Eels – If I Was Your Girlfriend

Het is 16 november 1996 als in Paradiso Screaming Trees optreedt. De band rond frontman Mark Lanegan weet – ondanks de bijdragen van een piepjonge gastmuzikant, ene Josh Homme – maar amper indruk te maken. Dat komt enerzijds door de tamelijk afwezige houding van genoemde frontman (ja, nóg afweziger dan normaal) maar ook vanwege de verpletterende indruk die het voorprogramma heeft achtergelaten. Een nieuw combo, genaamd Eels.

Terugkijkend lijkt het ongelooflijk, maar die band was op dat moment met een allesbehalve vliegende start bezig. Het debuut Beautiful Freak was door de pers goed ontvangen, maar verkocht (op dat moment tenminste) nog voor geen meter en schoof al voorzichtig richting de uitverkoopbakken. Uiteindelijk zou dat wel goed gaan komen, maar daar had het begin november 1996 nog geen schijn van. Ter voorbereiding op het optreden had ik de cd bij de Rotterdamse Plato meegenomen. Puur vanwege de weggeefprijs van 9 gulden. Vond het album wel geinig, maar had geen hooggespannen verwachtingen van het optreden.

Het trio komt het podium op, volledig voorzien van geel haar. Vervolgens zet drummer Butch een log stampende beat in, waar overheen de gitaar van frontman E met galmende feedback giert en bassist Tommy Walter zijn instrument laat kraken en piepen. Mijn aandacht wordt direct getrokken. Dit lijkt in de verste verten niet op wat er op dat album te horen is. Is het wel dezelfde band?

Zeker, het is dezelfde band, die op het podium de nadruk legt op dat ‘band zijn’ in plaats van voort te borduren op de gladde productiekant van het verkapte solo-album van de frontman. Het piepknor-intro gaat over in een melodie. Ook die herken ik niet. Maar als E de eerste woorden de microfoon in slingert, ben ik – als enorme Prince-liefhebber – direct fan voor het leven.

If I was your girlfriend, Would you remember?
To tell me all of the things you forgot, when I was your man?

Wat een lef om een optreden te openen met een volledig verbouwde cover. Maar wel een cover die de essentie van het nummer raakt. De originele versie van Prince is in alle androgyne symboliek maar lastig te duiden. De zangcredits op Sign “O” The Times, het album waarop het origineel staat, worden toegeschreven aan Prince’ vrouwelijke alter ego Camille. Gezien de openingszin, blijft het vervolgens gissen. Wordt het nummer vanuit mannelijk of vrouwelijk perspectief gezongen? Het maakt het liedje uit 1987 tijdloos intrigerend.

Tussen 1987 en de Eels cover uit 1996 heeft alleen meidenband TLC zich aan een coverversie gewaagd en die versie klinkt als een natte krant. De dames ontdoen het liedje van alles mystiek en maken er een plat liefdesliedje van dat niks aan de verbeelding overlaat. Eels daarentegen kiest er voor om te spelen met het bronmateriaal en schuift het richting een lomp, mannelijk perspectief. Zowel qua zang als wat betreft het arrangement. Een perspectief dat fantastisch contrasteert met de tekst en – belangrijker – het liedje een compleet andere dimensie geeft. Waardoor er in feite een nieuw nummer ontstaat en dat zijn altijd de betere covers.

Tegen het eind van de set komt ook Damn I Wish I Was Your Lover voorbij, een cover van het Sophie B. Hawkins-nummer. Deze track ondergaat een zelfde geslachtsverandering, maar maakt minder indruk omdat de eerste slag al is geslagen met de Prince-cover. Maar nog steeds knalt Eels ook in die cover genoeg om het hoofdprogramma van die avond volledig naar huis te spelen. Niet veel later wordt de single Novocaine For The Soul een hit(je) en neemt vooral de livereputatie van Eels immense proporties aan. De band doet de maanden die volgen nog acht shows in Nederland en een 2 Meter Sessie en elke keer worden tracks volledig uit elkaar gehaald en opnieuw in elkaar gezet. Met als meest radicale track My Beloved Monster, dat in een albumversie, een rockversie, een rumbaversie of een countryversie wordt gebracht. Tot eind 1997 blijft If I Was Your Girlfriend een van de hoogtepunten in de set en ook die verandert. Naar mate de band het nummer in de vingers krijgt, wordt het sneller en minder lomp gespeeld en worden er flarden Erotic City door het intro gegooid.

Eels staat in de jaren die volgen bekend om het op de podia onherkenbaar transformeren van andermans werk en heeft in de loop der jaren meer prachtige liedjes eigen gemaakt. Get Ur Freak On van Missy Elliott bijvoorbeeld, of Girl From The North Country van Bob Dylan. Wie de band tijdens de huidige tour gaat bekijken krijgt versies van When You Wish Upon A Star (Leigh Harline) en Turn On Your Radio (Nilsson) voor de kiezen. De meesten worden echter nooit uitgebracht en dat lot leek ook If I Was Your Girlfriend beschoren.

Tot in 2008 het rariteitenkabinet Useless Trinkets verscheen. Naast b-kantjes en een keur aan andere covers (luister vooral de fraaie uitvoering van Can’t Help Falling In Love eens) staat daar ook ineens onverwacht een versie van If I Was Your Girlfriend prominent op de eerste schijf van de dubbel-cd. Een live-versie, die lijkt op de versie die in Paradiso werd gespeeld en zo te horen eind 1996/begin 1997 is opgenomen. Lomp, log, lekker en een tikje legendarisch!