Op grond van hun cover van Papa Was A Rolling Stone en het hitje Walk The Dinosaur (in het logische verlengde van de Bangles’ Walk Like An Egyptian, allemaal: Boom boom acka-lacka-lacka boom) zou je in de verleiding kunnen komen ze af te doen als novelty act. Daarmee zou je Was (Not Was) – het slagschip van het New Yorkse Zé-label – onrecht aandoen. Behalve de producer van Bonnie Raitt, Iggy Pop en The Rolling Stones en tegenwoordig Blue Note-president Don Fagenson (oftwel Don Was), hadden ze met Harry Bowens en Sweet Pea Atkinson twee formidabele soulzangers in de gelederen.
Hoewel die laatste twee een vast waarde vertegenwoordigden binnen hun vijf albums tellende discografie, maakten Don en broer David Was ook geregeld gebruik van gastzangers. Via de bijdragen van Leonard Cohen, Ozzy Osbourne en Kris Kristofferson kwamen de surreële teksten van de gebroeders Was soms beter tot hun recht. Neem nou het nummer Zaz Turned Blue, de afsluiter van Was (Not Was’) tweede album Born To Laugh At Tornadoes (1983). Gezongen door crooner Mel Tormé aka the Velvet Frog; doorbraakhit Walk The Dinosaur zou nog vijf jaar op zich laten wachten.
De tekst van Zaz Turned Blue is op zijn zachtst gezegd bizar te noemen. De goedlachse en goudeerlijke Zaz lijkt de nuchterheid zelve, maar laat zich op een avond in het park wurgen door een kameraad. Let wel: op eigen verzoek. Het loopt ternauwernood goed af. Uit het parlando dat tijdens de brug van het nummer te beluisteren valt, komen we te weten dat Zaz zich als 18-jarige bij de marine had aangesloten en hoewel het niet met zoveel woorden wordt gezegd, heeft het er alle schijn van dat hij na zijn diensttijd met een vorm van posttraumatische stress terugkeerde in de maatschappij.
Waar het in de uitvoering van Mel Tormé al ongemakkelijk voelde, transformeerde een coverversie het nummer vijftien jaar later in een minispeelfilm van Lynchiaanse proporties. Met hulp van een van bassist en arrangeur Eric Drew Feldman – de trouwe adjudant van Captain Beefheart in de nadagen van diens muzikale carrière – tilde PJ Harvey het nummer naar ongekend dramatische hoogte. Geen onlogische keuze: voor een album van haar mentor John Parish had zij een jaar eerder al eens haar inner croonie aangeroepen voor een remake van Peggy Lee’s zelfmoordballade Is That All There Is.
Voor de voorbereiding van een ondergewaardeerde playlist tussen Kerst en Oudjaar moest ik diep de archieven induiken om het nummer boven water te halen. Harvey’s versie van Zaz Turned Blue is enkel te vinden op de verzamelcd Lounge-A-Palooza (1997). Een onnavolgbaar concept, waarvoor lounge-acts werden gekoppeld aan grunge repertoire en vice versa. Behalve dat het nummer AWOL is op Spotify wordt er in de Ultimate Music Guide die Uncut Magazine wijdde aan Harvey met geen woord over gerept. Onbekend maakt ondergewaardeerd, maar vanaf vandaag niet langer onbemind.
