Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha…
O Superman is een ondergewaardeerd liedje, maar dit ge-ha is iconisch voor sommige vijftigers en zestigers. Het komt van een snippertje tape met daarop het lichthese en zachtaardige geluid van iemand die een afgekapte ‘ha’ produceert. Die 0,001 seconde wordt in een loop bijna acht-en-halve minuut lang herhaald. (Laurie Anderson heeft het ooit een keer geteld en ze kwam op precies 1246 keer ‘ha’.)
Eigenlijk bestaat dit liedje uit 1981 uit niet meer dan dat. Er zitten nog wat loopjes en geluiden in die Laurie Anderson uit een goedkope Casio toverde en soms is er wat gekwetter van vogels te horen. Die heeft de New Yorkse kunstenares en performance-artist ooit in alle vroegte in Central Park opgenomen. En dan is er nog de half gesproken half gezongen tekst. Die maakt dat dit minimale nummer net zo’n episch karakter heeft als – pak ‘m beet – een Bohemian Rhapsody of een Mr. Blue Sky.
Laurie Anderson brengt haar ‘Sprechgesang’ door een vocoder, zodat het lijkt op een koor van stemmen als in de Oudgriekse drama’s. O Superman maakt deel uit van haar zeven uur durende show United States, part I – IV. Ze baseert het nummer het op een aria uit de opera El Cid van de componist Jules Massenet. Die opende met de woorden Ô Souverain, ô juge, ô père (o vorst, o rechter, o vader). Laurie Anderson verbastert dat tot O Superman, o judge, o mom and dad.
Daarna volgt een tekst die wordt ingesproken op haar antwoordapparaat en die voor allerlei uitleg vatbaar is. Het is de ‘voice of the government’, de stem van de macht, die een cryptische boodschap achterlaat. De tekst refereert onder andere aan de Amerikaanse vliegtuigen die een mislukte bevrijdingsactie uitvoerden voor het gegijzelde ambassadepersoneel in Iran, tijdens de islamitische revolutie in 1979. (De woorden here come the planes, they’re American planes kregen na de aanslagen op het World Trade Center op 9 september 2001 nog een hele andere lading.) De ‘voice’ citeert ook nog een oude slogan van US Postal (de Amerikaanse PTT): Neither snow nor rain or gloom of night shall stay these couriers from the swift completion of their appointed rounds.
Het is de overheid, de macht, die sust in O Superman. En dat maakt het zo creepy:
‘Cause when love is gone
There’s always justice
And when justice is gone
There’s always force
And when force is gone,
There’s always Mom.
Hi Mom!
En daarna:
So hold me, Mom, in your long arms
Your petrochemical arms
Your military arms
In your electronic arms
Het vreemde en veel te lange nummer werd – heel verrassend – best een hit. Dat kwam doordat toonaangevende radio-DJ’s als John Peel in Engeland en Frits Spits in Nederland het oppikten. En ook na 1981 bleef de invloed doorklinken. Dat kale ha ha ha ha leende zich bij uitstek voor samples, we horen dat bijvoorbeeld terug bij Army Of Lovers. En David Bowie coverde het hele nummer in 1997, tijdens zijn drum ’n bass-concerten na het album Earthling. Het was zijn bassiste, Gail-Ann Dorsey, die het koor aan Griekse stemmen mocht doen. Bowie & Co hielden het niet zo minimaal, zeker naar het einde toe ging hun versie van O Superman nogal knallen. Dat was best lekker. Maar de kale aanpak van Laurie Anderson heeft meer impact. Tot vandaag aan toe.
