In de Snob 2000 op#595
We hadden het niet verwacht in 1997, Robyn en ik, dat ik hier een stuk over haar en een van haar nummers zou schrijven. Ik luisterde naar vage bandjes uit Schotland die zich lieten beïnvloeden door Japan. Zij had een wereldhit met Show Me Love, nadat ze al jaren als kindsterretje was gedrild. Haar tekstschrijver en producer was Max Martin, voor wie Robyn’s hit een springplank was naar later succes met The Backstreet Boys en Britney Spears. Nee, mijn smaak was het niet. Popmuziek en het meer alternatieve circuit lagen toen mijlenver uit elkaar.
Robyn had direct na Show Me Love vooral nog lokaal succes. Haar platen werden nauwelijks uitgebracht buiten Europa. Steeds meer had ze het idee dat ze voor de muziek van Max Martin iemand moest zijn die ze niet écht was. Dat ze zich moest onderwerpen aan het idee van pop. Het idee om te stoppen met muziek en iets heel anders te gaan doen, kwam steeds vaster in haar hoofd. De ommezwaai kwam gelukkig na inspiratie door broer en zus Dreijer, beter bekend als de legendarische electropop-act The Knife. Karin en Olof Dreijer hielden in hun aanpak alle touwtjes zelf stevig in handen. Eigen label, eigen producties, volledige creatieve onafhankelijkheid, ondertussen geholpen door de stroom aan inkomsten van de verkoop van Heartbeats aan Sony. Robyn zette ook haar eigen label op – Konichiwa – en produceerde en schreef vanaf toen haar eigen nummers. In 2005 verscheen Robyn’s album Robyn, waarop ze nauw samen had gewerkt met de familie Dreijer. Synthpop met een scherp randje. Ook al waren de teksten en thema’s hetzelfde als die van de popmuziek, toch was het muzikaal en qua benadering anders. Een alternatieve benadering. Meer avontuurlijk en fris, niet van dat uitgekauwde. Popmuziek, maar toch met een flink snufje alternatief.
Enkele jaren later, in 2010, kwam haar magnus opus Body Talk uit, in ongeveer drie delen. De eerste single van de trilogie was Dancing On My Own. Thematisch weer een typisch popnummer: dansend in de discotheek ziet ze een ex dansen en kussen met een ander en hoopt ze misschien toch weer op wederzijdse aantrekkingskracht. Bij gebrek daaraan kiest ze ervoor om in haar eentje door te dansen, hoe verdrietig ze ook is. En de ex ziet het allemaal niet. Het klinkt als je het zo op je beeldscherm ziet niet heel indrukwekkend. Maar hemel, wat gooit ze haar ziel en zaligheid in de zang. Aan de ene kant heel krachtig en intens, aan de andere kant kwetsbaar en melancholisch door haar gebroken hart. Muzikaal is het al helemaal interessant. Ja, het is pure pop. Makkelijk in het gehoor, heel toegankelijk. Maar oh, wat zit het waanzinnig knap in elkaar. De synths pulseren als een dolle en het moment waarop ze in het nummer echt als een machinegeweer tekeer gaan (op 2:42), vind ik een van de mooiste in de popgeschiedenis. Het is zo waanzinnig goed gemaakt en er zitten zoveel interessante wendingen in. Geen wonder dat de alternatieve scene zo gek is op Robyn tegenwoordig.
Het is ook echt een kunst om goede popmuziek te maken. Om het zowel toegankelijk als boeiend te houden voor iedereen. Robyn is hier een meester in. Die kunst wordt dit decennium veel meer als kwaliteit gezien dan vroeger: er is meer waardering voor de muziek van popartiesten zoals Robyn. Vorig jaar bracht ze nog Honey uit. En ook op haar veertigste weet ze nog briljante popmuziek te maken. Nog altijd fris en fruitig, maar ook net even anders.
Als we zo eind 2019 de jaren ’10 muzikaal duiden, dan zal vaak terugkomen dat er in dit decennium eigenlijk geen nieuwe muziekstromingen bij zijn gekomen (mumblerap telt niet, wat denk je zelf?). In plaats daarvan zie je een soort nieuwe sweetspot ontstaan waarin de voormalige popwereld en het voormalig alternatieve circuit versmelten. Je ziet het aan hoe het hele genre van singer-songwriters mateloos populair werd (met ook een bewerking van Dancing On My Own, dat is dan weer grappig toeval). Je ziet het aan hoe popsterren zoals Beyoncé toegejuicht worden op festivals als Glastonbury. Je ziet het aan hoe artiesten uit de underground de sprong naar de mainstream maken, zoals The Weeknd. En misschien zie je het zelfs wel aan hoe hiphop de populairste muziekstijl is geworden dit decennium. Wat vroeger leftfield stond, is tegenwoordig mainstream. Vice versa hetzelfde verhaal. En Robyn liep daarin voorop.
