
Maar donderdagnacht ging het wel even mis.
Het werd alweer licht in de straat
En ik dronk heel de tijd.
Je had er bij moeten zijn.

Als ik nog meer inschenk.
Als ik niet meer aan je denk.

Drink op de vrienden die langzaam verdwaalden.

En dan zijn er her en der nog terloopse zinnetjes zoals deze: De band is wel en goed en het bier is wel koud. Ze betalen hun bier. Drinken aan zee. Ik krijg een biertje van Luuk. De laatste champagne van het jaar.

Alcohol is een terugkerend thema in de muziek van Erik de Jong, zoveel is zeker. Op het album waarmee hij doorbrak stond al een nummer met als titel Limonadeglazen Wodka, dat over een vriend gaat, die zich letterlijk dood heeft gedronken. Het is dus niet verrassend dat Spinvis ook een nummer zou schrijven met Alcohol als hoofdonderwerp: Koning Alcohol. Het is een prachtig nauwkeurige beschrijving van de rol die alcohol in iemands leven kan hebben. In de video wordt een en ander vrij letterlijk in beeld gebracht, wat tegen de verwachting in een prima aanvulling is op de tekst van het lied.

Koning Alcohol, hij is er altijd. Maar hoe het nou gaat?

Keuze Martijn Janssen: Kendrick Lamar – Swimming Pools (Drank) (2012)

Leren zwemmen

Bier geeft plezier, wijn is fijn. Maar de echte klapper maak je met sterke drank. Iets dat ook Kendrick Lamar ondervond.
Lamar is een van de recente talenten van de hiphop en al veelvuldig geprezen vanwege zijn spitsvondige raps en volwassen teksten. Hij komt zo over als iemand die zich niet snel gek laat maken door de hele muziekindustrie. Maar Swimming Pools (Drank) laat horen dat Kendrick’s leven tot dan toe verre van ideaal was. Familieleden zwaar aan de alcohol en ook Kendrick zelf liet zich er dus door inpakken. Hij zag zelfs zoveel sterke drank om zich heen dat met gemak een zwembad gevuld kon worden.

Some people like the way it feels,
Some people wanna kill their sorrows
Some people wanna fit in with the popular,
That was my problem

De sfeer van het nummer is claustrofobisch. Dit is niet de gezellige uitbundige kant van de alcohol, maar wanneer de vele wodka’s al hebben toegeslagen en alles naar je toe begint te komen. Tijdens het tweede couplet komt ook Kendrick’s geweten naar voren, om hem te proberen naar het nuchtere pad te leiden. Gelukkig vond Kendrick zo ruimte om zijn doorbraaksingle te schrijven en op te nemen. En om zo te leren zwemmen, zelfs in een zwembad vol met drank.

[polldaddy poll=9404692]