Het klinkt wat wrang, maar door de dood van een muzikant en de opvolgende reuring over diens dood in de media, leer je als muziekliefhebber opeens muziek kennen. De één zijn dood, maakt muziekkennis groot, ofzo. Uiteraard kende ik The Specials al van naam, maar door de dood van zanger Terry Hall dook ik eindelijk eens in de muziek van The Specials. En gingen er paar luiken open.
Two-tone, wordt de muziek van The Specials genoemd. Voor mij is het onderscheid two-tone, ska en reggae niet heel erg goed te maken. Doet er ook niet toe, het gaat er om of de muziek wat met je doet. Dat geldt voor The Specials zeker. Too Much Too Young, Gangsters, wat een onwaarschijnlijk lekkere energie komt er van hun muziek af. Ik heb sinds het overlijden van Hall op 18 december 2022 behoorlijk wat ingehaald qua luisteren naar The Specials.
Ik kan me herinneren dat in het artikel over het overlijden van Terry Hall vooral het belang van Ghost Town naar voren kwam. Muzikaal maar vooral ook tekstueel. Ghost Town kwam uit in 1981. Op dat moment was Margaret Thatcher net twee jaar prime minister van het Verenigd Koninkrijk. Het waren grauwe jaren, met mijnsluitingen, extreem hoge werkloosheid. De uitzichtloosheid van het bestaan resulteerde in Nederland in de krakersrellen. Die uitzichtloosheid leidde in Engeland ook tot rellen. Maar ook tot alcoholisme, achteruitgang van de steden, geweld in de straten. Het waren harde tijden.
Ghost Town gaf aan de wanhoop van jongeren een stem. De wanhoop over steden waar niets te doen was. Bandjes kwamen niet meer spelen vanwege vechtpartijen in het publiek. De overheid die de jeugd aan het lot over liet en de jeugd die als reactie het op een zuipen zette, met geweld als gevolg. De politie die dat geweld met eigen geweld de kop in sloeg. Een vicieuze cirkel van geweld en uitzichtloosheid. Althans, dat hoor ik in Ghost Town, het is uiteraard mijn eigen interpretatie.
Muzikaal behoorlijk onderkoeld gebracht, maar dan wel opeens dat hele naargeestige Naaa-nanana-naaa, wat Ghost Town de lading gaf die de tekst nodig heeft. Sinds het overlijden van Terry Hall staat Ghost Town in mijn lijstje voor de Snob 2000. Dat The Specials bij ons snobs een warm plaatsje hebben, blijkt wel uit de mooie bijdrage van medeblogger Joris van vorig jaar.
Hoe pak je het coveren van zo’n klassieker nou aan? De Ierse band Lankum heeft de weg gevonden. Het tempo naar beneden, nog verder, nog verder naar beneden. De zang is aanvankelijk fluisterend, gevaar ligt op de loer. Het instrumentarium van Lankum, met violen en allerlei muziekinstrumenten waarvan ik niet eens weet wat die doen, doet de rest. Over het instrumentarium: ik kom bij Lankum de volgende lijst muziekinstrumenten tegen:
Ian Lynch (zang, gitaar, doedelzak, draailier, uilleann pipes, concertina, tamboerijn, synthesizer, fluit)
Daragh Lynch (zang, gitaar, piano, accordeon, dulcimer)
Cormac MacDiarmada (zang, gitaar, fiddle, altviool, dulcimer, banjo, concertina)
Radie Peat (zang, concertina, harmonium, bajan (accordeon), tinwhistle, harp)
Wat een dulcimer, bajan, concertina en tinwhistle zijn, om maar wat te noemen, heb ik moeten opzoeken. Doet er ook niet toe. Het gaat erom wat ermee wordt gedaan.
Wat Lankum met Ghost Town heeft gedaan, is niets minder dan een kunstwerk creëren. Het bij The Specials al behoorlijk naargeestige Naaa-nanana-naaa, krijgt nog meer lading. De uitzichtloosheid, door The Specials al zo fraai muzikaal vorm gegeven, wordt door Lankum verdiept, verbreed. Zoals bij Lankum niet ongebruikelijk, is Ghost Town ook nog eens opgerekt tot een acht minuten durende bezwering.
Een bezwering die na exact zes minuten opeens ophoudt en plaats maakt voor een rockgevoel, met vooral een drum met een venijn dat we van Lankum niet kennen. Ontzettend bevreemdend, eindigend met bliebjes en elektronica, als een soort van Atari spelcomputer. En het werkt. Wat Lankum hier heeft gedaan is pure magie. De videoclip versterkt de track ook nog eens op sublieme wijze.
Ik heb nog niet eerder een song twee keer op de lijst voor de Snob 2000 gehad: als origineel en als cover. Ik denk dat ik daar dit jaar niet aan ontkom.
Afbeelding Lankum: Paul Hudson via Wikipedia