Nits maken muziek die je verbeelding aan het werk zet. Aan de ene kant klinken hun liedjes erg Nederlands, hoewel ik niet goed kan aanwijzen waar ‘m dat in zit. Aan de andere kant roepen ze met hun muziek beelden op die universeel zijn, waar mensen uit allerlei landen en culturen zich iets bij kunnen voorstellen. En dat blijkt ook wel, want ze hebben juist in het buitenland een grote schare trouwe fans.
Ik kan talloze voorbeelden noemen van hun beeldende liedjes. Hits als Nescio, In The Dutch Mountains, Adieu, Sweet Bahnhof en J.O.S. Days. Ik kies nu voor het iets minder bekende The Train, openingsnummer van het minialbum Hat (1988). Dat begint zo:
Once in a railway station
in the city where I live
the windows were like mirrors
in this train
Dat effect ken je vast wel: je zit in de trein en kijkt naar buiten, zit heerlijk weg te dromen. En als het dan donker wordt, kijk je via de spiegeling van het raam opeens recht in de ogen van een medepassagier. Of in die van jezelf. Dan het volgende couplet:
Once I opened the drawer
in a room of a strange hotel
I saw a photograph of you
Dat is wel heel toevallig. Als de ‘you’ de geliefde is van de verteller, hoe kan hij dan opeens een foto van haar aantreffen in de la van een hotelkamer? Of … zou ‘you’ een beroemde persoon zijn, op de cover van een tijdschrift dat in die la lag? Dat klinkt al iets aannemelijker, vooral als hij verder vertelt:
You looked so sad and lonely
On a lonesome avenue
So sad and lonely
What could I do
Ze is onbereikbaar, hij kan niets voor haar betekenen: What could I do.
Ach wat doet het ertoe hoe de schrijver van het liedje het bedoeld heeft? Ik vind het leuk om zo mijn eigen voorstelling te maken bij de songtekst. En de meeste artiesten laten de betekenis van een liedje ook graag in het midden, omdat ze het helemaal niet erg vinden dat mensen er elk hun eigen betekenis aan geven. Je beleving van een liedje is persoonlijk. En dat is prima.
Natuurlijk gaat het bij The Nits niet alleen om de tekst, maar juist om de combinatie van tekst en muziek. Ook daarvan is The Train een goed voorbeeld. Het ritme van het hele nummer klinkt als de cadans van een trein op het spoor. Dat zou saai kunnen worden, maar halverwege het nummer vertragen ze het tempo en komt de trein langzaam tot stilstand, compleet met levensechte treingeluiden. Na een korte stilte komt de trein weer in beweging en gaat de reis – het liedje – verder. Als luisteraar zit ik als het ware zelf in die coupé, zo sterk beleef ik het mee. Ik hou van liedjes die dat voor elkaar krijgen.
Nits hebben trouwens nog meer liedjes gemaakt over treinreizen, luister maar eens naar het prachtige Adieu, Sweet Bahnhof. Ook al zo beeldend. Je bent bijna bij station Gare du Nord:
between backs of the houses
streets like fjords
Ik zie het direct voor me. Jij ook?
