65 jaar geleden verscheen Kom Van Dat Dak Af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.
Er loopt een dunne lijn tussen poëzie en popmuziek. Daar waar versjes vroeger liedjes werden, laven we ons tegenwoordig aan een samensmelting van beide kunstvormen in hiphop en spoken word. Ook de Nederlandse muziek bracht dichters en muzikanten bijeen. Zo werkte Herman Brood samen met Jules Deelder en Johnny van Doorn. Zo zong VOF De Kunst liedjes van Annie M.G. Schmidt. En zo viel ook de beat poetry van Simon Vinkenoog in de smaak.
De taal en performance van Vinkenoog (1928-2009) lenen zich bij uitstek voor muziek. Al in 1969 schreef hij samen met Boudewijn de Groot de tekst voor de single Captain Decker. Ook de B-kant maakten ze samen: Steps Into Space van De Groots Engelstalige groep The Tower. Een kwart eeuw later zou de Nederlandse band Shine dit Engelstalige nummer opnieuw opnemen, met de stem van Vinkenoog.
In de laatste jaren van zijn leven bouwde de dichter een vriendschap op met Erik de Jong, beter bekend als Spinvis. Ook zij gingen samen muziek maken, wat resulteerde in het album Ja! uit 2006. Twee jaar later maakte Spinvis in zijn eentje een tweede album met geluidsfragmenten van Vinkenoog ter gelegenheid van diens tachtigste verjaardag.
Dit album, Ritmebox, is een heerlijke hommage geworden aan de dichtkunstenaar die een jaar later door een opeenstapeling van medische klachten komt te overlijden. Geen toegankelijk album, maar wie zich openstelt wordt meteen bij de lurven gegrepen door de openingstrack Stem uit de groef.
Mijn stem mag met mij een heel leven mee
De plaat draait verder en mijn stem ligt vast in een zwarte groef
Een stem die opgroeit, hoog uitschiet, laag lacht,
soms meetrilt, zich vergeet, dan hikt, dan huilt
En als ik slaap heb, gaap ik
En als ik high ben, lach ik
En als ik muziek hoor, luister ik
Wie onbekend is met het gelijknamige gedicht uit 1960 zal niet direct de volledige invloed van Spinvis horen. Daarom ter vergelijking: hier hoor je het gedicht, hier de muzikale bewerking uit 2008.
Spinvis heeft de tekst flink verknipt, waardoor hij muzikaal perfect werkt. Maar wie dacht dat het gelach, gegaap en geneurie een toevoeging is van de knip-/plak-artiest, heeft het mis. Die stijlmiddelen stammen uit de oorspronkelijke performance. Het werk van Vinkenoog was op zichzelf al heerlijk muzikaal. Spinvis heeft het prachtig opgepoetst. Zo kan een breder publiek genieten van deze unieke stem uit de groef.
