Als we het over grootheden hebben wanneer het om progressieve rock gaat, wordt Van Der Graaf Generator nauwelijks genoemd. Een goed moment voor een bijdrage over deze prachtige band.
Het begint allemaal in Manchester in 1967, daar is de band door Chris Judge Smith en Peter Hammill opgericht. Met name Judge Smith wilde een band oprichten, waarop hij samen met Hammill en Nick Peame begon op te treden. De naam van de band is ontleend aan een elektrostatische generator, die – niet geheel verrassend – vandegraaffgenerator wordt genoemd.
De muziek van de band wordt bestempeld als progressieve rock maar in die tijd was hun muziek erg kunstzinnig en experimenteel. Het echte grote succes voor de band blijft echter uit, alleen in Italië was Van Der Graaf Generator zeer populair.
House With No Door, geschreven door Peter Hammill, is een sombere en emotionele piano ballad waarbij de focus duidelijk op de sombere songtekst ligt. Het nummer gaat over eenzaamheid en geestesziekte, er wordt op diepe wijze nagedacht over het leven en over de reden van het (ons) bestaan. Peter Hammill weet alle gevoelige snaren te raken met zijn emotionele, breekbare maar toch ook warme zang. Hij weet op zeer fraaie wijze het sobere thema van het nummer te laten voelen, door merg en been, en hij laat zijn vocale kwaliteiten duidelijk blijken op deze plaat. David Jackson neemt het prachtige fluitspel voor zijn rekening en het nummer sluit af met schitterend samenspel tussen Hammill (keyboard) en Hugh Banton (orgel). De delicate drum maakt alles af. Het geheel is een schitterend, delicaat en duister nummer, dat met recht een parel te noemen is.
House With No Door is afkomstig van het album H To He, Who Am the Only One. Behalve Hammill, Jackson en Banton werkten Guy Evans en Nic Potter mee aan dit album, dat in 1970 werd uitgebracht. Robert Fripp van King Crimson heeft een gastoptreden op het album, hij speelt de gitaar op het nummer The Emperor in His War Room.
De samenstelling van de groep is nogal eens gewijzigd, te vaak om in deze bijdrage volledig te benoemen (op Wikipedia staat een duidelijk overzicht). Hammill bleek telkens de drijvende kracht achter de groep te zijn, met zijn donkere en existentialistische songteksten. Chris Judge Smith verliet de band al in 1968. Van Der Graaf Generator vergaarde uiteindelijk een intense cult-aanhang en werd een van de meest vooraanstaande art rockgroepen. In 1972 ging Peter Hammill solo, de band hield op te bestaan. Een aantal van de voormalige bandleden werkte wel mee aan zijn albums. In 1975 werd weer muziek gemaakt onder de naam Van Der Graaf Generator, om in 1978 opnieuw uit elkaar te gaan.
Veel van de voormalige bandleden hielden contact, er werd nog steeds samengewerkt op soloprojecten en af en toe werd gezamenlijk opgetreden. Zij vergaten Van Der Graaf Generator echter nooit. In 2005 kwamen Hammill, David Jackson, Hugh Banton en Guy Evans toch weer bij elkaar. De relatie tussen Jackson en de overige bandleden raakte bekoeld. Hamill, Banton en Evans treden tegenwoordig nog steeds op onder de naam Van Der Graaf Generator. Hun meest recente album dateert uit 2016: Do Not Disturb.
