In de nieuwe eeuw betraden we een muzikaal divers landschap. Het leek bijna alsof er elke dag meerdere nieuwe bandjes of zanger(es)s(en) de oefenkelders verlieten, mede geholpen door YouTube en Spotify. Waar elke decennia in de vorige eeuw twee of drie nieuwe genres opleverden, zijn de zeroes een vergaarbak van allerlei stijlen en experimenten.
Nieuwsgierig? Luister maar eens naar de onderstaande ondergewaardeerde liedjes.
Keuze Marcel Klein: Porcupine Tree – Collapse The Light Into Earth (2002)
Een bede
Geen flauw idee of het er over gaat, maar het is 2002. De wereld staat in brand. Eind 2001 de vliegtuigen in de WTC-torens in New York, en in mei 2002 de moord op Pim Fortuyn en ook heel Nederland staat op zijn kop.
Dan komt Porcupine Tree met het album In Absentia. Een mooi album met mooie tracks. Dan word ik met stomheid geslagen. Het laatste nummer van het album, haast atypisch voor de band. Weinig instrumenten, de ijle zang van Steve Wilson en dan het refrein: Collapse The Light Into Earth. Het lijkt alsof de luiken opengaat en alsof dit een gebed is. In de donkere tijden een bede tot licht.
Bedoelde Steve Wilson dit voorgaande met dit nummer? Geen flauw idee, maar het is wel mijn interpretatie. En daar gaat het vaak om bij muziek toch? Luister eens naar de opbouw van dit nummer, de emotionele zang van Steve en het zinderende einde. Elke keer als er in de wereld iets verschrikkelijks gaande is, is dit nummer voor mij een bede. En bid ik om licht in deze wereld.
https://www.youtube.com/watch?v=HhrzIPu-bdA
Keuze Erwin Herkelman: Herbert Grönemeyer – Unbewohnt (2002)
Duitse poëzie
In één week tijd verloor hij zowel zijn vrouw als zijn oudere broer. Een gróót persoonlijk drama. Maar hij verwerkte dat op de beste manier waarop een zanger dat kan doen: in een album. Het resultaat was Mensch uit 2002.
Een veelzijdige plaat waarin teruggekeken, maar ook vooruitgeblikt wordt. Met af en toe een uptempo nummer, hier en daar een stevige gitaar… maar ook liedjes om stil van te worden. Hartverscheurend is natuurlijk het nummer Der Weg. Hoe Grönemeyer de mooie herinneringen aan zijn vrouw bezingt… het gaat door merg en been.
Maar het veel minder bekende Unbewohnt is minstens net zo mooi. Het nummer gaat over de totale leegte na het verlies van een dierbare. Een gevoel dat hij perfect weet te vatten in de tekst.
Ooh, es tropft ins Herz
Der Kopf unmöbliert und hohl
Ooh, keine Blumen im Fenster
Der Fernseher ohne Bild und TonOhne Bild und Ton
Ich fühl’ mich unbewohnt.
Maar ook die laatste minuut… een prachtig, melodramatisch samenspel van muziekinstrumenten. Een waardig einde van dit prachtige gedicht.
Keuze Ronald Eikelenboom: Zwan – Settle Down (2003)
De zwaan die in een lelijk eendje veranderde
Zeven maanden na het verschijnen van het debuutalbum Mary Star Of The Sea viel het doek voor Zwan. De supergroep, met leden van The Smashing Pumpkins, Chavez, A Perfect Circle en Slint ging ten onder aan seks, drugs en rock ’n roll. Veertien jaar later is het album niet meer te koop en niet te streamen.
Wie het niet kent en er kennis mee wil maken moet zijn toevlucht zoeken tot YouTube. Misschien wel omdat Billy Corgan er zelf niet meer naar kan luisteren, omdat het klinkt als thousands of lies upon lies upon lies. It’s a shame because there’s tons of music unreleased that will just sit in a box until I can stomach it.
Keuze Eric van den Bosch: Midnight – Sakada (2005)
Verre van standaard
Midnight heette eigenlijk John Patrick Jr. McDonald en werd bekend met Crimson Glory. Die band kreeg succes in het kielzog van Queensrÿche, met metal die proggy elementen bevatte zonder aan volume in te leveren. Daarnaast hadden ze een gimmick die voor de initiële aandacht zorgde: ze droegen steevast zilverkleurige maskers, ook op het podium. Twee heavy platen en een aanzienlijk commerciëlere derde plaat Strange And Beautiful later werd Midnight de band uitgeknikkerd, nadat zijn alcoholmisbruik voor de zoveelste keer tot problemen had geleid. Leuk detail: zijn opvolger in Crimson Glory zingt nu in Queensrÿche.
Jaren was Midnight uit beeld tot hij eind jaren negentig een nieuw album opnam, dat nooit het daglicht zag. Hij raakte de enige mastertape kwijt en maanden werk was voor niets…
Het duurde vervolgens tot 2005 tot er dan toch een album verscheen, Sakada. Het is een album met pop- en rocksongs met folky invloeden, met gebruik van fluit, banjo, wasbord, maracas en dulcimer. In dat opzicht was het album eerder een doorontwikkeling van Strange And Beautiful dan een terugkeer naar de metal. Onveranderd was de stem van Midnight, met op zijn zachtst gezegd ongewone zanglijnen. Dermate ongewoon dat ik in mijn recensie destijds de nodige twijfels uitsprak.
In de loop der jaren is dat oordeel echter alleen maar positiever geworden. Ja, het zijn merkwaardige zanglijnen, zoals ook op de rocker Incubus te horen is. Hakkende riffs, een gillende gitaar er overheen en een zanger die zo nu en dan een sirene-imitatie uitvoert lijkt weliswaar op papier standaardmetal, maar de praktijk is anders. Midnight speelt met zanglijnen die langs het randje van valsheid schuren en toch weer op hun pootjes terechtkomen. Hij had ondanks het gebrek aan succes het lef de muziek te maken die hij wilde maken en dat hoor je.
Met grotendeels dezelfde band, aangevuld met gitarist Matt LaPorte van Jon Oliva’s Pain, nam hij in 2007 flink wat materiaal op. Dat niet voltooide materiaal verscheen jaren later postuum, want Midnight overleed in 2009 aan een aneurysma, slechts 47 jaar oud. Gelukkig heeft hij ons in elk geval één album nagelaten. ‘t Was een bijzondere jongen, en dat was ‘ie.
Keuze Tricky Dicky: Daughtry – It’s Not Over (2006)
Soms zit het mee
Eerlijk zeggen….wie had wel eens van de band Survivor gehoord, voordat ze de wereldwijde hit hadden met Eye Of The Tiger: het thema van Rocky III. Niemand toch? De groep bevond zich in de marge van de anonimiteit, ondanks dat Survivor rond ex-Ides Of March lid, Jim Peterik, geformeerd was. Ook onbekend? Ze hadden éénmalig een (wereld)hit in 1970 met Vehicle, dat sterke gelijkenissen vertoont met liedjes van Blood, Sweat & Tears en Chicago. Niettemin een steengoed nummer.
Hetzelfde scenario geldt ook voor Daughtry. Een rockband geformeerd rond Idol’s deelnemer Chris Daughtry, die op de 4de plek eindigde. Zoals dat tegenwoordig gaat duiken de platenmaatschappijen op deze deelnemers en laten ze een plaat opnemen om snel in te haken op het veelal tijdelijke succes en imago van de persoon in kwestie. Niet geschoten is altijd mis, tenslotte.
En soms moet je ook een beetje geluk hebben. Hun debuutsingle en albumopener, It’s Not Over, werd als ‘teaser’ gebruikt bij de herfstfinale van Prison Break (2de seizoen) met als gevolg dat toen het album en de single uitkwamen de luisteraars massaal het schijfje kochten. De single haalde de 4de plek in de Billboard Hot 100 en de 1ste plek in de spin-offs van die lijst (Mainstream en Adult Top 40). Het album deed het nog beter met 4 x platina en vijf Top 3-hitsingles.
It’s Not Over ligt verschrikkelijk goed in het gehoor. Goede stem, lekkere rock met snijdend gitaarwerk. Persoonlijk vind ik dat ze dit hoge niveau maar één keer hebben kunnen herhalen met de single Crawling Back To You uit 2011. De verzamelaar (2016) is daarom een genot om naar te luisteren; 2 toppers aangevuld met goede rocksongs.
De clip van It’s Not Over sloot goed aan bij de TV-serie Prison Break. Een man wordt vrijgelaten uit de gevangenis en zijn vriendin staat hem op te wachten. In de tussentijd is het liefdeskind geboren, die hij voor de eerste keer zal ontmoeten. De relatie met zijn vriendin heeft logischerwijs een deukje opgelopen. Hij probeert werk te vinden en slaagt daar uiteindelijk in, waarna hij zijn vriendin ten huwelijk vraagt. Amerikanen zijn tenslotte gek op een ‘happy ending’.
Keuze Freek Janssen: Paolo Nutini – These Streets (2006)
Die timing… En dat voor een jongen die amper de puberteit is ontgroeid
Ik heb op deze plek al eerder mijn frustratie geuit over het debuutalbum These Streets van Paolo Nutini; hoe het toch kan dat het niemendalletje New Shoes wel een hit werd en veel andere veel mooiere liedjes niet, is mij een raadsel. Maar gelukkig hebben we daar Ondergewaardeerde Liedjes voor. 
Op zijn debuutalbum These Streets speelt leeftijd een nogal bijzondere rol. Toen hij de meeste liedjes schreef, was hij 18. Hij klonk echter als een oude soulzanger. Niet alleen vanwege zijn rauwe stemgeluid, maar ook omdat hij zo ontzettend veel beleving in zijn songs kon (en kan) leggen.
These Streets is wat dat betreft erg bijzonder. Het is een heel erg eenvoudig liedje waarin hij de heimwee beschrijft die hij voelt als hij in een grote stad in het buitenland is. Prachtig als een jongen die amper de puberteit in ontstegen durft toe te geven dat hij liever in zijn oude, vertrouwde dorp is waar hij de straatnamen wel kent.
Het mooiste aan These Streets is dat je al hoort hoe ongelofelijk muzikaal de jongen toen al was. De timing van zijn woorden: zó trefzeker. Luister maar eens naar dit fragment (0:49):
Life is good and the girls are gorgeous
Suddenly the air smells much greener now
And I’m wondering around with a half pack of cigarettes
Searching for the change that I’ve lost somehow
Keuze Willem Kamps: Oi Va Voi – Further Deeper (2007)
Pure melancholie
De zero’s: zo lang geleden is het allemaal niet, maar misschien juist daarom dat ze minder in mijn geheugen zitten gebakken dan bijvoorbeeld de sixties. Ik moest dan ook echt even nadenken voor een ondergewaardeerd liedje uit het eerst decennium van de 21ste eeuw. Op het toilet – ja, dat is een prima plek om even in je geheugen te graven. Op de fiets, ook zo één – kwam vrijwel direct Oi Va Voi bovendrijven.
De grote kracht van dit Brits-Joodse gezelschap zit in het mengen van vrolijkheid en pure melancholie. Blij worden met een brok in je keel, zoiets. Klezmer, Balkanpop en een vleugje dance. Een niet alledaags geluid, want hoe vaak hoor je een klarinet in de popmuziek, of een viool? In de zero’s hebben de Londenaren vier albums uitgebracht en sindsdien is het helaas stil.
Een beetje stil word ik altijd van het prachtige Further Deeper van hun derde album Oi Va Voi (wat overigens staat voor Oh, lieve God). Hier is de vrolijkheid even weg en is het vooral de tristesse die je grijpt. Tekst en melodie, zo mooi en zuiver gezongen door Alice McClaughlin en dan die lyrische klarinet van Stephen Levi… Loop naar de bank, ga er even voor zitten en laat je door Oi Va Voi meevoeren naar het onontkoombare einde.
When the day comes calling
that’s when we’ll go falling down
won’t we all go falling down?
Ja, dan is niets méér gepast dan stilte.
https://www.youtube.com/watch?v=xp9XcsXA2Tc
Keuze Ilona de Bok: 2ManyDJs – As Heard On Radio Soulwax Pt. 2 (2007)
Goud
OK, ik weet het. Eigenlijk zou het om een enkel nummer moeten gaan bij ondergewaardeerde liedjes. Maar deze remix is zo fantastisch dat hij het verdient als één groot liedje meegenomen te worden.
In 2002 werkte ik in een bar in Schotland. En natuurlijk kende ik Soulwax, en ik kende dEUS en al die andere fantastische Belgische bands van dat moment. Maar ik was toch lichtelijk verbaasd dat mijn muziekliefhebbende vrienden aldaar mij moesten vertellen over een fantastische remix van mijn zuiderburen. Toen ik al cocktails-serverend door de bar stiefelde, kwam deze CD langs en ik wist meteen ‘dit is goud’. Je zag het aan de ‘punters’. De hoofden begonnen op en neer te gaan. Voetjes begonnen mee te tikken op de muziek. Vingers bewogen zonder nadenken. Dit is een remix die je in je greep krijgt bij de eerste tonen. Je hart gaat iets sneller kloppen. Je lichaam moet bewegen. En als de laatste tonen uitsterven, hoop je dat dit een trucje is van de DJ’s en dat er nog meer komt.
Er kwamen nummers langs die ik niet kende. Nummers die ik tot in den treure gehoord had en stiekem uitkotste en waar ik nu een nieuwe waardering voor kreeg. En ik hoorde mashups die ik nog niet eens voor mogelijk gehouden had maar die verbazingwekkend goed werkten: ik bedoel dan natuurlijk de kruising tussen Independent Women part 1 en Dreadlock Holiday. Alsof ze voor elkaar gemaakt zijn. Maar goed, ook Peaches en Basement Jaxx kunnen er wat van samen.
Ik heb de CD gekocht, grijs gedraaid (volgens mij zelfs letterlijk, want ik kan hem niet meer fatsoenlijk beluisteren) en ik was hem vergeten. Tot deze battle. Want jongens, geloof me, ik kan er nog zo poëtisch over vertellen. Dit is zo’n CD die je gewoon moet beluisteren. Hij knalt je uit je stoel, zet je muziekperceptie op zijn kop en geeft je ook nog eens een grote grijns op je gezicht. Dus voor wie hem nog niet kent, als de sodemieter de CD aanschaffen. Hier krijg je echt geen spijt van.
Keuze Stefan Koopmanschap: Kings of Leon – Closer (2008)
Spookachtige, dromerige gitaarklanken
Toen Sex On Fire en Be Somebody uitkwamen, maakte ik pas kennis met Kings of Leon. Voor mij waren ze een nieuwe band, ook al had de band al de nodige albums achter de rug. In eerste instantie genoot ik van de singles als leuke radiomuziek maar op een gegeven moment klikte de muziek en kocht ik Only By The Night.
Het album ging op play en vanaf die eerste spookachtige, dromerige gitaarklanken was ik compleet verkocht. De tekst sloot ook meteen aan bij de muziek.
Stranded in this spooky town
begint het. Het beeld begint te vormen.
Stoplight is swaying and the phone lines are down
Floor is crackling cold
In je hoofd combineren de muziek en de omschrijving een typisch Amerikaans dorpje, spookachtig en verlaten tijdens een storm. De storm blijkt echter niet per se een echte storm te zijn. Of de storm wel of niet echt is laat zanger Caleb Followill in het midden. De storm kan ook in zijn hoofd plaatsvinden, als onderdeel van ofwel een verbroken relatie, ofwel een ontmoeting waarbij hij smoorverliefd is geworden op iemand die hij mogelijk nooit meer zal zien.
Leaving me stranded all in love on my own
Do you think of me
Where am I now
Volgens verschillende bronnen zou Closer gaan over een vampier. Dat verklaart inderdaad teksten als
Baby I’ll bleed you dry
maar het nummer zou wat mij betreft net zo goed de soundtrack van een verbroken relatie of een onbereikbare liefde kunnen zijn.
Er zijn van Only By The Night maar liefst 6 singles uitgekomen, maar Closer zat daar niet tussen. En hoewel het hele album single-materiaal is, zou ik zeggen dat Closer dit helemaal zou moeten zijn. Onbegrijpelijk dat het nummer door de band of de platenmaatschappij zo ondergewaardeerd is. Kippenvel, iedere luisterbeurt weer.
Keuze Danny den Boef: Florence + The Machine – Rabbit Heart (Raise it Up) (2009)
Groots
Florence en haar band die ze The Machine noemt. Briljant in vrijwel alles. Eigen sound. Excentriek. Succesvol.
En dat is het wel zo’n beetje. Op de grens van de zeroes was ze daar ineens met het geniale album Lungs. Naast het in dit stuk beschreven Rabbit Heart (Raise It Up), stonden onder andere Dog Days Are Over, Between Two Lungs en de prachtcover van Candi Staton‘s You’re Got The Love. Daarna volgden nog twee albums waarvan ik de laatste een tikje minder sterk vond. Maar dat is uiteraard persoonlijk. Afgelopen jaar zong ze samen met Lady GaGa nog een nummer op haar (GaGa’s) nieuwe album.
Rabbit Heart is een geweldig nummer. Het heeft een soort fijne snelheid in zich, een tempo, dat haast verslavend werkt. Daarnaast is het nogal bombastisch, iets waar ik zoals de vaste lezer (zijn die er ja?) inmiddels over weet dat ik er gek op ben. Lekker groots. Niks mis mee.
En tja, daar houdt het zoals gezegd wel mee op. Verder weten we eigenlijk vrij weinig van Florence Welch. En eigenlijk maakt dat ook vrij weinig uit. Ik hoop alleen snel op nieuwe muziek. Dank u, mevrouw Welch.
[polldaddy poll=9651192]
