The battle: 2 Meter Sessies

Tijdens de reis door muziekland slaat iedereen zo zijn piketpaaltjes. Voor de één is dat de release van Sgt. Pepper’s Hearts Club Band, voor de ander misschien Nevermind of misschien wel de eerste Thunderdome.

Vele muziekliefhebbers zullen 2 Meter de Lucht In als bijzonder moment markeren. De allereerste 2 Meter Sessie hadden we te danken aan Crowded House; ze wilden nu eenmaal liever spelen dan praten. Volgens Jan Douwe Kroeske ontdekte hij met de opname de schoonheid van liedjes in het klein en dat mogen we gerust een understatement noemen.

Hij heeft een voorliefde voor ‘echte’ artiesten die ook in een sobere en pure setting overeind weten te blijven. We vroegen hem zelf ook naar zijn favoriet en prompt schreef hij een mopje mee.

Daarom, met niet alleen de goedkeuring maar zelfs met een deelname van Jan Douwe Kroeske: negen 2 Meter Sessies-parels.

Keuze Martijn Vet: Bruce Cockburn – If I Had A Rocket Launcher (1990)

De Cora van Mora van de 2 Meter Sessies

Zou de Canadees Bruce Cockburn het een probleem vinden? Dat If I Had A Rocket Launcher het enige nummer van hem is dat ik echt ken, ook al maakt hij al sinds 1970 tientallen platen?

Zou hij het een bezwaar vinden dat ik deze versie van het nummer honderd keer mooier vind dan de originele opname uit 1984?

Zou hij ook een beetje vereerd zijn dat we hier bij Ondergewaardeerde Liedjes een ware strijd hebben gevoerd over de vraag wie dit nummer als bijdrage mocht indienen?

Het is nu eenmaal niet anders: Bruce Cockburn is de Cora van Mora van de 2 Meter Sessies. Ondanks zijn verdienstelijke andere werk zullen veel Nederlanders direct aan dit nummer denken. En hoeveel prachtige opnamen de 2 Meter Sessies ook hebben opgeleverd (al lang voordat MTV met zijn Unplugged-concept begon), dit is altijd het eerste nummer dat in mijn gedachten opkomt.

Helemaal niet erg, toch?

Keuze Freek Janssen: Hallo Venray – Miracles (1992)

De tamboerijn die zegt: het zal nooit meer zo zijn als vroeger, maar het is beter zo

Hallo Venray is zo’n band waar de 2 Meter Sessies gewoon voor gemaakt zijn. Breekbaar, puur en eerlijk. Ik ben niet de enige fan die Miracles hun allermooiste vind. De 2 Meter-versie verschilt behoorlijk van de albumversie: zonder bombastische strijkers, een stuk langzamer en toch korter.

Maar het is vooral die geruststellende tamboerijn, die het hem doet. Die tamboerijn: het komt allemaal wel goed. Ik weet dat ze nooit meer bij me terug komt en dat het nooit meer zo zal zijn als vroeger, maar misschien is het maar beter zo.

Keuze René Albers: G. Love & Special Sauce – Blues Music (1994)

Dit lied is verantwoordelijk geweest voor mijn liefde voor de blues

Het eerste belletje dat ging rinkelen over de 2 Meter Sessies was de fenomenale uitvoering van If I Had A Rocket Launcher van Bruce Cockburn, een nummer dat wij er vaak draaiden op café-avonden in onze lokale jongerensoos. Over dit nummer meer in een andere bijdrage. Toch heeft het TV-programma rondom de 2 Meter Sessies mij veel nieuwe muziek opgeleverd. Onder andere Del Amitri, maar ook G. Love & Special Sauce.

In 1994 waren zij tweemaal te gast bij Jan Douwe in de studio. Er was sowieso een grote buzz rondom deze band. Zij combineerden hip-hopbeats met blues, hetgeen een heerlijke combinatie was om menig zwoele avond door te komen. Iets dergelijks had ik niet eerder gehoord. Na G. Love kwamen er meerdere bands die hip-hopgrooves combineerden met allerlei soorten muziek. Jazz door Soul Coughing en de Fun Lovin’ Criminals combineerden er op los. In alle gevallen vond ik het geweldig.

Echter zo laidback als bij G. Love werd het nergens. Ik hoorde Blues Music en ik was verkocht. De beats pasten perfect bij de tekst en bluesy gitaar. Het klonk simpelweg alsof de heren er enorm veel plezier in hadden en staken mij aan. In 1995 stonden ze op het grote Pinkpop, tevens mijn eerste keer (van dat optreden kan ik mij niets meer herinneren).

Na hun optreden was er een signeersessie in dubbeldekker van OOR, ik was een van de laatste die de bus binnenging (druk was het niet). Daar zat de frontman, hij zette plichtmatig zijn krabbel in een boekje dat 25 jaar Pinkpop vierde, binnen de vijf minuten stond ik weer buiten. Het boekje heb ik nog steeds (ergens op zolder).

From where music really started
I’m a child of the 80s
From where I departed, since then I started
A collection of the people who started it all
I reckon therefore I kept them
In my sock like money

Blues Music is een ode aan de blues, het begin van de popmuziek in de woorden van G. Love zelf. Net als ik was hij een kind van de jaren tachtig, opgegroeid met overgeproduceerde popliedjes. Ik durf te stellen dat dit lied verantwoordelijk is geweest voor mijn liefde voor de blues van Blind Lemon Jefferson, Son House, John Lee Hooker, Muddy Waters en de vele andere meesters. Door de tekst van dit lied ben ik op zoek gegaan naar de eerste schreden van de populaire muziek. Er ging een wereld voor mij open en nog dagelijks vind ik wel weer een nieuw juweeltje dat ligt te verstoffen op muziekzolder, dankzij G. Love en zijn Special Sauce.

Helaas is de 2 Meter Sessie van Blues Music niet online te vinden. Daarom hier de studioversie…

Keuze Frans Kraaikamp: Tori Amos – Caught A Lite Sneeze (1996)

Elke noot doet ertoe

Het is eigenlijk bijna onmogelijk om uit het bijzonder rijke archief van 2 Meter Sessies een liedje te kiezen. Er is zoveel moois om uit te kiezen! Ik vind de ‘oude opnames’ die uit begin jaren negentig stammen toch het meest bijzonder. Het hele idee van de 2 Meter Sessies sprankelde op dat moment zo. De makers deden iets wat vernieuwend was en artiesten prikkelde om zichzelf als muzikant te tonen.

Ik heb uiteindelijk gekozen voor een opname van Tori Amos uit 1992: Caught A Lite Sneeze. Ze vertelt aan het begin van de sessie aan Jan Douwe hoe blij ze is als ze op een vleugel als deze mag spelen. Zo’n handgebouwde vleugel zorgt voor een uniek geluid en inspireert haar om muziek te maken. Dit is precies wat 2 Meter Sessies zo goed maakt. Het moment wordt gevangen: het is oprecht en puur!

Tori begint het nummer door a capella (als in een kapel) te zingen: hoe gaaf is het als je dat zo – durft en – kunt! Geniaal daarbij is, dat ze haar toetsenpartij speelt op de kast van de vleugel, wat een heerlijk percussiegeluid geeft! Ze zingt vol overgave, geeft alles wat ze heeft en betrekt je bij wat ze doet – zoals geen ander dat kan.

Halverwege brengt ze haar handen naar het klavier. En wat een energie zit er dan in haar spel. Elke noot doet ertoe! Aan het eind van het nummer sluit ze weer af met het percussie spelen op de kast. Hier kan ik uren naar kijken en luisteren – met dank aan Jan Douwe en Leo!

Keuze Edgar Kruize: Eels – Manchester Girl (1997)

Bloedstollende onderhuidse spanning

Muziek was voor mij, als tiener eind jaren tachtig, begin jaren negentig, religie. De dinsdag van de VARA op Radio 3 (zoals 3FM toen nog heette) was de wekelijkse kerkgang en Jan Douwe Kroeske verkondigde het woord. Mijn persoonlijke muzikale ontdekkingsreis, startend in ruwweg 1986, heeft dan ook behoorlijk synchroon gelopen met de opkomst van de 2 Meter Sessies (de eerste in 1987) in Kroeskes programma 2 Meter De Lucht In. Ik kan naar alle eerlijkheid concluderen dat ik zonder die sessies nooit (of in ieder geval minder) naar bijvoorbeeld Fatal Flowers, Del Amitri, Teenage Fanclub of Luka Bloom had geluisterd.

Als verzamelaar van livemuziek zat ik steevast klaar bij mijn cassettedeck om die unieke sessies op te nemen. Een keuze maken wat nu mijn favoriet is, blijkt lastig. Het eerste wat in me opkwam bij de aankondiging van deze battle is de sessie van Wendy & Lisa uit 1990. Ik herinner me nog goed dat ik met een koptelefoon naast de radio zat en als afsluiter van een wat rommelige sessie Mother Of Pearl werd ingezet. Ook niet geheel vlekkeloos, maar wat een emotie ineens! Het kwam in die kale 2 Meter Sessie-uitvoering binnen als een mokerslag. De vele cassettebandjes met opnames zijn in de loop der jaren kwijtgeraakt, deze heb ik nog steeds. Echter, de uitvoering van dit nummer is nergens online te vinden, want nooit verschenen op een van de vele 2 Meter Sessies cd’s. Uitgesloten van deelname dus.

Een persoonlijke herinnering heb ik aan de 2 Meter Sessie van Counting Crows uit november 1997. Die werd opgenomen in Paradiso voor publiek. Ik was daar bij en stond op de eerste rij toen zich tijdens die sessie een kleine productionele ramp voltrok. De door het vele touren enorm vermoeide frontman Adam Duritz trok het allemaal niet, vond de aanwezige camera’s maar vervelend en je zag hem nummer na nummer verschrompelen. Nog voor het beoogde einde van de sessie (en zonder de hit A Long December waar iedereen op wachtte) verliet hij de Paradiso-vloer en kwam hij niet meer terug. Jan Douwe Kroeske ving het richting het publiek nog netjes op door het gebeuren met welgemeend excuus af te ronden, maar je zag de productiemensen verbeten kijken. Deze sessie haalt mijn eindkeus derhalve ook niet, al was het erbij zijn terugkijkend erg speciaal.

Kom ik toch weer uit bij Eels, de band waar ik hier (veel) vaker een lans heb gebroken. Hun sessie op 25 augustus 1997, een dag na hun Lowlands-optreden, was met name wonderschoon omdat ze hierbinnen met minimale middelen een maximaal effect bereikten. Tijdens hun toenmalige tournee werd het emotionele Not Ready Yet als een gierende, veelal tegen de vijftien minuten durende, gitaarjam gespeeld. Een uitdrijven van demonen, daar het nummer gaat over de depressiviteit waarmee frontman E’s zus worstelde tot haar zelfmoord in 1996, een sterfgeval die als een enorme schaduw over de Beautiful Freak tournee van 1996 en 1997 heen hing. In de 2 Meter Sessie werd het op een orgeltje gespeeld (de volledige uitzending HIER, Not Ready Yet vanaf 14 minuten ongeveer). De enige keer dat het zo is uitgevoerd en het gaat door merg en been.

Zo zijn er meer nummers in die sessie die metershoog kippenvel veroorzaken. Zoals de verstilde uitvoering van Manchester Girl. Vrijwel identiek aan hoe het destijds live werd gebracht, maar op een of andere manier zit er ‘meer’ in. De stiltes die vallen tussen het pianospel van frontman E en de hoorn spelende Tommy Walter, de zang. E stelde jaren later dat dit wellicht de beste uitvoering ooit was van Manchester Girl. Dan gaan we daar de 2 Meter-strijd mee aan, derhalve.

Let overigens niet te veel het introverhaal van Jan Douwe Kroeske in dit filmpje. De dood had E’s familie op dat moment namelijk al lang en breed gevonden. Magere Hein had zelfs al een wig gedreven tussen de frontman en toenmalige bassist Tommy Walter. Na de zelfmoord van E’s zus Elizabeth heeft de bassist/hoornspeler getracht zijn collega bij te staan, maar E duwde juist iedereen weg die hem wilde helpen. Luttele dagen na de 2 Meter Sessie was de tournee ter promotie van het Eels-debuut Beautiful Freak ten einde en kwam het nieuws dat Walter niet langer meer onderdeel van de band was. Misschien is het juist wel die onderlinge, onderhuidse spanning die je hoort en voelt op deze bloedstollende uitvoering van Manchester Girl.

Keuze Tricky Dicky: Willy DeVille – Across The Borderline (1999)

Miskend genie

In alle eerlijkheid moet ik stellen dat 2 Meter de Lucht In (en de 2 Meter Sessies) mijn muzieksmaak verbreed heeft. Gedurende de jaren ’86-’93 zat ik veel in de auto en terugkijkend moet ik toch wel constateren dat de langere ritten bijna altijd samenvielen met het programma van Jan Douwe Kroeske. Het was ook een tikje interactief, want je werd verzocht ondergewaardeerde liedjes in te sturen en hier een kort verhaaltje bij te schrijven. Wellicht is JDK uiteindelijk ook de geestelijke vader van deze site? Wanneer je inzending daadwerkelijk uitgekozen en gedraaid werd kreeg je een leuke attentie toegestuurd, zoals concertkaartjes en CD’s. De concerten zijn goede herinneringen in de mist van mijn geheugen, maar de (vele) muziekschijven draai ik nog steeds met veel plezier.

Mink DeVille kende ik natuurlijk en heb hun en Willy’s muziek met bovenmatige interesse gevolgd. Hij was veel populairder in Europa dan in zijn geboorteland, maar hij is daar gedurende zijn gehele carrière volledig verkeerd begrepen en werden de verkeerde dingen van hem verwacht. Dit begon in 1977 toen Capitol Records hem contracteerde (voor 3 LP’s) en verwachtte een top-punkband binnen gehaald te hebben. Zijn tweede LP kreeg geen ondersteuning vanwege meningsverschillen tussen de band en Capitol, en zijn derde LP werd niet eens in de U.S.A. uitgebracht. De Franse tak mocht het promoten, en gelukkig wist men in Europa DeVille wel op waarde te schatten. Een ander probleem was producer Jack Nitzche, die een veel te bepalende rol had en feitelijk zijn muzikale talent en ontplooiing blokkeerde. En dan was er nog de heroïneverslaving.

Eind 1991 wist Willy zich te ontworstelen aan de invloed van de drugs en de producer, en zijn nieuwe album Backstreets of Desire bereikte de gouden status. De critici en journalisten waren én zijn vrijwel éénluidend in hun oordeel over dit album; een juweel. Vanaf dat punt ging Willy terug naar zijn oorsprong met als gevolg de Spaans-Americana roots muziek, waarmee hij zijn carrière nieuw leven inblies. Vanwege zijn ervaringen weigerde hij in de U.S. te werken en de platenmaatschappijen waren blij van hem af te zijn, maar in Europa kon de man met zijn herkenbare stemgeluid niet stuk.

In 2009 werd hepatitis C bij hem geconstateerd, en gedurende de behandeling alvleeklierkanker, waardoor in augustus het licht definitief uitging. Zelf had hij gehoopt op het podium te overlijden. Bob Dylan suggereerde dat hij opgenomen diende te worden in de Rock and Roll Hall of Fame.

Naar mijn onbescheiden mening dienen minimaal twee van zijn allermooiste liedjes (hoog!) in de Snob 2000 te staan: Heaven Stood Still (als Mink DeVille) en Across The Borderline. De eerste staat er in (op #851, foei…), maar Across The Borderline belichaamt alles waar de post-1991 DeVille voor staat. Het lied gaat over de vele Mexicanen, die de grens met de U.S. overtrekken om dan te merken dat de pot met goud niet bestaat.

De clip wordt ingeleid door Jan-Douwe Kroeske; de muziek zelf begint op 2:43 min.  Echter, zowel het commentaar van Jan-Douwe als het korte interview met Willy zijn interessant.

Keuze Karin de Zwaan: Anouk & Sarah Bettens – I Alone (1999)

Het lijkt haast een geheim iets waar je bij mee mag kijken

Dit is de meest gave 2 Meter Sessie-opname ooit! Kan niet anders. Ik zat zelf nog op het vwo. Op weg naar school luisterde ik altijd een van mijn cassettebandjes op mijn auto-reverse walkman. Dat was of het bandje met aan de ene kant Anouk en de andere kant The Presidents of the USA of het bandje met K’s Choice. De 2 Meter Sessie met Anouk, daar had ik dus wel veel zin in. Op een of andere reden kon ik hem niet direct kijken maar had ik het opgenomen. Hoe gaat was het toen bleek dat Sarah Bettens ook even mee kwam zingen! Twee van mijn helden.

Het nummer van Live deed me op dat moment nog niet zo veel, de uitvoering van deze twee topvrouwen zeker wel! Power en terughoudendheid tegelijk. Het heldere en beetje harde van Anouk gemengd met het zachte van Sarah. Wauw! Pas veel later besef ik me pas dat ook de locatie op het podium in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag bijzonder is. Ik denk dat dit meespeelt in het gevoel dat ik krijg bij het terugkijken: stiekem, als je maar stil bent. De twee vrouwen, en vooral Anouk, doen even niet overdreven maar verdwijnen in de muziek.

Keuze Danny den Boef: To Kill A King – Funeral (2013)

Luguber: ‘En hier is To Kill A King met Funeral van het album Cannibals With Cutlery’

Eigenlijk kan ik me niet herinneren dat 2 Meter Sessies niet altijd ergens wel tevoorschijn kwam op, voor mij, met name TV. Volgens mij heeft het programma sinds zijn oprichting in (ik heb het even opgezocht) 1987 meer zenderwisselingen ondergaan dan Beau van Erven Dorens de laatste jaren.

Maar goed, zoals ik al zei, het was altijd wel ergens en op één of andere manier kwam ik het ook meestal wel ergens tegen. En uiteraard al die jaren met Jan Douwe Kroeske, in mijn jeugd vooral bekend als gezicht van het destijds gru-we-lijk spannende 12 Steden, 13 Ongelukken (Kom er maar in Blade Runner Theme van Vangelis!).

Jan Douwe werd ouder, het concept zeker niet. Bands en artiesten, vaak beginnend, spelen varianten op hun eigen muziek, begeleid door gesprekken over wat er allemaal aan het nummer vooraf ging en zulks. Later, toen MTV nog iets met muziek deed (ja, lieve pubers van Nederland, die M staat voor “Music” en niet voor “Meuk” waar ze zich vandaag de dag mee bezighouden) deden ze eigenlijk gewoon exact hetzelfde met hun Unplugged serie. Tssss…

Maar 2 Meter Sessies bleef fier overeind. Momenteel is het programma te zien op Fox, en ik check het met enige regelmaat even laat op de avond. Ik ben namelijk gek op nieuwe muziek en nieuwe bands/artiesten, dus je weet het maar nooit.

Zodoende kwam ik in 2013 de sessie met de band To Kill A King (Majesteitsschennis?) tegen. Het nummer dat ze als opener speelde, Funeral, was gelijk een ‘ja!’. Dat heb je met muziek. Je hoort het en je weet eigenlijk binnen een paar tellen al wel of dit wat gaat worden. Met Funeral was het duidelijk. Dit was zeker een blijvertje.

Want wát een heerlijk nummer. Het kwam in 2012 al uit op een EP, maar op hun album Cannibals With Cutlery stond een opnieuw opgenomen versie van het nummer. De EP versie is eigenlijk wat lekkerder omdat die nét een tikje rauwer en ongepolijst is. Al zit er feitelijk weinig verschil tussen.

Het geheel gaat er alleen niet veel gezelliger op klinken als je dit alles achter elkaar opnoemt, dus ik kan me voorstellen dat je als radio DJ het nummer gewoon maar niet draait. “En hier is To Kill A King met het geweldige nummer Funeral van het album Cannibals With Cutlery! Een fijne middag nog verder”. Dat idee. En dan de tekst nog die ook op zijn minst enigszins luguber te noemen is.

I must make more friends.
So they’ll be hanging at my funeral.
Just to make my parents proud.
Just to make my parents smile…

Tja, het kan een levensdoel zijn zullen we maar denken toch?

Hoe dan ook, het nummer klinkt heerlijk, net als de band verder overigens. Een beetje The National met een vleugje meer pop. Ook hun laatste album met de simpele titel To Kill A King is weer erg prettig, dus ga die ook zeker eens luisteren. Met name het nummer Musicians Like Gamblers Like Drunks Like Me (kom maar eens over zo’n titel heen) is een instant druk-die-repeat-knop-maar-in-het-komende-uur klassieker.

Lieve Jan Douwe, blijf vooral overal ter wereld uit de meest obscure hoeken en gaten de fijnste bands vandaan slepen. Muziekminnend Nederland rekent toch minimaal nog de komende kwart eeuw op dit soort fijne ontdekkingen. Dank u beleefd. 

(Kon alleen de volledige sessie vinden, dus even naar 1:18 min skippen voor Funeral)

Keuze Jan Douwe Kroeske: Augustines – Now You’re Free (2014)

2 Meter Sessies in haar puurste vorm

Eén van de moeilijkste vragen die je mij kan stellen is om één favoriete opname uit het 2 Meter Sessies archief te halen. Er zijn gewoonweg te veel die mij dierbaar zijn. Wat wil je ook, we zijn al sinds 1987 bezig en hebben inmiddels meer dan 1500 opnames gemaakt…

Het is te aanlokkelijk om een sessie te noemen met Nirvana, Radiohead, Elliott Smith, Foo Fighters of Coldplay. Historische opnames zijn het, maar wat ik vaak moet uitleggen is dat het op het moment van opnemen allemaal nog niet zo geschiedkundig is. Op dat moment maken we ‘gewoon’ een radio- of televisieopname met een act waar wij in geloven en die wij dolgraag een groter podium willen bieden.

Nee, voor nu ga ik voor Augustines (voorheen We Are Augustines). Twee platen hebben ze uit, een derde zit er aan te komen. Vorig jaar april namen we een sessie met ze op, voor de zender FOX. Het interview staat me nog helder voor de geest, want zanger Billy McCarthy was bijzonder openhartig over de zelfmoord van zijn broer James. Ik kende het verhaal, maar om het dan zo van dichtbij te horen, dat doet wat met een interviewer. Helemaal toen bandmakker Eric Anderson iets vertelde wat hij nog nooit eerder op radio of televisie had verteld: ook zijn broer worstelt met het leven, maar – thank God – leeft nog wel. Het is een stukje achtergrondinformatie dat je eigenlijk moet weten om een liedje als ‘Now You’re Free’ nog beter te begrijpen. Maar ook als je niet het weet, is het een liedje om kippenvel van te krijgen.

De uitvoering die wij kregen is 2 Meter Sessies in haar puurste vorm… Wauw.

Elke week komt Ondergewaardeerde Liedjes maar liefst twee keer op de radio: op donderdagavond bij Skoopavond (IndieXL) en zaterdagochtend draait Jeroen van de Beek een liedje uit de nieuwste battle op KX Radio. En jij kunt hun keuze beïnvloeden, door te stemmen!

[polldaddy poll=8921569]