De muziek van Roberta Flack was één van mijn eerste aanrakingen met soulmuziek. Ik schreef het al eens eerder in een bijdrage over haar. Een van de herinneringen die ik altijd bij me zal dragen is dat ik als heel jong ventje naar Killing Me Softly With His Song luisterde samen met mijn moeder. De plaat stond in een grote rechthoeken rotan mand met allemaal andere lp’s. Het is een fijne herinnering. Ik vond het toen een prachtig nummer en dat vind ik nog steeds. Wat vrij veel mensen niet weten is dat het origineel van Lori Lieberman is (zij schreef ook mee aan het nummer maar kreeg daar niet de credits voor).
Volgens The Guardian zei Roberta ooit tegen een journalist: “What I consider myself is a soulful singer, in that I try to sing with all the feeling that I have in my body and my mind. A person with true soul is one who can take anybody’s song and transcend all the flaws, the technique and just make you listen.”
Dat is een perfecte beschrijving van hoe Roberta was als zangeres. De nummers die ze zong waren van haar, ook als het covers waren. In 2018 werd Roberta onwel op het podium. Toen bleek dat ze jaren eerder een beroerte heeft gehad. In 2022 volgde een ALS-diagnose. Op 24 februari 2025 overleed ze op 88-jarige leeftijd.
Roberta begeleide al op jonge leeftijd operazangers op de piano. In de pauzes zong ze popstandaarden maar eigenlijk wilde ze concertpianist worden. Les McCann ontdekte haar later, toen ze jazz zong in een club. Hij zei over haar (zo goed mogelijk vertaald): haar stem raakte, tikte, ving en schopte elke emotie die ik ooit heb gekend.
In 1969 nam Roberta haar debuutalbum op: First Take. Ze werd onthaald als de belangrijkste donkere zangeres sinds Aretha Franklin. Het album werd gezien als één van de meest fascinerende soul debuutalbums van z’n tijd. Op het album liet ze horen dat ze de interpretatieve talenten van Nina Simone en Sarah Vaughan had, de aardse kracht van Aretha en de kristalheldere zuiverheid en emotionele resonantie van folkzangers als Judy Collins. Er is geen soulartiest geweest die een album als First Take heeft opgenomen.
Met het album liet Roberta zien waar ze goed in was: het maken van een genuanceerde en perfecte mix van soul, jazz, gospel, pop en folkmuziek met haar rustige, emotionele en overtuigende zangtechniek. Vooral de manier waarop ze emoties uit teksten haalde vind ik schitterend.
Het album bracht niet meteen een hit voort. Pas toen haar versie van The First Time Ever I Saw Your Face in 1971 werd gebruikt in de film Play Misty For Me was haar eerste hit een feit. Ze won ook een Grammy voor het nummer. Uiteindelijk zou ze één van de essentiële zangeressen uit de jaren 70 worden en staat haar stem nu bekend als één van de mooiste uit de muziekgeschiedenis.
Roberta wordt niet altijd genoemd met grote namen uit de muziek uit de jaren 60 en 70 maar dat is onterecht. Ze was één van de pioniers van soul, R&B en jazz. Haar muziek was van grote invloed op het latere quiet storm genre. Ook was ze één van de eerste donkere artiesten die mainstream succes kende in de jaren 70. Daarnaast was ze lid van de Artist Empowerment Coalition, die zich inzet voor het recht van artiesten om controle te hebben over hun creatieve eigendommen.
Vooral in de jaren 70 nam ze veel muziek op, waaronder ook duetten met Donny Hathaway en Peabo Bryson. Vooral de duetten met Donny Hathaway zijn zeer groot in de soul en R&B-wereld. In 2012 verscheen Roberta’s laatste studioalbum en tot en met eind 2022 trad ze nog op.
Ik ga helemaal terug naar het begin waar het album First Take opende met het protestlied Compared To What, geschreven door Gene Daniels. Les McCann nam, samen met Eddie Harris, de eerste versie van het nummer op (ook mooi!). Het nummer gaat over onvervulde beloften ondanks een decennium van burgerrechtenactivisme, terwijl het ook nieuwe kwesties aankaart zoals abortusrechten en de Vietnamoorlog. Roberta brengt het diepe gevoel van wanhoop op schitterende en ironische wijze over. En daarmee zette ze zich meteen op de kaart als één van de beste soulzangeressen ooit, zoals ze nu de in de muziekgeschiedenis vereeuwigd is.