In 1991 brak de Grunge door met de klassieke albums Nevermind van Nirvana en Ten van Pearl Jam. U2 verraste met Achtung Baby, Massive Attack bracht de Triphop bovengronds met het album Blue Lines. R.E.M. brak commercieel door met Out Of Time en Metallica deed hetzelfde met Metallica (Black Album). Red Hot Chili Peppers brachten hun genre bepalende Blood Sugar Sex Magik uit. Mijn persoonlijke favoriet uit dat jaar is Rumour & Sigh van Richard Thompson.
Maar als ik terugdenk aan die tijd zijn het niet deze albums die de soundtrack van mijn geheugen vormen. Nee, het beeld wordt muzikaal gekleurd door twee Engelse bands: The Levellers en The Wonder Stuff. In mijn geheugen hebben juist deze twee bands zich stevig verankerd als bepalende bakens, als de vloeistof waarin in mijn herinnering van de vroeg jaren 1990 is gedompeld. Eerstgenoemde band bracht in 1991 het energieke Levelling The Land uit, terwijl laatstgenoemde met Never Loved Elvis op de proppen kwam. Beide zijn stevig geworteld in de (punky) folk rock, schatplichtig aan The Waterboys.
Ze worden vaak met elkaar geassocieerd, maar hebben een heel verschillende achtergrond. The Levellers komen uit Brighton. De band heeft een trouwe achterban in de (New Age) travellers-scene die in de jaren 1980 en 1990 in Engeland van festival naar protestkamp trekt in een stoet oude bussen en vrachtwagens, omgebouwd tot woonwagen. De Engelse pers, die er altijd als de kippen bij is om snel een naam te verzinnen bij een (muzikaal) fenomeen, munt voor deze ongewassen aanhang de term ‘crusties’.
Crustie mogen we niet verwarren met ‘grebo’, het etiket dat wordt geplakt op The Wonder Stuff, afkomstig uit de Midlands. De term is oorspronkelijk slang om rockers of bikers met lang haar aan te duiden. Als muzikaal sub-genre is grebo zowel in tijd als in ruimte een heel beperkt fenomeen. Het gaat om een kortstondige stroming eind 1980’s-begin 1990’s van een relatief klein groepje bands uit de omgeving van Birmingham. Vlaggendragers zijn 3 bands uit het stadje Stourbridge: Pop Will Eat Itself, Ned’s Atomic Dustbin en The Wonder Stuff.
Opvallend is dat The Wonder Stuff meer overeenkomsten heeft met The Levellers dan met de twee andere grebo collega’s. De grebo bands hebben niet één gedeelde muzikale stroming. Wat ze gemeen hebben is vooral een afkeer van opgeblazen gedrag; van het door cocaïne aangedreven narcisme van, zeg maar, de latere Britpop bands. Maar, ook al bleven ze heel gewoon, het neemt niet weg dat het heel succesvolle bands worden, in de periode vóór de Britpop.
In 1991 behoort dus ook The Wonder Stuff kortstondig tot de populairste artiesten van Engeland. Het vrolijke The Size Of A Cow is in maart 1991 de eerste single van het dan nog te verschijnen derde album van The Wonder Stuff. Het nummer haalt de top 5 in het Verenigd Koninkrijk en doet het ook goed in de alternatieve (college radio) lijsten in de Verenigde Staten. De Nederlandse muziekpers is ook enthousiast, al haalt het nummer hier helaas de hitlijsten niet. Het haalt wel, op cassette, mijn stereotorentje. Blijft leuk.
