De fauna kent vele soorten pluimage: van mooie zangvogels tot lijkenpikkers, en van profiteurs tot wereldreizigers. Wat zegt u? Dat lijkt op een beschrijving van het mensdom? Inderdaad, deze vergelijking viel ons ook op en dus hebben we een verzameling met liedjes over (rare) vogels op een rijtje gezet.
Keuze Martijn Janssen: The Mynah Birds – It’s My Time (1966)
Voordat ze uitvlogen
Als vogel is de treurmaina niet heel erg bijzonder, een spreeuwachtige die voornamelijk voorkomt in Zuid-Azië. Aan de ene kant is het liedje It’s My Time ook niet echt bijzonder. Een typisch midden jaren zestig rock nummer, al zit het wel lekker in elkaar. Het is wel geinig dat dit gepland stond om uitgebracht te worden op een sublabel van Motown, want het is geen soulmuziek dat hier te horen is. Ja, het nummer was gepland om uitgebracht te worden, maar Motown besloot de release te annuleren. De zanger, Ricky Mathews, had wat persoonlijke problemen (hij was onder andere gedeserteerd uit het leger). Motown wilde eerst hebben dat hij zijn problemen oploste, maar de deur zou daarna voor hem open staan mocht hij terug willen keren. Voor The Mynah Birds zou dat te laat zijn, zij vielen kort hierna uit elkaar.
Later zou Ricky inderdaad terugkeren bij Motown. Onder een andere artiestennaam zou hij een heel stuk bekender worden. Als Rick James zou hij de wereld veroveren met hits als Superfreak en Glow. Maar dat was ten tijde van It’s My Time nog helemaal niet te horen.
En de rest van het bandje? Ach, die gitarist die rond 1 minuut 15 zo’n leuke jengelende solo inzet bleef ook nog actief in de muziek. Een hit zo groot als Glow of Superfreak zou hij nooit hebben. Maar Neil Young, want over hem hebben we het, heeft natuurlijk ook veel succes gehad. Dus ja, al mag het dan op het eerste gezicht niet echt een bijzondere vogel zijn, het is voor ons wel een exotisch diertje. En dat mag dus ook gezegd worden van het bandje dat Rick James en Neil Young samen hadden op Motown. Hun tijd was het toen nog niet, maar die zou wel volgen.
Keuze Peter van Cappelle: Paul McCartney & Wings – Bluebird (1973)
De voorliefde van Macca voor vogels
Vogels zijn voor Paul McCartney meerdere malen een favoriet onderwerp of metafoor geweest voor het schrijven van liedjes. Het bekendste voorbeeld daarvan is natuurlijk Blackbird van The White Album van The Beatles, waarin hij een merel gebruikt als metafoor voor de onderdrukking van donkere vrouwen. Maar dat nummer is niet bepaald ondergewaardeerd. Maar ook in zijn solocarrière bleef de vogel een favoriet onderwerp. Tot vrij recent zelfs nog. Eén daarvan, Jenny Wren, is misschien wel één van de mooiste liedjes die hij in de afgelopen 20 jaar heeft uitgebracht. Het nummer is op hier deze website ook al meerdere malen voorbij gekomen.
Ook in zijn Wings periode in de jaren ’70 heeft hij een vogelliedje geschreven: Bluebird. Afkomstig van zijn meest succesvolle album na The Beatles: het veel geprezen meesterwerk Band On The Run. McCartney schreef heeft het nummer al twee jaar eerder tijdens een vakantie in Jamacia in 1971. Ook hier wordt gesteld dat McCartney de vogel als metafoor zou gebruiken voor vrijheid. Het zou een persoonlijk nummer zijn waarin McCartney na de breuk van The Beatles (die vooral voor McCartney heel zwaar was) probeert de draad in zijn leven weer op te pakken. Echter heeft McCartney daar tot nu toe zelf nog nooit een betekenis over losgelaten.
Het nummer verscheen dus op Band On The Run, en in Europa ook nog als B-kantje van de single Mrs. Vandebilt. In 2014 verscheen er nog een zeer geslaagde cover van Corinne Bailey Rae voor het tribute album The Art of McCartney. Het is één van de weinige covers van het album die echt goed uit de verf kwam.
Keuze Willem Kamps: Budgie – Breadfan (1973)
Piepzanger
Het is nooit met zoveel woorden gezegd, maar in de jaren zeventig, toen de gebroeders Kamps alle drie nog thuis woonden, werd er toch wel sluiks naar elkaar gekeken wie met welke elpee thuiskwam. Het mooist was iets onbekends waarvan de andere dachten: Jezus! Niet om elkaar af te troeven, gewoon even dat zozo-moment. Zo kwam ik op een goeie dag met Never Turn Your Back On A Friend van Budgie thuis, gestoken in een prachtige hoes van de toen populaire Roger Dean. Het moet gezegd: ietwat schoorvoetend. De muziek lag in het verlengde van het thuis geliefde Black Sabbath, maar ja, de zang. Burke Shelley, zanger en bassist van de band had namelijk een vreselijk piepstemmetje. In die zin was Budgie – parkietje – een zeer passende naam.
Budgie, inclusief stem, werd in Leidschendam gepikt en na wat vaker beluisteren zeer gewaardeerd. Volgens Shelley was parkiet bedacht vanwege het lijnrecht tegenovergestelde gevoel dat de naam oproept, anders dan hun heavy rock deed vermoeden. Overigens is hij niet de enige piepzanger/bassist, denk maar aan Les Claypool van Primus of Geddy Lee van Rush. Op latere albums kreeg zijn stem, mede door een wat lager klinkend rafelrandje, gelukkig wat meer body. Wellicht met wat hulp van de producer of omdat eindelijk z’n ballen waren ingedaald. Who knows. Grappig genoeg is zijn timbre vergeleken met dat van Shirley Bassey, die evenals Shelley opgroeide in Tiger Bay, Cardiff, Wales. Veel meer gelijkenis zullen de twee overigens niet hebben, denk ik zo.
Never Turn Your Back On A Friend start met Breadfan. Het nummer leunt op een heerlijke up tempo gitaarriff van Tony Bourge. Lars Ullrich, drummer van Metallica, is een groot fan van de band. Nadat zij eerder Crash Course in Brain Surgery van Budgie hadden gecoverd namen de heren hun versie van Breadfan op. Niet onverdienstelijk, maar het origineel is hier toch echt beter.
Bourge begint met zijn riff, Shelley en drummer Ray Philips vallen in en na driekwart minuut is het zo ver: het kinderstemmetje. Het was wennen, maar eigenlijk past het veel beter dan de zang van James Hetfield, die in mijn oren altijd als een soort krijger klinkt. Zijn woeste, wat boze en vooral geforceerde manier van zingen, alsof het bedoeld is angst aan te jagen. Helaas, James, allemaal leuk en aardig, maar doe mij maar het oprechte getjilp van het parkietje uit Wales, onbevangen fladderend in en om zijn zwaar metalen kooitje.
Keuze Jan-Dick den Das: Elton John – High Flying Bird (1973)
Voor velerlei uitleg vatbaar
Over vreemde vogels gesproken, Reginald Kenneth Dwight is er wel één die je in die categorie kan onderbrengen, althans als je in hokjes wilt denken. Meneer Dwight is bekend onder zijn artiesten naam Elton John, een rasartiest met een oeuvre waar je u tegen zegt. In 1971 bracht hij zijn eerste album uit en in 2019 komt de film Rocket Man uit. Een film over het leven van Elton John, bijna al 50 jaar in de schijnwerpers en nog steeds zijn de nummers mooi en eigenlijk is er ook niets gedateerd. In het jaar dat ik mijn negende levensjaar vier brengt Elton John het album Don’t Shoot Me, I’m Only The Pianoplayer uit met de hits Daniel en Crocodile Rock. En op dat zelfde album, om precies te zijn het laatste nummer, staat een lied wat echt een pareltje is.
High Flying Bird; de tekst is door Bernie Taupin geschreven en muziek door Elton John. Ik kan er uren naar luisteren, het zit zo prachtig mooi in elkaar, prachtige koortjes, die het nummer dat extra geven. En tegelijkertijd ook een simpel nummer, couplet, refrein, couplet, refrein, refrein, geen bridge en toch het is af. En dat is misschien ook wel de kunst van goede nummers, het eenvoudig laten klinken terwijl het vernuftig in mekaar zit. Een nummer wat gaat, en dat is mijn interpretatie, over afscheid nemen en loslaten. Afscheid omdat je elkaar toch niet begrijpt, je te dicht op iemand’s huid zit.
My high-flying bird has flown from out my arms
I thought myself her keeper
She thought I meant her harm
She thought I was the archer
A weather-man of words
But I could never shoot down
(My) my high-flying bird
En of het allemaal klopt, ik weet het niet. Het mooie van woorden is dat je het op zoveel manieren kan uitleggen, dat je iedere zin kan ontleden en er een betekenis aan kan geven. Maar die vreemde vogel Elton krijgt het toch wel voor elkaar, dat een lied over een vogel die ergens hoog weg vliegt iets met mij doet. Ondanks het verlies heeft het nummer ook iets van troost. En dat komt ook zeker door de machtig mooie stem van Elton John, een stem die je mee voert in de dramatiek van het nummer, waardoor je als luisteraar je zelf hoog in lucht waant. High Flying Bird een lied wat echt meer waardering zou moeten krijgen en als deze battle daar aan bijdraagt is die missie geslaagd. Laten we haar koesteren My High Flying Bird.
Keuze Ronald Eikelenboom: A.R. & Machines – Tanz Der Vögel In Den Winden (1974)
Uit vervlogen tijden
Een van de prettige dingen aan wonen op vier hoog is het uitzicht. Op een heldere, zonnige dag met een kop koffie op de bank naar buiten kijken, zien hoe de meeuwen langs vliegen. Een beeld beter dan Netflix. Tanz der Vögel in den Winden is daar een perfecte soundtrack bij, een vergeten krautrock klassieker van A.R. & Machines.
A.R. staat voor Achim Reichel, een Duitse muzikant die zijn carrière begint als frontman van de beat groep The Rattles. Openen voor The Beatles tijdens hun laatste Europese tournee is zo’n beetje hun belangrijkste wapenfeit. De dienstplicht maakt een einde aan zijn rol als gitarist en zanger van de band. Na zijn dienstplicht richtte hij samen met Les Humpries de psychedelische popgroep Wonderland op.
In 1971 begint hij met zijn soloproject A.R. & Machines onder welke naam hij vijf albums maakt. De eerste, Die Grüne Reise, was een inspiratiebron voor Kraftwerk en Tangerine Dream. Tanz der Vögel in den Winden komt van het vijfde en laatste album Autovision. In 1975 besluit Reichel een andere koers te gaan varen, traditionele Duitse muziek moet het worden, en klassieke gedichten op moderne volksmuziek. Een kleine dertig albums verder trekt hij er nog altijd volle zalen mee.
De platen van A.R. & Machines verdwijnen uit de handel tot Reichel in 2017 besluit de opnames op te poetsen, demo’s en live opnames uit de kast te trekken en het geheel als tiendelige boxset onder de titel The Art of German Psychedelic Period 1970-1974 op de markt te brengen, waarbij de songtitels voor het gemak en eventueel succes naar het Engels vertaald worden. Een bijbehorend live concert is in een korte tijd uitverkocht.
Keuze Marcel Klein: Trace – Birds (1975)
Geniaal
Vandaag wil ik stilstaan bij een wat onbekendere Nederlandse grootheid. Rick van der Linden was een geschoold musicus en werd in 1969 gevraagd om toe te treden bij Ekseption. Door zijn inbreng en als meest belangrijke componist wist Ekseption een stevige internationale status op te bouwen. Gebaseerd op klassieke muziek (met name Bach) ontstond een cross-over tussen klassieke muziek en popmuziek. Veel hits en albums met een stevige artistieke inbreng op orgel en piano van Rick.
In 1974 ontstond er zelfs een soort supergroep die verder ging waar Eksepsion stopte. Samen met drummer Pierre van der Linden (toen behorend tot de absolute drumtop en achterneef van Rick) en gitarist Jaap van Eijk werd de cross-over tussen klassiek en popmuziek voortgezet. Soms leek het allemaal wel improvisatie, maar wie van der Linden een beetje kende, wist dat dit allemaal door hem in de puntjes was uitgewerkt. Voordat het tweede album van de band uitkwam, verliet Pierre van de Linden de band om zich weer bij Focus aan te sluiten. In de zoektocht naar een nieuwe drummer kwam Rick uiteindelijk bij Ian Mosley uit. Ian Mosley zou zich later bij Marillion aansluiten en daar uiteindelijk een topdrummer worden. Binnen Trace kreeg hij echt een ondersteunende rol. De hoofdrol bleef voor Rick.
Het tweede album Birds kwam in 1975 uit en opnieuw gebaseerd op enkele klassieke werken van Bach. Rick van der Linden toont zich wederom een virtuoos musicus en neemt de hoofdrol in dit grotendeels instrumentale meesterwerk. De B-kant van de langspeelplaat is het nummer Birds. Ruim 21 minuten lang schotelt Rick in 19 aparte onderdelen een echte symfonische track voor, waar (uiteraard) ook een symfonisch verhaal bij hoort. Over rare vogels gesproken. De King-Bird spreekt tot de hoofdpersoon (een vogel) en stuurt hem langs een aantal plekken in een stad, waar de vogel verschillende mensen (of vogels) tegenkomt. De muziek is echter hier de grote troef. Soms neigend naar improvisatie, maar altijd weer terug naar de hoofdmelodie beweegt het nummer zich 21 minuten voort in een stijl zoals alleen Rick van der Linden kon. Een absoluut meesterwerk. In het nummer Preacher Bird is de enige zang van het album te horen:
The brightest sounds while listened in the morning
Are birds that sing their prayers to the sky
Your soul awakes with every new born morning
To praise and joy a thousand reason why
Rick van der Linden leeft inmiddels niet meer. In 2006 op 59 jarige leeftijd overleden. Vlak voor zijn dood, maakte Leo Blokhuis nog een mooie reportage over hem. Een geniale musicus.
Keuze Erwin Herkelman: Dan Fogelberg – Nether Lands (1977)
Niet over Nederland
Een writer’s block… het is zo ongeveer het ergste wat je kan gebeuren als liedjesschrijver. En Dan Fogelberg zat er middenin. Hij was net verhuisd naar de Rocky Mountains en had ook nog de pech dat het een bijzonder strenge winter was. Hij kon geen kant op.
Middenin die uitzichtloze situatie hervond hij zichzelf echter. Geïnspireerd door de natuur schreef hij uiteindelijk een van zijn meest succesvolle albums: Nether Lands. En dat het album dezelfde titel heeft als de belangrijkste lied op dat album is niet zo gek. In het prachtige Nether Lands beschrijft hij precies hoe hij zich voelde destijds, daar hoog in de bergen. En hoe een droom hem hielp om zich uit die dip te trekken. Met een prachtige 13de plaats in de Amerikaanse albumlijst tot gevolg.
Maar het succes bleef beperkt tot de grenzen van zijn thuisland. Hier haalde het de albumlijsten niet, ondanks de titel van het album. En ook de gelijknamige single wist niet door te dringen tot de Nederlandse Top 40. Het had dan ook vrij weinig met ons land te maken. Nether Lands was namelijk een verbastering van Nederland, een plaats in Colorado waar een van de studio’s gevestigd was waar hij het album opnam. Toch besloot hij het in ons land uit te brengen.
En ergens is het kennelijk tóch blijven hangen. Want van 2000 tot en met 2014 was het plaatje wél te beluisteren in de Top 2000. Maar daarna verdween het alsnog uit het collectieve geheugen. Zonde, want het is echt een mooie plaat die meer waardering verdient.
Keuze Alex van der Meer: 22-Pistepirkko – Birdy (1992)
Vogeltje wat zing je lekker lang
Er zijn landen die ik nog nooit hebt bezocht, maar waar ik toch het gevoel bij hebt dat het een tof land zou kunnen zijn. Bovenaan die lijst staat bij mij Finland. Mijn favoriete land waar ik nooit ben geweest. Een hele belangrijke reden is dat het nu – volgens onderzoek – het gelukkigste land ter wereld is. Daarnaast zijn volgens mij heel veel Finnen ook gewoon lekker prettig gestoord. Ze zien ze een beetje vliegen. Vooral de muzikanten. We denken in dat kader natuurlijk direct aan Lordi. Maar als het gaat om positieve creatieve gekte dan maak je mij juist weer heel erg blij met de band 22-Pistepirkko.
Oh, wat bestaat deze band al lang – vanaf 1980 – en wat hebben ze leuke, fascinerende en inspirerende muziek gemaakt. Ken je ze nog niet? Dan is het nummer Birdy van hun album Big Lupu uit 1992 een hele mooie kennismaking. Het is in alle schijnbare eenvoud een hoogvlieger. En dat is het al jaren. Ondanks de leeftijd van 27 jaar is het namelijk nog steeds fris en hip, en zit het ook voor de huidige tijd nog goed in de veren. We blijven daarom ook voor altijd bij elkaar, het liedje en ik.
Gruwelijk leuk detail is dat het originele nummer van het album – helaas niet de clipversie hieronder – halverwege als het ware stopt en veertig seconden lang letterlijk fluitende vogeltjes laat horen. Het is lichtelijk gestoord, maar het stoort totaal niet. Kortom, van 22-Pistepirkko’s Birdy kun je heel erg gelukkig worden.
Keuze Jeroen Mirck: Sparklehorse – Hundreds Of Sparrows (1998)
Poëzie
Diermetaforen domineren het werk van wijlen Mark Linkous, de depressieve en drugsverslaafde singer-songwriter beter bekend als Sparklehorse. Een vreemde vogel, die in zijn vervreemdend gemonteerde videoclips regelmatig rondloopt met maskers op, waaronder een paardenhoofd. Behalve paarden komen ook koeien, varkens en spinnen langs in zijn lyrics, evenals vogels. Zijn tweede album Good Morning Spider bevat twee gevleugelde liedjes: over mussen en Painbirds. Die laatste songtitel is natuurlijk prachtig (een parallel met de Rainbirds van Tom Waits?), maar het andere nummer is de mooiste siervogel: Hundreds Of Sparrows is een klein, intiem liefdesliedje van nog geen 2½ minuut, maar met een adembenemende zeggingskracht. Een lome drum en een verstopt strijkertje begeleiden twee stemmen: Linkous zelf en Sophie Michalitsianos.
In feite is de tekst van Hundreds Of Sparrows een compact stukje poëzie. De titel verwijst naar een Bijbelse vergelijking van apostel Lucas: Wat kosten vijf mussen? Bijna niets. Toch wordt er niet één door God vergeten. Zelfs de haren op jullie hoofd zijn alle geteld. Wees niet bang, jullie zijn meer waard dan een hele zwerm mussen.
Deze religieuze mussen wordt gevolgd door meer natuurmetaforen, waaronder geplante bomen, ‘kamikaze hummingbirds’ en vleugels die honderd slagen per seconde maken. En dan is er ineens dat breekbare excuus:
I’m so sorry
My spirit’s rarely in my body
It wanders through the dry country
Looking for a good place to rest
Your head upon my chest
And I can feel the pillow of your breast
Mark Linkous was een meester in het schrijven van kleine liedjes met grote emoties. Emoties die hem zelf uiteindelijk te machtig werden, maar die een onuitwisbare indruk hebben achtergelaten, voor wie het wil horen. Hij is immers geen machtige adelaar, maar slechts een schichtige mus. Zoals de mus uit dit liedje en de mus op de hoes van het bijbehorende album. Een onbetaalbare mus, want niet één wordt door God vergeten.
Keuze Marco Groen: Eels – I Like Birds (2000)
Misantropische vreugde
Shit happens, so you have to deal with the inconveniences in life, is een frase afkomstig van Mark Oliver Everett, die beter bekend staat als E, het enige vaste bandlid van Eels. Het lijkt een beetje een rare vogel, maar wie de levensloop van E onder de loep neemt, komt al snel tot de conclusie dat E eerder een roodkeel-nachtegaal lijkt te zijn. De zang van deze vogel wordt namelijk omschreven als ‘lieflijk, complex, doordringend maar licht melancholisch gekweel, waarin heldere fluittonen met schrille noten gemengd worden’. Een representatie die je een-op-een zou kunnen spiegelen op de muziek van Eels.
E komt dan ook niet zomaar uit een willekeurig nest. Papa E was bijvoorbeeld een beroemd natuurkundige die ooit met de controversiële veel-werelden-interpretatie kwam aanzetten; een soort tweedejaars studentenpraat, maar dan zeer goed onderbouwd en dichtgetimmerd. Helaas kreeg dit werk niet verwachte erkenning, wat ertoe leidde dat de vader van E een wat verbitterde, afstandelijk man werd, die nauwelijks contact met zijn kinderen had. Toen E negentien was stierf zijn vader door een hartaanval. E was degene die zijn vaders levenloze lichaam vond. Voor zuster Liz (Elizabeth) was dit het startsein voor een niet aflatende reeks zelfmoordpogingen, gekoppeld aan de nodige – onvrijwillige – opnames in psychiatrische klinieken. In 1996 slaagde zo’n poging, wat E inspireerde tot het album Electro-Shock Blues; het meest zwartgallige werk van de band. Het nummer Elizabeth On The Bathroom Floor is bijvoorbeeld autobiografisch. Hetzelfde geldt overigens voor Going To Your Funeral, Cancer For The Cure (over moeder E, die overleed aan longkanker) en Baby Genius (wat overduidelijk over zijn geniale, overleden vader gaat). De genoemde Baby Genius deed zijn baanbrekende (maar voor normale stervelingen onbegrijpelijke) werk in het Pentagon. Het toeval wil dat het vliegtuig dat zich op 11 september 2001 tijdens een jihadistische aanval in het pand boorde, een nichtje van E aan boord had. Zij werkte als stewardess in het toestel. E vraagt zich sinds die dag af of het voormalige kantoortje van zijn vader de plek was waar het luchtvaartuig op ongebruikelijke wijze geland is.
Vrijwel alle muziek van Eels heeft een behoorlijke persoonlijke noot in zich. Hetzelfde gaat op voor het nummer I Like Birds, afkomstig van Daisies Of The Galaxy, dat over de liefhebberij van moedertjelief gaat: vogels spotten. E neemt hierbij tevens de lelijke kanten van de maatschappij op de hak, maar trekt zich hier niet veel van aan, want: ‘ik hou van vogels’. Vogels staan in dit nummer tevens symbool voor het kunnen doen wat je wilt, zonder aardse zorgen. Eigenlijk zegt E ‘ik haat de maatschappij en de maatschappij haat mij. Hier is mijn middelvinger‘. Voor E was dit nummer tevens het middel om geestelijk in contact met zijn (overleden) moeder te kunnen blijven, wat maar weer eens bewijst dat mentale ellende niet zelden leidt tot geweldige muziek.
Keuze Remco Smith: Wilco – Hummingbird (2004)
Hooked
Voor Wilco heb ik moeite moeten doen. Het kwam niet vanzelf. Ik heb in 2010 Yankee Hotel Foxtrot gekocht, wat al negen jaar na de release was dus relatief laat. Meermalen heb ik hem opgezet, ik wilde hem graag mooi vinden maar op de een of andere manier was het kwartje niet gevallen.
Wilco is niet behaagziek. Wilco experimenteert, schuurt, maakt het je lastig. Vreemde songstructuren, geluid-erupties en dan opeens een lieflijk walsje. Liedjes die live opeens binnenstebuiten worden gekeerd. Het is muziek waar je voor moet zitten en die concentratie vergt. Doe je die moeite niet, dan raakt het je niet en komt het nooit echt binnen.
Eigenlijk heeft – ik durf het nauwelijks te zeggen – de Top 2000 mij op het spoor van Wilco gebracht. Een jaar of zes geleden heeft er in de NRC of Volkskrant een lijstje gestaan van een stuk of tien liedjes die in de Top 2000 niet zouden misstaan. Jesus Etc. was er een van. Toch maar (weer) eens proberen. Op YouTube, bij Letterman. En opeens had ik kippenvel over mijn hele lijf. En was ik hooked.
Ik heb mijn collectie Wilco-platen heel snel uitgebreid. Inmiddels twee keer live gezien (Best Kept Secret 2016 en in Brussel). In juni ga ik Wilco weer zien, in Paradiso. En manmanmman wat kijk ik daar naar uit. Wie weet speelt Wilco dan Hummingbird, van A Ghost is Born uit 2004.
Keuze Marjolein van Elteren: Gregory & The Hawk – Boats & Birds (2006)
Dubbel scoren met niet 1 maar 2 vogels
Soms heb je van die liedjes waar je ooit nog wel iets mee wil voor Ondergewaardeerde Liedjes, maar je weet nog niet wat. Boats & Birds was zo’n liedje, tot ik over deze battle las. Met een hawk in de bandnaam en birds in de titel voelt het als het juiste moment om dit nummer van de ‘ondergewaardeerde liedjes-plank’ af te halen.
Met een naam als Gregory & The Hawk verwacht je misschien een zanger genaamd Gregory + band maar niets is minder waar. De uit New York afkomstige Meredith Godreau bedacht deze naam voor haar project in 2003 om te ontsnappen aan de stereotypering in de media als het gaat om vrouwelijke singer/songwriters. In 2005 bracht ze haar eerste demo-album uit, waar een vroege versie van Boats & Birds op staat. In 2006 volgde de Boats & Birds EP en een jaar later haar eerste album. Voor er een label interesse toonde in Godreau had ze al 15.000 exemplaren van haar EP’s en album verkocht vanuit haar woonkamer en stonden er 18 pagina’s met covers van haar nummers op YouTube.
Terug naar Boats & Birds. Eigenlijk is het gewoon een heel mooi en lief liedje met een hoofdrol voor de stem van Meredith Godreau en haar gitaar. De invloed van Liz Phair en Nick Drake is duidelijk te horen in dit ‘liefdesliedje voor hipsters’. Heel klein, misschien wat eenvoudig, maar meer hoeft het ook niet te zijn.
If you’ll be my star
I’ll be your sky
You can hide underneath me and come out at night
When I turn jet black and you sow off your light
I live to let you shine
I live to let you shine
But you can skyrocket away from me
And never come back if you
Find another galaxy
Far
From here
With more room to fly
Just leave me your stardust to remember you by
Keuze Chris Hoessen: Alter Bridge – Blackbird (2007)
We’ll meet again
Als je de titel Blackbird ziet denk je in eerste instantie natuurlijk aan Blackbird van The Beatles. Toch wil ik mijn betoog houden over een andere Blackbird, en wel de titeltrack van het 2de album uit 2007 van de band Alter Bridge. Dit nummer was het afgelopen jaar goed voor de nummer 73 positie in de Snob 2000. Een heerlijk lang nummer, van bijna 8 minuten, met een gitaarsolo van Mark Tremonti en Myles Kennedy, die mij 12 jaar na het uitkomen van het album (en nummer) nog altijd kippenvel bezorgd. Zanger Myles Kennedy schreef het nummer. Na het schrijven van het nummer overleed een goede vriend van hem, Mark Morse. Het nummer werd hierdoor ook aan hem opgedragen. Op het eerste album One Day Remains van de band staat ook al een nummer met dit thema, namelijk het door Mark Tremonti geschreven nummer In Loving Memory naar aanleiding van het overlijden van zijn moeder.
Blackbird klinkt donker en mysterieus, met een krachtige sound en een krachtige tekst. Met een boodschap dat na het wegvallen van een dierbare de herinneringen ervoor zorgen dat degene voortleeft door de herinneringen. Maar ook met het geloof dat men elkaar weer zal zien. Dit alles prachtig samengevat door de zin
Someday I too will fly and find you again
Keuze Joop Broekman: Elbow – Starlings (2008)
Romantiek is van alle leeftijden
Laat ik meteen met de spreekwoordelijke deur in huis vallen: liedjes over de liefde moeten niet te moeilijk zijn. Geen smijten met metaforen. Er moet vooral niet teveel over nagedacht zijn (het kan dus wel, heren uit de buurt van de Zeeuwse kust!). Geen teksten die een kleuter in de zandbak ook bedenkt (hallo, Adele!), en een té kleffe verpakking moet ik ook niet. Mooi mag altijd, don’t get me wrong, maar de toon is wel heel erg belangrijk. En persoonlijk, dat dan ook weer wel.
Gaat het over liefdesliedjes van Engelse bands, dan is er (wat mij betreft) maar één band, en dat is Elbow. Onthutsend simpele liedjes waarvan de woorden uit het hart zijn. En je daarom zó goed weten te raken. Frontman Guy Garvey neemt je mee in zijn wereld, met een arm om je heen, en je weet dat het goed is. Het lijkt me met hem prima en gezellig filosoferen over allerlei aardse zaken. Al moeten mijn lever en ik nog wel eerst op trainingskamp om op level: expert te geraken.
In 2008 wordt het album The Seldom Seen Kid uitgebracht. Eerste single Grounds For Divorce is nog niet meteen de trekker voor het album, dat wordt het wonderschone One Day Like This. En hiermee breekt Elbow dan ook door. Een van de mooiste odes aan de liefde. Als je dit niet voelt, dan ben je van steen. Of van een andere planeet.
The Seldom Seen Kid begint (Starlings) en eindigt ingetogen (Friends Of Ours). Daartussen gebeurt van alles. Met je geliefde jezelf compleet afzonderen van de wereld, bijvoorbeeld. Of aan die eenzame hijskraanbestuurder vragen of hij namens jou een gebed de hoogte in kan sturen. Hij zit daar toch. Garvey had de woorden voor Starlings al een tijdje liggen. Ooit had hij een gedicht geschreven over zijn eerste vriendinnetje. Maar was er toch niet helemaal van overtuigd dat het goed genoeg was om deel uit te laten maken van de plaat. Terwijl de nadere bandleden de muzikale basis alvast legden, werd de tekst compleet herschreven.
At the top I’m stopping by
Your place of work and acting like
I haven’t dreamed of you and I
And marriage in an orange grove
You are the only thing
In any room you’re ever in
I’m stubborn, selfish and too old
Het nummer gaat over een wat oudere toneelacteur die in een restaurant verliefd wordt op een (jongere) serveerster. En dat doet heel veel met hem. Ondanks het leeftijdsverschil probeert hij haar voor zich te winnen. En hij doet heel erg zijn best.
I sat you down and told you how
The truest love that’s ever found is for oneself
You pulled apart my theory
With a weary and disinterested sighSo yes, I guess I’m asking you
To back a horse that’s good for glue and nothing else
But find a man that’s truer than
Find a man that needs you more than I
Hij stuitert zowat van verliefdheid. Stel jezelf maar eens de bewegingen van een wolk spreeuwen voor. In het Nederlands hebben we het over een zwerm, maar dat doet afbreuk aan de vertaling. En aan het beeld in je hoofd.
The violets explode inside me
When I meet your eyes
Then I’m spinning and I’m diving
Like a cloud of starlings
Darling, is this love?
Keuze Tricky Dicky: Gretchen Peters – Blackbirds (2015)
Bird’s eye view
In de jaren ’80 was ik onder andere tour director. Ik reisde met groepen Amerikanen (100-150 man) door Europa met gebruik makende van lokale gidsen. Mijn werk bestond uit de coördinatie, controle en het oplossen van problemen (zoals vergeten of verdwenen zaken, ziektes en overlijden). Een bepaalde zomer bestond mijn leven uit heen en weer reizen vanaf Heidelberg via Baden Baden naar Zurich en onderweg vijf dagen op een cruiseboot op de Neckar. Op een van deze avonden was er steevast diner in een kasteeltuin gearrangeerd, want de reizigers waren geen klootjesvolk. De dames en heren waren behangen met juwelen en dure horloges. Voor het vermaak had het hoofdkantoor een lokaal bandje geregeld dat de aanwezigen tot dansen moest uitnodigen. Het repertoire bestond uit populaire deuntjes en schlagers. En natuurlijk de vogeltjesdans. Altijd weer een hoogtepunt om oude vrouwen met onderarmen als kalkoenen te zien flappen. Ik drukte mijn neus steevast tijdens het inzetten van het gekwaak, want je hebt mij niet nodig om jezelf tot een rare vogel op de dansvloer te bombarderen. Wat een treurnis. Blubberend vet en zweetdruppels op de kale hoofden. Nee, de vogeltjesdans wordt het zeker niet.
De keuze voor liedjes over een (vreemde) vogel zijn legio. Ik heb in mijn databank op vogeltypes gezocht en ik kon geen keuze maken uit de honderden mogelijkheden. Een groot aantal zijn een forse hit geweest of hebben een notering in die andere jaarlijst, dus When Doves Cry, Freebird, Blackbird, Three Little Birds, Fly Like An Eagle vielen direct af. En Disco Duck was in de jaren ’70 een grote internationale hit, maar staat gevoelsmatig niet heel ver weg van de vogeltjesdans.
De Amerikaanse singer-songwriter Gretchen Peters maakt inmiddels al zo’n 20 jaar platen en heeft diverse Grammies op haar naam staan voor liedjes die onder andere Trisha Yearwood, George Strait en Martina McBride tot hits gezongen werden. In 2009 maakte ze het prachtige One To The Heart, One To The Head met Tom Russell. Drie jaar later komt het eveneens schitterende Hello Cruel World uit. Haar eerste commerciële succes; niet dat het van groot belang is, want Peters kiest al jaren haar eigen weg. Weer drie jaar later – we leven inmiddels in 2015 – ziet het meesterwerk Blackbirds het levenslicht. Een geweldig album over liefde en de dood.
Het titelnummer opent met Neil Young-achtig gitaarwerk. De tekst gaat over moord op haar broer.
Last thing I remember, was your footsteps in the hall
Whiskey in your voice, shotgun on the wall
There’s shadows in the shadows
There’s trouble in the cane
There’s things you do that you just can’t explain
Langzaam wordt duidelijk dat de hoofdpersoon door vader en zoon misbruikt is en zij wraak neemt en het huis in brand steekt.
Our father was a farmer
He planted fields of cane
He planted seeds of evil
And we harvested the shame
Keuze Freek Janssen: The Tallest Man On Earth – An Ocean (When The Bird Sees The Solid Ground) (2018)
Is het je wel eens opgevallen dat vinkjes altijd zingen over ‘history’?
Het is lente. De temperatuur loopt weer op, je kunt zonder jas naar buiten. De bomen komen weer tot leven met prachtige bloesems. De soundtrack van dit seizoen wordt verzorgd door kwetterende vogeltjes die druk in de weer zijn om een nestje te bouwen.
An Ocean is vertolkt voor mij het vrolijke, maar ook ietwat lichtzinnige gevoel van de lente. Het hupserige gitaarrifje kan zomaar doorgaan voor het getjilp van een vinkje (is het je trouwens ooit opgevallen dat die altijd hetzelfde deuntje zingen? Het is een zin die eindigt met het woord ‘history’, let maar eens op).
When The Bird Sees The Solid Ground, de sub-kop van het nummer (en de titel van het album waar dit nummer op staat), doet me denken aan de trek van vogels vanuit warmere streken naar de onze. Ze vliegen een heel stuk de oceaan over en zien dan eindelijk weer de vaste grond. Wat natuurlijk complete onzin is, want de meeste vogels trekken van noord naar zuid en weer terug en steken hooguit een stukje Middellandse Zee over.
Ah, wat boeit het ook. An Ocean is een fijn stukje vogelmuziek.
[polldaddy poll=10295164]
