Het origineel van Sam Cooke is onovertroffen! Geen twijfel mogelijk! Misschien nog nooit gehoord? Het lied is weliswaar tot en met 2011 niet in de lijst der lijsten opgenomen, maar de laatste jaren is het aan een gestage opmars begonnen. Het is tevens pas na zijn dood uitgebracht en is een nationaal lied van de ‘American Civil Right Movement’. Rolling Stone heeft het lied op de 12de plaats staan van de 500 beste liedjes aller tijden. Er gaan nog steeds geen belletjes rinkelen? Luister dan eerst maar even naar de clip.
Het is niet alleen een zeldzaam mooie soulklassieker (een tikje dreigend), maar bovendien een mijlpaal in de Afrikaans-Amerikaanse cultuur. Cooke schreef het nummer nadat hij en zijn band – ondanks reserveringen – geweigerd werden in een motel ‘voor blanken’ in Shreveport, Louisiana. Het hele gezelschap protesteerde, maar Sam was woedend en eiste de manager te spreken. Uiteindelijk moesten ze proberen in een ander motel overnachtingen te regelen en bij aankomst werden ze gearresteerd wegens ordeverstoring. Hij heeft het slechts één keer ‘live’ gezongen; in Johnny Carson’s ‘Tonight Show’ op 07 februari 1964. Hij was overigens ook bang dat zijn – voornamelijk blanke – fans het lied niet zouden accepteren.
It’s been a long time coming,
but I know a change is gonna come
De klassieker is 11 dagen na de dood van Cooke in 1964 uitgebracht en is door gigantisch veel artiesten gecovered met wisselend resultaat. Nu is smaak (gelukkig) persoonlijk, maar er zijn uitvoeringen die variëren van verschrikkelijk tot goed, sommigen uitstekend en slechts enkelen uitmuntend. Zo is een live-uitvoering van Beyoncé Knowles op Youtube te bewonderen, maar zelden zo’n matige en expressieloze vertolking gehoord. Indien ze het met hetzelfde vuur en emotie gezongen had als ‘Listen’ (uit Dreamgirls) was het waarschijnlijk een bijna niet te evenaren cover geworden.
Nee, dan Beverly Knight; de beleving druipt er van af. Alsof je in een baptistenkerk naar een recital luistert (hier). Pure emotie, echte beleving. Nu vindt zij ‘A Change Is Gonna Come’ weliswaar het beste lied ooit geschreven, maar het de juiste lading mee kunnen geven is iets anders. Een 10 met een griffel.
Hetzelfde geldt voor Bettye LaVette. Haar leeftijd en stem geven het een persoonlijke boodschap mee. Rauw en met de juiste intonatie. Op haar jazz ‘Sessions’ EP uit 2009 geeft ze op uitzonderlijke wijze het lied een nieuw leven. Bij de inauguratie van Barack Obama in 2008 heeft zij het lied samen met Jon Bon Jovi gezongen. Zelfs een fantastische Bettye kon niet verhullen dat Jon (qua zang) volledig op de verkeerde plaats was.
Aan de herenkant is er een prima uitvoering van Sam Cooke’s protégé Bobby Womack. Helaas staat zijn ego een nog betere versie in de weg.
De Neville Brothers (hier het geluidsfragment) daar aan tegen vullen het geheel naar eigen inzicht in en geven het een Zuidelijke lading mee; een oerkreet en een beschuldiging naar de toenmalige autoriteiten en wetgeving diep uit de moerassen van Louisiana. Een eenzame saxofoon en een koortje op de achtergrond tilt het geheel naar grote hoogte.
Het lijkt dat vrijwel uitsluitend zwarte zangers en zangeressen de emotionele waarde kunnen overbrengen. ‘White Men Can’t Jump?!?’
En dan komt er in 2015 een uitvoering van Jeff Beck met zanger Jimmy Hall. Nieuwe wijn van twee oude zakken. Of is het oude wijn in een nieuwe zak? In ieder geval laten deze twee muzikanten horen dat de uitzondering de regel bevestigd.
De 71-jarige Beck is natuurlijk geen onbekende; één van de grote drie gitaristen bij de Yardbirds in de ‘zestiger jaren’. Voor degenen die niet weten wie die andere (dus, twee) waren: Eric Clapton en Jimmy Page. Tussen 1967 en 1977 grossierde Beck in gouden en platina platen en had enkele hits waaronder ‘Hi Ho Silver Lining’, en ‘I’ve Been Drinking’ met Rod Stewart. In 1985 hadden Beck en Stewart nogmaals een hit met het schitterende ‘People Get Ready’. Hij is één van de meest invloedrijke gitaristen aller tijden en heeft met vrijwel alle groten der aarde op het podium of in de studio gestaan.
Jimmy Hall (66) heeft een iets bescheidener carrière. Hij was mede-oprichter van de ‘Southern rock & soul’ groep Wet Willie, die in de ’jaren zeventig’ één uitschieter hadden met de hit ‘Keep On Smilin’.
Op het Live + album van Jeff Beck komen de sterke punten van beide heren boven drijven. Beck speelt als een jonge god en de Hall trekt diep vanuit zijn strot de soulblues. Woorden schieten te kort; er zijn dus toch blanken die lied met gevoel kunnen zingen en de juiste intonatie en veerkracht mee kunnen geven.
We hoefden er maar 50 jaar op te wachten….
