Soms weten ze bij Wikipedia van gekkigheid ook niet meer wat ze moeten schrijven. Snap ik ook, als je duizenden artikelen per dag moet uitpoepen, maar toch.
Hidden tracks worden vooral ‘gebruikt als extra verkoopargument voor deze verschillende muziekdragers;. Ja tuurlijk.
“U twijfelt of u deze grammofoonplaat zult aanschaffen, meneer? Wel, ik heb een aangename verrassing die u wellicht toch zal overtuigen: deze geluidsdrager bevat een verborgen opname! U zult dus straks niet 12, maar 13 liedjes kunnen beluisteren.”
De echte reden waarom artiesten hidden tracks op hun albums zetten, zal waarschijnlijk meer te maken hebben met interessantdoenerij en geveinsde geheimzinnigheid.
Oh, well.
Keuze Eric van den Bosch: Guns N’ Roses – Look at Your Game, Girl (1993)
De track die er nooit op had moeten staan
Deze hidden track zou zo maar eens de druppel geweest kunnen zijn die het einde inleidde van gitarist Guns N’ Roses met gitarist Slash en en bassist Duff McKagan. Look At Your Game, Girl was de hidden track op The Spaghetti Incident?, het punkcoversalbum van Guns N’ Roses, maar had er volgens de bandleden nooit op moeten staan. Behalve Axl Rose was dan ook alleen (als percussionist) Dizzy Reed – tot op de dag van vandaag bandlid van Guns N’ Roses – op deze track te horen en werd de akoestische gitaar bespeeld door Carlos Booy. Wie die Carlos Booy is, blijkt overigens lastig te achterhalen. Alles verwijst terug naar deze ene track…
De reden dat het nummer volgens de andere bandleden nooit op het album had moeten staan? Het was een track van Charles Manson, cultleider en opdrachtgever van een van de beruchtste moorden in de Amerikaanse geschiedenis, die op actrice Sharon Tate en een aantal anderen door de Manson Family. Het verscheen op Mansons enige album waarop hij zelf te horen is, Lie: The Love and Terror Cult.
Diverse andere acts hebben songs van Manson gecoverd (Rob Zombie, The Lemonheads en Devandra Banheart, bijvoorbeeld), maar de artistieke reputatie van Axl Rose was al niet helemaal smetvrij na beschuldigingen van racisme en homofobie door de tekst van One In A Million op G N’ R Lies. En dan mompelt Rose ook nog Thanks, Chas na afloop van de track. Daarnaast werd het hele album The Spaghetti Incident? door velen gezien als een poging van Guns N ‘Roses om hun street credibility te herwinnen. Deze track toevoegen leek dan ook vooral een poging om extra publiciteit te genereren.
En toch, het mag dat een nummer zijn dat is geschreven door een volslagen idioot en uitgevoerd door iemand die ehm… ook wat excentrieke trekjes heeft, als je naar de tekst kijkt zónder de voorgeschiedenis lijkt het gewoon een liedje over relaties.
En de uitvoering? Na iets meer dan twee minuten raggen in de Fear-cover I Don’t Care About You begint Look At Your Game, Girl. Percussie en fraaie akoestische gitaar begeleiden een verrassend ingetogen Axl Rose in een akoestische mid-tempo ballad. Misschien wel de rustigste track die Rose ooit heeft uitgebracht. Hij toont zich een vaardig crooner, die zijn zanglijnen rond het ritme van de percussie kronkelt en daarmee een verrassend einde breit aan een cd die barst van de energie. En na al die jaren ben ik nog steeds blij dat Look at Your Game, Girl er ook op staat. Al heeft Manson er gelukkig nooit een cent van gezien.
Keuze Stefan Koopmanschap: Live – Horse (1994)
Het nummer had niet misstaan in de Country-battle
Throwing Copper was de grote doorbraak voor Live, niet alleen in Nederland maar ook wereldwijd. Met grote hits I Alone en Selling The Drama was destijds de vergelijking met R.E.M. snel gemaakt, en dat was ook niet zo vreemd. Met Throwing Copper gooide Live het heel erg op de “Angry Young Men”-tour, met vrij aggressieve gitaren, boze en opstandige songteksten en harde drums. Powerbalad Lightning Crashes leek bijna een vreemde eend in de bijt, hoeveel daar ook heel duidelijk diezelfde sound in is te horen.
De échte vreemde eend in de bijt staat niet eens vermeld op de albumhoes. Het is track 14, Horse, die een compleet andere stijl inslaat. Zeker na White, Discussion, dat erg heftig is zowel qua gitaren, drums, zang en ook tekst is daar ineens, onverwacht, nog een nummer. Live gaat ineens op de country-tour (het nummer had niet misstaan in de Country-battle). Compleet anders, maar stiekem ook best wel fijn. Zeker na het boze White, Discussion is Horse een fijne afsluiting om lekker tot rust te komen.
Keuze Martijn Janssen: Skik – Mick & Keith (Wie Kent Ze Niet) (1996)
Met de officieuze afkeuring van Sir Mick Jagger zelf
Wat maakt een nummer nu een waardige kandidaat om een hidden track te zijn? Je ziet vele smaken voorbij komen. Van een exclusieve bonustrack voor een bepaalde regio tot een recente hit of soundtrack-bijdrage die niet op het album zelf is terechtgekomen. Soms zijn de hidden tracks liedjes die op het laatste moment zijn toegevoegd en later het zelfs nog schoppen tot single (en zo uitgroeien tot een hit).
Maar de leukste categorie zijn wel de nummers die niet bij de stijl horen van het album waar ze aan vast zijn geplakt. En eigenlijk zijn hidden tracks alleen de eerste keer leuk. Als bij een volgende plaat wederom hidden tracks zijn toegevoegd voelt het vaak al snel geforceerd aan. Het verrassende is er van af en voelt dan al snel een verplicht nummer. Toen Robbie Williams de eerste keer na tien minuten nog twee nummers liet horen was het leuk. Maar de tweede keer, toen hij na twintig minuten stilte liet weten het deze keer maar niet te doen, was de grap er wel af.
Bij Skik is het net zo. Hun titelloze debuutalbum eindigt met de gevoelige ballade Naor Huus, waarin Daniël Lohues bezingt dat het leven in de grote stad hem toch niet bevalt en dat hij terugverlangt naar zijn geboorteplaats. Na dit nummer blijft het even stil, zodat je je gedachten even kunt ordenen na het horen van deze prachtige plaat. Dan merk je dat de wekker, die zo prominent op de hoes prijkt, blijft doortikken. Het is nog niet klaar!
En ja hoor, na even wachten komt er weer een gitaarriff uit de speakers. Een riff die best bekend en vertrouwd in de oren klinkt. Zijn dit… de Stones? Bijna. Het is een muzikaal eerbetoon aan het onverwoestbare geluid. Tekstueel is het nummer echter een stuk venijniger. Die Mick & Keith, dat zijn niet de heren Jagger & Richards zelf. Nee, dit zijn de figuren die denken dat ze rocksterren zijn en daarom menen dat ze zich mogen misdragen.
Ik was bij ‘n concert van de Stones
In de Kuip
Daor leupen minstens 1000 Mik & Kietjes
Op ‘n kluit
En dan te bedenken
Dat ik ooit nog heb geprobeerd
Om op ‘n Rolling Stone te lieken
Nou ik was al vlug bekeerd
In elk dorp in elke stad
Kom ie ze wel tegen
Stoond of harstikke zatMick en Keith
wie kent ze niet
Ook al is dit nummer bijna twintig jaar oud, er is weinig veranderd. De Kuip is Pinkpop geworden, maar de Rolling Stones zijn er nog steeds. Hun muziek klinkt nog steeds zoals in dit nummer. En Mick & Keith zijn er ook nog steeds, zowel op het podium als ook veelvuldig in het publiek. Wat zouden de Rolling Stones zelf hebben gevonden hoe hun muziek en hun fans werden neergezet in dit nummer? Het einde laat in ieder geval een Mick Jagger horen die daar duidelijk zijn mening over heeft…
Bij hun volgende plaat, Niks Is Zoas ‘t Lek, stopte Skik weer een hidden track aan het eind van hun album. Maar in alle opzichten haalt Nico En Rob (Wie Kent Ze Niet) het niet bij de eerste keer. Eigen Huis & Tuin is zeker geen Rolling Stones!
(Zoals het een goede hidden track betaamt is het nummer niet los beluisterbaar. Geniet dus eerst van het eveneens prachtige Naor Huus.)
Keuze Frank Meeuwsen: Deftones – Damone (1997)
De rust en de hysterie van de band in één kanonskogel samengebald die ineens op je wordt afgeschoten
Deftones is een band voor me die ik eens in de zoveel jaar weer herontdek. Destijds begon het bij hun tweede album, maar al snel stond hun debuut Adrenaline op repeat in mijn studentenkamertje. Voor deze hidden track battle wil ik wel iets van het tweede album inbrengen.
Around The Fur heeft een paar typische Deftones-nummers, vol met chaos maar je hoort zanger Chino als een rustpunt in de tornado van gitaar- en drumgeweld. Na het laatste nummer MX is het stil. Ik herinner me dat ik de CD gewoon had opgezet en niet veel merkte dat het laatste nummer was afgelopen. Er was heel lang niets dan stilte en ik zat waarschijnlijk wat te lezen of op een nieuwsgroep op internet wat te klooien.
Dan volgt na 19:30 minuten een eerste hidden track. Het klinkt als zanger Chino die aan een waterpijp zit. Het is maar een paar seconden waarna het weer stil blijft. En op 32:35 barst het los met Damone.
Ik vraag me af of de titel iets te maken heeft met het personage Mike Damone uit de film Fast Times at Ridgemont High, de gast die allerlei concertkaartjes verkoopt en andere louche zaakjes heeft. Hoe dan ook, een goede hidden track is een nummer waarvan je je afvraagt ‘Waarom staat dit niet gewoon op de CD vernoemd?’ en bij dit specifieke nummer ‘Waarom moet ik 30 minuten vooruitspoelen in stilte om dit briljante nummer te horen?’
De rust en de hysterie van de band in één kanonskogel samengebald die ineens op je wordt afgeschoten. Dat is Damone.
Keuze Marjolein van Elteren: Eels – Mr. E’s Beautiful Blues (2000)
Goddamn right it’s a beautiful day.
Hidden tracks, zijn die niet altijd een beetje ondergewaardeerd, vroeg ik mij hardop af toen ik las over de hidden tracks battle. Vaak weggepropt aan het einde van een album, na enkele minuten stilte, daar waar je eigenlijk niets meer verwacht. Het album is af, en dan besluit de band of artiest nog een soort Steve Jobs-actie uit te voeren: “But there’s one more thing…”
Vaak anders dan de rest van het album, niet helemaal passend bij alle andere nummers maar veel te mooi om weg te laten, dat is mijn gevoel bij veel hidden tracks. Na een tijd stilte (want ik was natuurlijk te lui om door te spoelen) kwam er dan de ‘beloning’ voor het wachten, een mooi en bijzonder nummer.
Dit liep allemaal net wat anders bij de hidden track die ik uitkoos. Mr. E’s Beautiful Blues. Eigenlijk vond Mark Oliver Everett het niet zo’n goed plan om dit nummer nog op het album te plaatsen. De nummers voor het album waren allemaal al geschreven en het toevoegen van Mr. E’s Beautiful Blues zou de ‘vibe’ van het album verpesten. De platenmaatschappij dacht daar heel anders over en uiteindelijk besloten ze om het nummer als een hidden track op het album te plaatsen. Zo werd juist dit nummer de eerste single van Daisies of the Galaxy. E verklaarde: “You can think of it as buying the album and getting a bonus track, or buying the single and getting a bonus album.” Een hidden track, en een single die in de UK singles chart uiteindelijk ook nog op #11 belandde.
Keuze Martijn Vet: Kylie – Can’t Get You Out Of My Head (2Many DJ’s Mix) (2002)
Een zelf ontdekte hidden track. Dat voelde als een kleine triomf!
Het viel natuurlijk te proberen.
Naast mijn helden van Motorpsycho hadden ook de Belgische broertjes Dewaele van Soulwax het al een keer gedaan: een hidden track programmeren vóór het begin van de cd in plaats van helemaal aan het einde. Zouden ze dat kunstje herhalen?
Het album As Heard On Radio Soulwax pt. 2, één doorlopende mix van onwaarschijnlijke mash-ups, zou zich er prima voor lenen!
Toch even proberen, met die vers aangeschafte cd. Schijf in de la, op Play drukken en meteen daarna de achteruitspoelknop ingedrukt houden.
En ja hoor, hoe briljant verknipt deze remix ook is, het nummer van Kylie was zelfs in deze versie achterstevoren duidelijk te herkennen. Een zelf ontdekte hidden track, dat voelde als een kleine triomf.
Keuze Anne Escher: Saybia – Untitled (2004)
Het 17 minuten durende hidden epos van Saybia.
Na het wat onverwachte succes van het debuutalbum The Second You Sleep kwam zanger Soren in een neerwaartse spiraal terecht, net zo als zijn overige bandleden. De toch al melodramatische en niet altijd even opgewekte zanger liet dit merken op de tweede plaat.
Hij schreef een hidden track, nummer 11 op de plaat die zonder dit nummer maar een minuut of 30 zou duren.
Het nummer kabbelt rustig voort in een meeslepende en vastpakkende melodie en later begint Soren zijn zang.
I am comsumed by the night
Am I happy?
And I hoped for so long
That one single song
Could set me free
Je voelt zijn pijn of ongenoegen over zijn gemoedstoestand en de wereld op dat moment. Nooit wordt het nummer een zeur, maar mede door de melodie kun je je juist goed in zijn emoties inleven en rond minuut 7 komt het nummer tot uitbarsting met de volgende drie zinnen:
Let me ease your pain
Let me ease your pain
Tonight…
Om je vervolgens weer tot rust te brengen met de resterende minuten melodie.
Dit nummer is uiterst geschikt om zelf even de tekst mee te schreeuwen en je eigen emoties even los te laten. Live beperkt Saybia dit nummer tot 8 minuten, maar van de kracht van het nummer gaat niks verloren, daar zorgt de uitmuntende gitarist Sebastian Sandstrom wel voor.
Keuze Freek Janssen: Eddie Vedder – Guaranteed (2007)
Het is eigenlijk die aanloop naar die hidden track die de essentie van de soundtrack weergeeft: absolute stilte
Een Amerikaanse rijkeluiszoon kan zich maar niet voegen naar de wereld en de verwachtingspatronen van zijn ouders. Na zijn studie besluit hij radicaal al zijn bruggen achter zich te verbranden en trekt hij de wildernis van Alaska in. Het doel: zichzelf vinden en overleven.
De soundtrack en de film Into The Wild kunnen denk ik niet zonder elkaar. De film was nooit zo goed geweest zonder de klanken van Eddie Vedder. De muziek was nooit zo gaan leven zonder het verhaal. Vedder wist precies hoe hij de geest van het (overigens waar gebeurde) verhaal in zijn muziek moest vangen: de vervreemding van de maatschappij, de ruige wildernis, de eenzaamheid maar ook de rust.
Guaranteed is het laatste liedje en valt in de laatste categorie: rust. Het valt samen met de aftiteling van de film, nadat de hoofdpersoon is overleden. Maar het liedje ademt berusting uit, het was goed zo. En dan vooral die laatste zin:
I know all the rules but the rules do not know me, guaranteed
Dan nog een paar keer die kalmerende, getokkelde akkoorden en daarna is het stil. Twee minuten lang. Eddie pakt toch weer even zijn gitaar op, tokkelt hetzelfde akkoordenschema nog een paar keer en neuriet er wat doorheen. Het is niet eens die hidden track zelf waar ik zo van geniet, maar die twee minuten stilte. Die zijn namelijk functioneel; geen geluid kan de essentie van de film zo goed overbrengen als absolute stilte. Even helemaal niets.
[polldaddy poll=8438207]
