65 jaar geleden verscheen Kom Van Dat Dak Af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.
Er zijn bar weinig muzikanten waarvan ik blind elke plaat zal aanschaffen. Het resultaat hiervan over de jaren, uit zich in een aanzienlijke collectie Bob Dylan, Pearl Jam, Tom Waits, Joni Mitchell, Navarone (ik was 14 en had een fase!), en… broeder Dieleman.
Tonnie Dieleman, de echte naam van deze overall-dragende maniak uit het Land van Axel, laat iets trillen in mijn buik wat me aanzet tot tegelijkertijd heimwee, wanderlust, én spirituele bezinning. Een rudimentaire banjo, een wigwammende stem, een eindeloze en religieuze zucht, en dat voor mij – een Noord-Limburgse dialectspreker – goed klinkende dialect uit Zeeuws-Vlaanderen; allemaal aspecten van zijn muziek die mijn botten week maken. Dit beperkt zich overigens niet alleen tot zijn muziek! Hij is ook schrijver, verhalenverteller, en prentenknipper. Ik heb naast zijn platen ook een fotoboek en prent van hem, welke ik beide enorm koester.
Wanneer ik denk aan broeder Dieleman, dan kan ik me niet voorstellen dat hij een gezin of een huis heeft. Ik beeld me in dat hij ’s nachts in raadsels de weg wijst aan reizigers, waarna hij in een veenplas verdwijnt (zonder te spetteren) om vervolgens elders als een Cheshire kat uit de mist op te doemen. Ik zie hem rijden op een kapotte kar met een banjo op zijn knie en een dode vogel in zijn schoot.
En toch is dit enigma ook maar gewoon een mens; vader zelfs! Soms schemert die menselijkheid door in zijn werk, maar zelden ligt het zo op de voorgrond als bij Voor Janna en Lieve – zijn kinderen, voor wie hij wat advies heeft:
Iedereen doet wel eens wat verkeerd
Maar zorg dat je ’t huppelen niet verleertEn fuck de haters
Of even schoon:
Adem rustig in en uit
Wat ze ook zeggen, het maakt niet uit
Bijvoorbeeld dat je niet zingen kan
Zing er alleen maar harder vanEn fuck de haters
De warme compromisloosheid van broeder Dieleman; voor iedereen om op te rapen. De liefde is de eerste wet, en niemand maakt hem iets anders wijs. Hij doet het op zijn manier; en waar zijn weg hem ook heenbrengt, ik ga met een jas over mijn pyjama zijn muziek achterna.
Ieder z’n ding, maar niks zo tenenkrommend slecht en irritant als de pretentieuze kutliedjes van de zanikende Zeeuw.