Hits, maar toch snobwaardig: the battle

We voeren de naam’Ondergewaardeerde Liedjes’ al een jaar of vier; tijd voor een interessante en boeiende interpretatie van de definitie van ondergewaardeerde liedjes. Het was ons natuurlijk altijd te doen om nummers die het verdienen uit de schaduw getrokken te worden om bij een zo breed mogelijk publiek onder de aandacht gebracht te worden.

Vandaag willen we het eens hebben over liedjes, die – diep in ons hart – eigenlijk in de Snob 2000 zouden moeten staan, maar stuk voor stuk (wereldwijde) hits zijn geweest. Liedjes die artiesten een ‘aardig’ zakcentje hebben opgeleverd, mensen hebben gevormd… en uiteindelijk bij menigeen behoorlijk de strot uitkomen.

Waarom? Omdat het nu eenmaal ook kan gebeuren dat het zicht op de kwaliteit volledig vertroebeld raakt door de megalomane over-exposure van zo’n hit. Je hoort het simpelweg niet meer. En dat is nou zonde, want er zijn veel nummers die briljant zijn, maar door de jarenlange terreur van de ‘airplay’ niet meer op waarde worden geschat.

Ondergewaardeerde hits, dus!

Keuze Danny den Boef: Queen – Bohemian Rapsody  (1975)

Na verloop van tijd wordt zelfs het meest briljante nummer niets meer dan muzikaal behang

Er is bijna geen groter uitgekauwd nummer te verzinnen. Samen met Hotel California en Stairway to Heaven toch wel de grootste cliché-songs die je maar kunt verzinnen. Niet voor niets ook al jaren op 1, 2 en 3 (in willekeurige volgorde) in de Top 2000.
Of je nu door de supermarkt loopt, de radio op een willekeurig station hebt staat, je staat te tanken of noem het maar op, waar ook ter wereld, je komt ze overal met vaste regelmaat tegen. Ook durf ik te stellen dat de min of meer ontwikkelde mens toch tenminste twee van de drie grotendeels mee kan zingen, dan wel neuriën. Het kan niet anders.

Bohemian Rhapsody is één van die nummers waarvan je tijdens een eerste keer haast met een soort religieuze openbaring te maken krijgt. Zoiets komt natuurlijk binnen, zelfs al op jonge leeftijd. En toch, na verloop van tijd, krijgt de muzikale slijtage grip op zelfs het meest briljante nummer. Zo gaat dat nou eenmaal. Het begint dan langzaam een soort muzikaal behang te worden. Je merkt het niet meer. Het verdwijnt naar de achtergrond van je bewustwording. ‘Doodgedraaid’ is daar een mooie term voor.

Het grootste gevaar van dit alles is toch wel dat het briljante van een bepaald nummer hierdoor volkomen oplost in een dikke ondefinieerbare sluier van onderbewustzijn. En dat is best wel zonde. Nummers worden niet voor niets hits, nietwaar? Al moet ik natuurlijk wel gelijk stellen dat een hit absoluut niet synoniem is voor een briljant nummer. Verre van zelfs. Maar goed, dat is een hele andere discussie. Jullie snappen vast wel wat ik bedoel.

Maar waarom dan Bohemian Rhapsody? Simpel. Het nummer is briljant. Simpelweg Briljant. Met hoofdletter inderdaad. De opbouw, de wisselingen, het opdelen in verschillende delen, muzikaal, technisch en laten we ook zeker de vocalen niet vergeten. Briljant. Er bestaat ergens op YouTube een a-capella versie waarin je niets anders hoort dan alleen de vocalen van Mercury. Ga dat horen. Kippenvel rees zelden zo hoog.

De compositie is zo hoogwaardig, dat je het zelfs kan meten met de grootste klassieke stukken van weleer. Dat niveau heeft het nummer in zich. Luister eens naar deze uitvoering, uitgevoerd door een 60 koppig symfonieorkest. Natuurlijk is het een arrangement speciaal gemaakt voor een dergelijke samenstelling, maar dat veranderd er eigenlijk weinig aan. Het tempo, de opbouw, etc, blijft onmiskenbaar Queen. Wat waanzinnig gaaf. Ik moet wel zeggen dat ik klassiek gezien altijd wel enorm van veel bombast hou, dus dit ligt mij ook perfect.

Laten we nu gewoon met z’n allen één ding afspreken. Laten we de volgende keer als we Bohemian voorbij horen komen, gewoon weer eens luisteren naar het nummer. Luister, alsof het weer die eerste keer is. En geniet van hoe mooi en van een zeldzaam hoog niveau muziek eigenlijk kan zijn.

Keuze Tricky Dicky: Chas & Dave – Ain’t No Pleasing You (1982)

Rockney geezers

Wat is rockney? Een samenvoeging van rock en cockney; het laatste is weer een mengelmoesje van barliedjes, boogie-woogie en rock & roll. De uitvinders zijn Chas (Hodges) & Dave (Peacock), die in Engeland met enige regelmaat hits scoorden met vreemde titels als Gertcha (bierlied), Rabbit (over een vrouw die kan stoppen met praten), Margate (dagje strand) en Snooker Loopy (yep…biljarten). Tussendoor hadden ze ook nog twee keer een hit met de voetballers van Tottenham Hotspurs; moet ik nog zeggen welk team ze steunen? De muziek is aanstekelijk en nodigt uit om mee te brullen (mits je het Cockney-dialect uit je strot kan krijgen). Zelfs heden ten dage zijn hun concerten uitverkocht (het publiek is 90 procent mannen), die compleet uit hun dak gaan, helemaal in de stijl van een avondje in de kroeg.

Hoe komt het dat ze al meer dan vijftig jaar optreden en succes hebben? Ze waren en zijn niet ‘cool’; verre van dat zelfs, maar deze gozers zijn helemaal zichzelf. Plezier is hun grootste drijfveer. In 1983 hadden ze zelfs een show bij ITV opgenomen in een kroeg waar onder andere Eric Burdon, Mike Berry en Eric Clapton voorbij kwamen. Ook de Libertines, Hugh Laurie en Robbie Williams zijn fan van hun liedjes. Wellicht omdat ze tijdloos zijn?

Chas startte in een instrumentaal bandje genaamd de Outlaws met gitarist Ritchie Blackmore en hadden in 1961 een tweetal bescheiden hitjes. Ze toerden door het land met als ‘supporting act’ een bandje uit Liverpool, die in de daaropvolgende jaren enige bekendheid zou krijgen. De Outlaws zijn ook als begeleidingsband op tournee geweest van Eric Clapton en Jerry Lee Lewis.
Dave was een studio muzikant tot de heren in 1975 samen gingen.

In 1979 stonden de heren voor 200.000 mensen op Knebworth samen met Led Zeppelin, de New Barbarians (Ron Wood, Keith Richards & Ian McLagen), Todd Rundgren, Southside Johnny & Ashbury Jukes, Marshall Tucker Band en Fairport Convention. In de jaren tachtig en negentig gaven heel veel concerten in de U.K., Australië en de V.S. en werden ze gesampled door Eminem en de Wu-Tang Clan. In 2007 stonden ze (voor de tweede keer) op het Glastonbury festival.

Hun grootste hit was Ain’t No Pleasing You. In Nederland een schamele ‘vijftiende’ plek. In België was #9 het hoogst haalbare, maar in de U.K. en Ierland net niet de toppositie Een heerlijke opening van de drums gevolgd door het lekkere ritme van een vleugje rock & roll met strijkjes. In een heerlijk cockney-accent zingt Chas over een man die in zijn kuif geschoten is, omdat hij in de ogen van zijn vrouw niets goeds kan doen en besluit de kuierlatten te nemen. Probeer dat voetje maar eens stil te houden.

Gast… Ain’t no pleasing you… wanneer je dit niet leuk vindt!

Keuze Frans Kraaikamp: Talk Talk – Such A Shame (1984)

Hoe lang duurt het nog voor dit nummer vanuit de Top 2000 naar de Snob 2000 overspringt?

Hits en ondergewaardeerde muziek gaan meestal niet hand in hand. Over het algemeen is een hit eerder een liedje wat de massa op een bepaald moment leuk vindt. Helemaal niks mis mee! Maar zeg nou zelf: hoe vaak draai je thuis – uit je platenkast – een grote hit? Ik niet eigenlijk… Of misschien toch wel?

Kijkend door mijn platenkast stuitte ik op album: It’s My Life van Talk Talk. Een waanzinnige plaat, eigenlijk wel hun meest toegankelijke, met twee flinke hits erop: Such a Shame en It’s My Life. Beide liedjes zijn schitterende popliedjes, die ik graag mag luisteren. Voor de gelegenheid leg ik hem op mijn Thorens draaitafel en laat ik Such A Shame de kamer vullen.

Het nummer start met een prachtige percussie en wat sfeervolle synthesizer en piano melodieën. Allerlei – bijna angstaanjagende – sounds komen voorbij. De spanning wordt langzaam steeds verder opgebouwd. Dan zet Mark Hollis de zang in. Wat een enorm fascinerende stem heeft deze zanger toch! Het kan dus ook bij een hit! Dan gaat de beuk erin met een heerlijk uptempo stuk wat voortgestuwd wordt door een lekkere baslijn. Iedereen kan dit (al dan niet fonetisch) meezingen! Na twee minuten volgt een break in het nummer waarna het uptempo stuk terugkomt. Er is zelfs ruimte voor een bescheiden solo, die vrijwel ongemerkt wordt toegevoegd. Heel mooi subtiel wordt het nummer naar zo’n vijf minuten uitgedoofd. Echte klasse deze hit, al hou ik stiekem nog meer van de latere albums: Color of Spring en Spirit of Eden. Ik vraag me af hoelang het duurt voor dit nummer uit de Top 2000 valt en wellicht een mooie plekje in de Snob 2000 kan weten te bemachtigen… Daar hoort ie misschien wel meer thuis!

Keuze Martijn Vet: OutKast – Ms. Jackson (2000)

Dit wordt niks, dit wordt niks, dit wordt niks, dit wordt niks

Hitlijsten mogen nooit verdwijnen. Hoe volkomen onnozel ook, ze zijn altijd goed voor discussies en verontwaardiging (dat dát geen hit is geweest!!!). Maar wat het beste aan hitlijsten is: ze zijn onvoorspelbaar.

Verschillende universiteiten hebben al eens programma’s ontwikkeld die poogden te voorspellen welke nummers hoog zouden scoren in de hitlijsten.
Die programma’s kwamen een heel eind, maar hee, jij en ik kunnen ook met vier natte vingers in de lucht correct voorspellen dat het nieuwe werkje van Jan Smit wel weer op 1 binnen zal komen. Daar heb je geen neuromarketing of moeilijke algoritmes voor nodig.

Maar welke hitcomputer had het succes van Ms. Jackson kunnen voorzien? Ik zelf verslikte me in ieder geval ernstig in mijn koffie toen ik in de wekelijks top-40-lijst in de mail zag dat het nummer de lijst had gehaald. En niet zomaar. Op Nummer 3 Binnengekomen!!!

Nederland was toch al niet zó van de hiphop en dit was bepaald geen Holiday Rap.
Het was bovendien de opvolger van het allesbehalve hitparadevriendelijke Bombs Over Baghdad. Kortom, mijn overtuiging, om met een mama-appelsap uit een van hun latere hits te spreken: dit wordt niks, dit wordt niks.

Wel dus. Een vette nummer 1. Had ik al gezegd dat hitlijsten volkomen onnozel zijn?

Keuze Robin Wollenberg: The Last Shadow Puppets – My Mistakes Were Made For You (2008)

Mijn fout?

Het lijkt wel of ik het er om doe… Steeds weer kies ik net een andere invalshoek of net dat ene rare nummer voor de volgende battle. Zo ook deze keer met mijn keuze voor The Last Shadow Puppets – My Mistakes Were Made For You. In mijn beleving is dit namelijk een behoorlijk grote hit geweest. Of is het mijn voorkeur voor 3FM die me de das om doet? Vrij regelmatig draait Annemieke Schollaardt deze song op zaterdag- of zondagochtend. Maar niets blijkt minder waar, het nummer is nooit verder gekomen dan nummer twee in de tipparade. Lucky me, een heuse snob dus!! Al behaalde het album, The Age of The Understatement wel de eerste plaats in de Britse hitlijst, in Nederland kwam het album niet verder dan plek twaalf.

The Last Shadow Puppets is een bijproject van Alex Turner, zanger van de Artic Monkeys, en Miles Kane, zanger van de Rascals. Ze weten de sfeer van de oude Britse bandjes te grijpen en toch weer te vernieuwen. Ik ben een enorme fan van het nummer My Mistakes Were Made For You, het is een James Bond theme song, dat de film nooit haalde. Het werpt een mysterieus rookgordijn op, zoals alleen een Bond song dat kan. Het nummer gaat over een vrouw die in “zijn” leven kwam en hem totaal verwoest. Het is geïnspireerd op het nummer The Old Man`s Back Again van Scott Walker en lijkt ook invloeden te hebben van Noel Harrison‘s The Windmills of Your Mind. Deze oude liedjes zorgen waarschijnlijk ook voor de geweldige oude sfeer in het nummer van The Last Shadow Puppets.

Ik hou van dit nummer en Annemieke hoogst waarschijnlijk ook. Zij houdt het in leven door het regelmatig te draaien op 3FM. Eigenlijk verdient dit nummer het om een grote hit te zijn. Voor mij is het dat al, een hele grote hit die steevast in mijn top tien staat met mooiste popsongs.

Keuze Freek Janssen: Pink & Nate Ruess – Just Give Me A Reason (2012)

Perfecte pop

Vroeger was ik ‘alto’. Alto zijn betekende dat je niet van Top 40-muziek hield. Maar het kwam natuurlijk wel eens voor dat muziek dus eerst wél kon, en later niet meer, omdat het mainstream was geworden.

Toen werd ik 18 en kon ik de boel een beetje relativeren. Dat iets populair is, betekent nog niet dat het zuigt. Verdomd, ik ben vorige week zelfs naar Groots met een zachte G geweest… Kun je nagaan.

Maar nog altijd is er dat stemmetje in mijn hoofd: als miljoenen mensen het leuk vinden, dan moet het wel slecht zijn. Of moet ik het op zijn minst wantrouwen.

Just Give Me A Reason kán ik niet wantrouwen, ik moet aan mezelf (en de wereld) toegeven dat ik het maniakaal goed vind. Ook al was het een monsterhit in 2012, heb ik weinig tot niks met Pink en zo mogelijk nog minder met Fun! (de band van Nate).

Just Give Me A Reason heeft alles. Een héle vette productie, van Glee-achtige proporties. Pink en Nate die perfect bij elkaar passen en elkaar naar grote hoogte zingen. Dit is perfecte pop. Maar vooral het thema van het liedje vind ik geniaal: het gaat eens een keer niet over verliefd zijn, uit elkaar gaan, vreemd gaan of jaloezie, maar over moeten vechten voor je relatie. En dat het soms even kut gaat volgens de één, en dat de ander het eigenlijk allemaal wel vindt meevallen. We’re not broken, just bent.

Er gaat geen luisterbeurt voorbij zonder dat ik er kippenvel van krijg. Wat een juweeltje, die had ik graag in onze snob-armen willen sluiten…

Elke week komt Ondergewaardeerde Liedjes maar liefst twee keer op de radio: op donderdagavond bij Skoopavond (IndieXL) en zaterdagochtend draait Jeroen van de Beek een liedje uit de nieuwste battle op KX Radio. En jij kunt hun keuze beïnvloeden, door te stemmen!

[polldaddy poll=8944802]