Een beetje muziekliefhebber heeft grensverleggende muziek in de kast, of in de streamlijst. Waarom? Dat houdt het spannend. Een beetje muziekliefhebber zoekt wel eens de grenzen op van wat hij (of zij) leuk vindt. Of beter gezegd: van wat hij (of zij) kan hebben. Die grens wordt dan een beetje opgerekt. En zo wordt er vanzelf weer iets nieuws ontdekt. Zoals subgenres.
In de de tijd dat er nog clipkanalen waren waar je hardrock en metal zag, ontdek ik Meshuggah. Via iemand die ik toen nog kende, krijg ik Destroy Erase Improve in mijn handen gedrukt. Op cassette, maar wel gratis. En al gauw ben ik fan van de sound. Het is niet in één hokje te stoppen. Thrash, death en extreme metal, overgoten met een technisch sausje, is dan nog een erg makkelijke omschrijving. En de gitaristen houden ook van (experimentele) jazz. Een collega (beslist geen metalfan) hoort in het nummer Soul Burn heel duidelijk Allan Holdsworth. Een belangrijke inspiratiebron, lees ik later in een interview.
Destroy Erase Improve, hun inmiddels tweede album, komt uit in 1995. En dan gebeurt er van alles. Want Meshuggah wordt al snel gevraagd voor de grotere festivals. En als support act voor Machine Head en Clawfinger. Maar het duurde wel even voor het zover was. De band wordt opgericht in 1987. Zanger (zeg maar strot) Jens Kidman vormt met gitarist Fredrik Thordental de harde kern van de band die in de loop de jaren een paar bezettingswisselingen ondergaat. De entree van Thomas Haake in 1990 als drummer is belangrijk voor de ontwikkeling van de Zweedse formatie uit Umea, een snel groeiende gemeente in het oosten van het land. Contradictions Collapse, hun eerste volwaardige debuutalbum, wordt op 1 januari 1991 uitgebracht. Via Nuclear Blast, het label voor de dan iets minder bekende bands, die door grote jongen Roadrunner nog wel eens over het hoofd gezien worden.
De band ontwikkelt zich enorm, in muzikaal opzicht. Als een veelvraat werkt het vijftal allerlei invloeden naar binnen, en maakt hier een zeer smakelijk complex geheel van. Tempowisselingen en gedowntunede zevensnarige gitaren zijn slechts enkele elementen. Subtiel verwerkt hoor je ook flarden grindcore voorbij komen. De term mathmetal is allang genoemd. Vanaf 1998 volgen er vier prachtige albums. Ze mogen meerdere keren naar de Verenigde Staten, en toeren met Slayer en Tool, om even wat gebeurtenissen op te noemen.
En dan is het voorjaar 2008. In maart komt Obzen uit. De heren hebben bijna een jaar aan het album gewerkt, waarvan de helft aan opnametijd, en de andere helft om de songs te leren spelen. Het resultaat mag er meer dan zijn. Obzen is een bizar staaltje van technisch vernuft, maar heeft ook veel fijne hooks die bij de liefhebber heerlijk het gehoor in glijden. De wereldtournee die dan volgt, wordt vastgelegd op de dvd Alive en levert veel nieuwe fans op. Met Koloss (2012) wordt het succes voortgezet, ondanks een paar kleine veranderingen in het geluid. Inmiddels bestaat de band 25 jaar, en dat wordt (in 2014) gevierd met The Ophidian Trek, een live zoethoudertje. Maar wel een die verrassend goed klinkt. Na een welverdiende break pakt de band in oktober van 2016 de draad weer op met The Violent Sleep Of Reason. Live opgenomen in de studio liet de band het haast gecomputeriseerde format van de laatste twee albums volledig los. Met als resultaat een ‘fris’ geluid. Minder geperfectioneerd, maar zeker niet minder goed.
Terug naar Obzen. Ik denk dat dit tot nu toe wel hun masterpiece is. Of ze deze perfectie ooit nog gaan evenaren? Ik weet het niet. Misschien gaat het nooit meer gebeuren. Maar ik zal nooit meer het moment vergeten dat ik voor het eerst Bleed hoorde. Hakken en zagen in optima forma. De natte droom voor liefhebbers van de metalriff. Er zijn mooie live-versies van het nummer, en de officiële clip is een ingekorte versie. Nee, deze studioperfectie moet je de volle, bijna zeven en een halve minuut ondergaan. En daarna nog een keer, om zeker te weten dat je echt iets briljants aan het beluisteren was.
