65 jaar geleden verscheen Kom van dat dak af van Peter Koelewijn. De start van de Nederlandstalige rock- en popmuziek. In al die jaren is veel prachtige Nederlandstalige muziek verschenen. De bloggers van Ondergewaardeerde Liedjes kiezen deze zomer de in hun oren mooiste en meest ondergewaardeerde Nederlandstalige liedjes uit die 65 jaar.
De beste platen uit Nederland werden gemaakt in de jaren 60! De hoogwaardige poëzie en unieke voordracht kennen geen precedent en vormen een perfecte afspiegeling van de sixties jeugdcultuur. Muziek wist de tijdgeest beter te vangen dan welke andere kunstvorm ook. Eenmaal blootgesteld aan deze nederbeat, vraag je je oprecht af: hoe heeft het zo mis kunnen gaan met de Nederlandstalige muziek uit latere decennia? De onversneden producties en de originaliteit van de muziek en de teksten zijn lichtjaren verwijderd van alles wat daarna kwam. Een experiment met jonge luisteraars van nu zag ze niet alleen terug gekatapulteerd naar de jaren 60, nadien zweerden ze ook bij actieve herinneringen aan demonstraties tegen de Vietnamoorlog en de bezetting van het Maagdenhuis.
Aan het woord is archivaris J. Paté van de Arnhem Institute of Music, in de liner notes van de verzamelaar Beat Het (1998). De cd-versie van een reeks clandestien tot stand gekomen verzamel-LPs van een decennium eerder. In die collectie tref je hoogstandjes van relatief bekende namen als Peter J. Muller, Ronnie & De Ronnies en De Clichee-mannetjes (een alterego van Koot & Bie). Minder bekende prijsnummers komen voor rekening van The Fall Outs en Ruud Knolraap & The Sweet Vegetable. Eén band schopte het tot de vaderlandse top 10: Het. De ultieme provo-act, die bij wijze van promotie van hun single Ik Heb Geen Zin Om Op Te Staan zichzelf op een groot bed door het centrum van Amsterdam lieten rijden en daarmee de voorpagina van het ochtendblad haalden.
De term werd provo werd geïntroduceerd in een proefschrift en had betrekking op anti-autoritaire, provocerende jongeren (aldus begreep ik uit een rondje Wikipedia). De Nederlandse samenleving vernam voor het eerst van de beweging via berichten uit De Telegraaf over provo-acties rond het huwelijk van Beatrix en Claus. Meer dan de autoriteiten in verwarring brengen met hun ludieke acties waren de provo’s hun tijd ver vooruit met hun utopische oplossingen voor maatschappelijke en milieuvraagstukken. Met het witte fietsenplan als een van de meest in het oog springende verdiensten. Het provotariaat hield er ook een eigen woordenboek op na, waarvan de belangrijkste termen zijn afgedrukt op de achterzijde van de hoes van Kejje nagaan, de tweede single van Het.
De teksten van Het ontsproten aan het brein van Bob Bouber. Hij maakte ruimhartig gebruik van het provo’s, het idioom dat de Nederlandse taal verrijkte met termen als glimknoop (agent), vogels (jongens) en prop (het einde). Kejje nagaan werd lang niet zo’n hit als de voorganger en na een derde single (en een vierde onder de naam Het Pocomania) ging de groep uiteen. Het Schotse Triassic Tusk-label schatte 50 jaar later Bouber en Het op waarde, tijdens een van hun Moon Hop-dansavonden en gaven het een plek op de verzamelaar Screamers, Bangers & Cosmic Synths. Hippe vogels die zich op Schotse dansvloeren het provo machtig maken; als dat geen argument is voor een plekkie tussen de 65 meest ondergewaardeerde Nederlandstalige klassiekers, dan weet ik het niet meer!
