Soms is het verbijsterend hoe snel we muzikaal talent kunnen vergeten. Hoe we er niet meer aan denken als het er toe doet. Sla de Top 2000 er maar eens op na, plus de Snob 2000: daarin ga je Lauryn Hill ook het afgelopen jaar niet vinden. Eind jaren negentig gold ze als de beste vrouwelijke rapper wereldwijd, maar ze staat een kwart eeuw later niet meer in de lijstjes. Nou vooruit, in de Top vinden we nog wel Killing Me Softly van The Fugees, maar solo lijkt ze vergeten. Wat een schande.
Deze ‘Top noch Snob’-situatie vraagt om een keihard eerbetoon aan Ms. Lauryn Hill, zoals ze tegenwoordig op Spotify wordt aangeduid. Ze ging aan haar eigen roem ten onder, maar laten we het daar eens niet over hebben. Laten we ons vooral herinneren hoe ongelooflijk goed ze was in haar prime. Op jonge leeftijd werd ze ontdekt als zangeres en actrice, waarna het succes snel kwam. Wyclef Jean haalde haar bij The Fugees en drukte daarmee een enorme stempel op haar leven. Zeker toen ze ook nog minnaars werden.
Hun turbulente relatie leidde tot het einde van de band, waarna Hill in 1998 direct een doorstart maakte met haar adembenemende solo-album The Miseducation of Lauryn Hill. Het meest indrukwekkende nummer op deze plaat gaat uitgerekend over haar affaire met Jean: Ex-Factor.
It could all be so simple
But you’d rather make it hard
Loving you is like a battle
And we both end up with scars
Ex-Factor verbeeldt een relatiebreuk verbluffend in taal en toon. Hill bezingt de aanhoudende aantrekkingskracht tussen twee exen die ondanks alles wat is gebeurd nog steeds intens van elkaar houden. Als de tekst je al niet aangrijpt, dan doet de emotionele performance van Hill dat wel. Dit is zingen met een snik in je stem voor gevorderden. Wie tijdens deze track geen tranen voelt opkomen, is een gevoelloze seriemoordenaar.
Hoewel Hill het nummer zelf schreef en produceerde (net als haar hele album), is het toch een co-productie. Het lied drijft namelijk op een herhaalde sample van Can It Be All So Simple van haar hiphop-vrienden van Wu-Tang Clan, die op hun beurt weer gebruik maakten van de Gladys Knight-cover The Way We Were van Barbra Streisand, geschreven door Alan en Marilyn Bergman en Marvin Hamlisch. Zowel de componisten als de rappers staan vermeld als co-auteur van Ex-Factor. Daarmee is deze ballad de ultieme kruisbestuiving van hiphop, soul en R&B.
De grootste muzieksterren van het moment zijn vrouw. Billie Eilish, Maan, Charlie XCX, S10 en Dua Lipa. Taylor Swift, Froukje en Beyonce, Chappell Roan. En vele, vele anderen. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de zegetocht van Olivia Rodrigo op de laatste Pinkpop. De argeloze luisteraar denkt: de emancipatie in de muziekindustrie is geslaagd.
De Snob 2000 van afgelopen jaar laat een ander beeld zien. Bettie Serveert staat dan nog op 3 maar de eerste vrouwelijke soloartiest zagen we pas op 29. De Top 2000 maakt het nog bonter. En als we heel eerlijk zijn, schrijven wij van Ondergewaardeerde Liedjes vaker over muziek van mannen dan van vrouwen. Deze zomer zetten we dat recht. De hele maand augustus luisteren wij naar en schrijven wij over de allermooiste muziek van zangeressen of acts met een vrouwelijke blikvanger.
Luister alle liedjes terug: