Die rare man, met die bril. Mooi zingen deed hij niet. Zijn bewegingen houterig, iets te serieus, en onbeholpen. Maar het nummer was prachtig. In 1984 moet ik elf jaar zijn geweest en ik vraag me af of ik daadwerkelijk naar het Eurovisie Songfestival van dat jaar heb gekeken, maar de beelden van die specifieke inzending zijn me wel bijgebleven. De echte ster was die zangeres, Alice genaamd. Zij zong zo prachtig, warm en vol. De man met de vissenkom brillenglazen leek een verdwaalde figurant als zij haar stem liet horen.
I Treni Di Tozeur, het nummer in kwestie, werd een grote hit, ondanks dat deze Italiaanse inzending niet won. Het werd persoonlijk gezien bovendien mijn meest favoriete songfestival nummer ooit. Later kreeg ik pas door dat die onbeholpen man met die veel te grote bril de mede-componist van het nummer was, en dat hij eigenlijk nog veel meer pareltjes had gemaakt. In extremis ben ik zijn oeuvre gaan uitpluizen. Spijt heb ik daar nooit van gehad, ik kan een ieder aanraden hetzelfde te doen.
Franco Battiato werd in eigen land Il Maestro genoemd, met name omdat hij door middel van zijn kunst minder bekende thema’s aan de man wist te brengen. Hij wist als leermeester de horizon van zijn toehoorders en toeschouwers te verbreden. Je kon hem ook heel veelzijdig noemen. Niet alleen maakte hij muziek, hij was ook schilder en filmmaker. Als muzikant beperkte hij zich ook niet tot één specifiek genre. Al was hij prima in staat perfecte popliedjes te maken, getuige bijvoorbeeld het zeer goed in het gehoor liggende La Cura. Zijn rijke discografie bevat meer dan dat. Bijvoorbeeld: psychedelische progmuziek, een variatie aan elektronische muziek, maar ook opera. Het was trouwens heus niet allemaal toegankelijk. Regelmatig werd het experiment niet geschuwd. Zijn eerste single kwam uit in 1965, zijn laatste album – een weergave van een concert samen met het Royal Philharmonic Concert Orchestra – verscheen in 2019.
Afgelopen 18 mei overleed Franco Battiato. Het was in de dagen daarna binnen mijn persoonlijke social media bubble oorverdovend stil hierover. Ik snap dat hij hier in Nederland niet als een muzikale held wordt gezien. Bovendien snap ik dat ogenschijnlijk zijn uitstraling niet die van een rockheld was. Laat staan dat zijn zangstem veel kracht had. Toch is het een gemis, en ik verbaas me eigenlijk heel erg over de mate waarin hij hier onbegrepen is gebleven. Hij was meer dan alleen de zanger van I Treni Di Tozeur, een grootheid in eigen land, nooit bang om zichzelf te vernieuwen, maar ook nooit bang om vooral zichzelf te zijn. De eerste indruk klopt dus niet altijd. De verdwaalde figurant was uiteindelijk een muzikale geweldenaar, een uniek kunstenaar.
