De Snob 2000 van 2021: Tien edities aan nutteloze feiten

Muziek is als die goede vriendin. Zij kan je dingen van de wereld laten zien, laat je dansen of zorgt juist voor een troostend woord en een warme omhelsing. In een jaar waarin sociaal contact nog steeds niet zo gewoon bleek kon muziek wel dicht bij je blijven, elk moment van de dag. De verbindende kracht van muziek kwam ook in de laatste weken van het jaar naar voren in het enthousiasme voor de Snob 2000. Zo werden door meer dan 3750 mensen, een recordaantal, stemmen uitgebracht voor deze alternatieve eindlijst van ondergewaardeerde liedjes. Ook de radio-uitzendingen op Pinguin Radio, van 18 december tot middernacht met Oudjaar, kregen veel bijval.

De afgelopen editie van de Snob 2000 had tevens een feestelijk randje. Het was namelijk de tiende editie van deze lijst. In deze tien jaar hebben meer dan 6200 liedjes een notering gehad. Uit al die liedjes is niet alleen een fijne lijst samen te stellen maar zeker ook wat interessante (en wellicht minder interessante) feiten.

De artiesten

De Snob 2000 is een lijst waar elk jaar een groot aantal wijzigingen in plaatsvinden. Maar hoe meer de lijst wijzigt hoe meer deze ook hetzelfde lijkt te blijven. Het is misschien geen verrassing dat Radiohead wederom de band/artiest is met de meeste noteringen in de lijst. Net als vorig jaar zijn 20 liedjes van deze band in de Snob 2000 te vinden. Het verschil is dat vorig jaar True Love Waits nog genoteerd was. Dit lied is er dit jaar uitgevallen maar daarvoor in de plaats is The Tourist er weer in gestemd. Net zoals vorig jaar bestaat de rest van de top drie meest vertegenwoordigde artiesten uit Nick Cave (16 liedjes met zijn Bad Seeds, eenmaal met zijn muzikale rechterhand Warren Ellis en eenmaal als duetpartner van Marianne Faithful) gevolgd door Tool (15 noteringen). De Nederlandse artiest met de meeste noteringen is Spinvis. Hij is 9 keer te vinden in de Snob 2000.
Nu kan je aanwezigheid in de lijst ook op andere manieren aangeven naast het aantal noteringen. Zo is de speelduur van de totale lijst meer dan 175 uur. Dan blijkt dat Tool de band is die het langst te horen is in de Snob 2000 met 2 uur 12 minuten aan muziek. De progressieve/symphonische rock/metal hoek blijkt in zijn geheel dan goed vertegenwoordigd te zijn want Tool wordt gevolgd door Marillion, met 2 uur 5 minuten aan speeltijd, en Pink Floyd, die 1 uur 55 minuten te horen is. De vele nummers van meer dan 10 of zelfs 20 minuten in hun noteringen dragen hier aan bij.

Gelukkig biedt de gehele lijst meer afwisseling dan veel liedjes van slechts enkele artiesten. Dit jaar zijn er 995 verschillende artiesten in de Snob 2000 te vinden. Dit zijn er iets meer dan de vorige editie, toen waren dat er 985, maar nog steeds minder dan de jaren ervoor. Het overzicht hieronder toont de hoeveelheid verschillende artiesten per editie. Dan blijkt de afstand tussen bijna 1140 verschillende artiesten in 2016 en de 985 van vorig jaar niet zo groot te zijn.

In de nabeschouwing van vorig jaar werden enkele, toch wel bekende, artiesten genoemd die noch in de Snob 2000 noch bij grote broer Top 2000 voorkwamen. Enkele van die artiesten, zoals Billie Holiday en Randy Newman, keren dit jaar gelukkig weer terug. Voor Billie Holiday is dit met Strange Fruit, een lied dat vele jaren in de Top 2000 stond maar daar al een aantal jaar uit was verdwenen. Tegenover het terugkeren van een aantal gevestigde artiesten in de lijst staan degenen die helaas geen notering meer in een van beide lijsten hebben. Zo zijn dit jaar onder andere Buddy Holly, De La Soul, Gram Parsons (en Emmylou Harris), Warren Zevon en Hank Williams ook uit de Snob 2000 verdwenen. Een grote naam die uit de Top 2000 is verdwenen – en ook niet in de Snob 2000 te vinden is – is Ray Charles. Nu is het zeker niet zo dat de Snob 2000 een ‘weeshuis voor vergeten artiesten’ moet zijn, maar dit zijn toch zeker artiesten die een plekje hebben verdiend in een eindlijst.

Een discussie die wat is uitgeblust gaat over het aandeel van vrouwelijke artiesten in de eindlijsten. De roep kwam voorbij dat dit aandeel te laag was, dat er ook veel mooie liedjes zijn gemaakt door vrouwelijke artiesten. Dit jaar zijn er 284 liedjes van vrouwelijke artiesten in de Snob 2000 terecht gekomen, ongeveer net zoveel als de 280 van vorig jaar. De hoogste noteringen zijn te vinden voor Sonic Youth (#32 met Teen Age Riot), Portishead (#36 met Roads) en Bettie Serveert (#42 met Palomine) naast verder nog 8 noteringen in de top 100.
De stemmers hebben natuurlijk het laatste woord, zij bepalen of ze een lied leuk genoeg vinden voor een stem of niet. Wij proberen de keuzelijst zo divers mogelijk te maken maar de uiteindelijke liedjes worden door jullie gekozen. Het onderwerp is in ieder geval de afgelopen jaren wat meer naar voren gekomen. En zangeressen zijn dan misschien ondervertegenwoordigd in de Snob 2000, er staan wel best veel meisjesnamen in de lijst. Dit zijn bijvoorbeeld A Perfect Circle – Judith, Tom Waits – Martha, Daniël Lohues – Annelie en First Aid Kid – Emmylou. Bij die laatste verwijst Emmylou naar Emmylou Harris, zij staat zelf echter niet in de Snob 2000 dit jaar.

De liedjes

Ze kunnen 6 seconden duren of 3811 seconden, de liedjes die in de Snob 2000 staan. Die eerste, Nee’s Niks van de Raggende Manne, ontbreekt dit jaar in de lijst al heeft die er in een eerder editie wel in gestaan. Het kortste liedje van deze editie is ook van vaderlandse bodem. Boel Aan De Hand van Hang Youth is ook ruim onder de 1 minuut klaar, het liedje duurt namelijk 43 seconden. Zo’n 88 keer zo lang, 3811 seconden (ofte wel 1 uur, 3 minuten en 31 seconden) is Dopesmoker van Sleep en deze staat er dit jaar ook weer in. Tijdens de radio-uitzendingen op Pinguin Radio kon de volledige versie helaas niet gedraaid worden. Het langste nummer dat eind december voorbij kwam was Dream Theater met A Change Of Seasons, dat 22 minuten en 35 seconden duurde.
Eerder werd al genoemd dat Strange Fruit van Billie Holiday in de lijst is terecht gekomen. Dit lied uit 1939 is het oudste lied dat erin staat. De gemiddelde leeftijd van de liedjes wordt langzaam ook steeds hoger, zoals onderstaand overzicht laat zien. Waar de gemiddelde leeftijd van de liedjes in de eerste edities nog geen 20 jaar was is deze nu zo’n 26 jaar geworden.

Dat de gemiddelde leeftijd langzaam oploopt is niet zo verwonderlijk. Alle liedjes worden elk jaar namelijk weer een jaartje ouder. Toen de nummer 1 van de Snob 2000, dEUS met Instant Street, in de eerste Snob 2000 genoteerd stond was het 13 jaar uit. Negen edities later is dit 22 jaar geworden. De samenstelling van de lijst speelt hier ook in mee. Enerzijds is de Snob 2000 een beetje een soort tipparade voor de Top 2000 lijst. De liedjes die dan doorstromen komen dan vaker uit de jaren 90 en later. Maar de Snob 2000 neemt ook liedjes op die (ten onrechte) geen plek meer hebben bij de grote broer. Dit zijn dan veelal liedjes die al wat ouder zijn, zoals een Strange Fruit uit 1939.
Deze verschuiving in de gemiddelde leeftijd is ook te zien in de verdeling van de liedjes naar decennium. Het overzicht hieronder laat drie Snob edities zien, de afgelopen twee jaar en de eerste editie uit 2012. Wat direct opvalt is dat in 2012 er veel nummers tussen 1990 en 2009 in de lijst stonden, veel meer dan in de afgelopen jaren. Veel van die nummers zijn uit de lijst verdwenen omdat ze zijn omarmd door de grote broer. Zo’n beetje de hele top 17 van de eerste Snob 2000 is nu in de Top 2000 te vinden. Alleen Arcade Fire met Rebellion (Lies) heeft geen notering gehad en Novocaine For The Soul van Eels is dit jaar uit die lijst gevallen. Verder is de Snob lijst ook wat ouder geworden door wat meer nummers uit de jaren zeventig en tachtig op te nemen. En de jaren negentig, nog steeds het decennium met de meeste noteringen, is ondertussen al gemiddeld zo’n 26 jaar oud.

Naast artiesten die hofleverancies zijn van de Snob 2000 zijn er ook albums waarvan meerdere liedjes de lijst halen. Bij de Top 2000 zijn bijvoorbeeld Rumours van Fleetwood Mac. Born In The U.S.A. van Bruce Springsteen of Bat Out Of Hell van Meat Loaf vertegenwoordigd met elk zes songs. Hier heten de albums met de meeste tracks in de lijst Turn On The Bright Lights van Interpol, en In Rainbows van Radiohead. Van beide albums hebben zes tracks de Snob 2000 gehaald. Net daarna volgen Unknown Pleasures van Joy Division en High Violet van The National, elk met vijf songs. Speciale vermelding geldt ook voor de soundtrack van de film Singles, want ook vijf songs van deze soundtrack zijn in de Snob 2000 te vinden. Dat zijn Chris Cornell – Seasons, Mother Love Bone – Chloe Dancer/Crown Of Thorns, Pearl Jam – State Of Love And Trust, Screaming Trees – Nearly Lost You en The Smashing Pumpkins – Drown.
Er staan geen albums volledig in de Snob 2000. Maar Animals van Pink Floyd komt in de buurt. De drie lange stukken van dat album, Dogs, Sheep en Pigs (Three Different Ones) staan er allen in. Alleen het intro en het outro van het album, elk met een speelduur van 1 minuut 24, staan niet in de lijst. Dat is ruim 93% speelduur van Animals dat te horen is. Geen slechte score.

Positiespel

In tien edities Snob 2000 hebben 6238 liedjes ooit in de lijst gestaan. Dit hoge aantal geeft al aan dat er elk jaar flink wat nummers (op)nieuw in de lijst komen. Deze editie waren er 537 liedjes in de lijst te vinden die er vorig jaar niet in stonden. Hiervan waren 244 liedjes geheel nieuw en dus hadden 293 al eens in de Snob 2000 mogen staan. Day Is Done van Johan is de hoogste nieuwe binnenkomer op 52. Dit liedje stond in het verleden ook al eens in de lijst, in de eerste drie edities. Het is daarna uitgeleend aan de keuzelijst van de Top 2000 maar omdat het niet de eindlijst haalde hebben we het dit jaar weer met veel liefde omarmd. De hoogste geheel nieuwe binnenkomer is Love Don’t Live Here Anymore van The War On Drugs ft. Lucius. Dit lied, dat zelfs uit 2021 afkomstig is, is te vinden op 56 in de lijst.
Als er 593 nieuwe liedjes in de lijst staan betekent dat automatisch dat er ook 593 liedjes uit de lijst zijn gevallen. Hiervan zijn er 18 overgestapt naar de grote broer. Ook de nummer 1, An Ocean In Between The Waves van The War On Drugs, van vorig jaar komt dit jaar niet meer in aanmerking voor een notering. De grootste uitglijder is Do You Realize?? van The Flaming Lips. In 2020 stond het lied nog op positie 483 en afgelopen jaar is het geheel uit de lijst verdwenen.

De grootste daler van de afgelopen editie was My Brains Down van Nilsson. Het zakte van 270 naar 1838. Daarnaast viel hun andere notering van 2020, Elastic Baby, uit de lijst. Het was kortom geen goed jaar voor ze. De sterkste stijger doet bijna hetzelfde maar dan andersom. O Children van Nick Cave & The Bad Seeds gaat van 1919 naar 321.
Sommige liedjes presteren een stuk constanter in de lijst. Zo hielden The National – Bloodbuzz Ohio (5), Buffalo Tom – Taillights Fade (14), Tool – Sober (40), Porcupine Tree – Lazarus (60), Phoebe Bridgers – Funeral (430) en Wire – Reuters (1843) hun positie. Voor Buffalo Tom was dit zelfs al twee jaar achter elkaar. Over 10 edities van de Snob 2000 gekeken is echter The Mercy Seat van Nick Cave & The Bad Seeds het meest constant presterende liedje. Sinds 2012 was dit nummer achtereenvolgens te vinden op plek 64 – 17 – 5 – 5 – 11 – 13 – 27 – 12 – 12 en dit jaar op 16.

De lijst

Mocht je alles nog eens willen nakijken of je eigen analyses loslaten op de lijst dan kan je de Snob 2000 van 2021 downloaden als Excel-lijst. Wil je helemaal losgaan op de ontwikkeling van de lijst over de jaren dan is er ook een Snob 2000 totaaloverzicht met alle nummers, meer dan 6200 liedjes, die sinds de eerste editie van 2012 in de lijst zijn verschenen. Een paar kleine opmerkingen ter verduidelijking bij de lijsten.

• De letters T, K en x betekenen dat het liedje dat jaar in de Top 2000 stond, in de Keuzelijst voor de Top 2000 of helemaal geen notering had.
• Het totaaloverzicht heeft ook kolommen die aangeven of het een vrouwelijke artiest/frontvrouw betreft (F) of uit Nederland of België afkomstig (Land). Ook bevat het links naar blogs als er over het lied een blog is geschreven hier op Ondergewaardeerde Liedjes.
• De eerste jaren werd de Snob 2000 iets minder nauwkeurig samengesteld, met als gevolg dat sommige nummers dubbel in de lijst stonden. In deze gevallen is alleen de hoogste notering meegenomen in het totaaloverzicht. Dit verklaart waarom in de eerste edities nu iets minder dan 2000 liedjes te vinden zijn.

Uiteindelijk gaat de Snob 2000 niet om een opsomming van liedjes, hoe interessant sommige weetjes erover kunnen zijn. Het belangrijkste blijft natuurlijk de muziek zelf. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor. Ten eerste is er de officiële lijst op Spotify. Snob 2000 volger Martijn Kooistra heeft de lijst vervolgens gecompileerd voor Apple Music. Daarnaast heeft Snob 2000 volger Bas de Wit de lijst in omgekeerde volgorde gezet, dus aftellend vanaf positie 2000, net zoals in een radio-uitzending. Van 18 t/m 31 december werd de lijst ook uitgezonden op Pinguin Radio. In maar liefst 173 uur, meer dan de 168 uur die de Top 2000 dit jaar had, werden de liedjes gedraaid. En alsnog moesten een aantal lange nummers helaas verhuizen naar een speciale podcast omdat het niet allemaal paste in al die uren. Het waren allen stevige dalers, uitsluitend in de eerste week en maximaal een per uitvoerende.

Mocht je deze radio-uitzendingen via Pinguin radio of de podcasts van de extra lange nummers willen terugluisteren dan kan je terecht bij de Snobcasts; daar staan per dag en uur de uitzendingen, maar ook via de dagelijkse pagina’s op Ondergewaardeerde Liedjes (hier). Zo zijn opties er genoeg om de Snob 2000 verder te ontdekken.